Jaap Brouwers is van de Netbeheer Nederland-werkgroep die zich bezig houdt met nieuwe kleinverbruiktarieven voor elektriciteit. Hij vertelt tijdens zijn seminar op Duurzaam Verwarmd welke stappen de regionale netbeheerders de komende tijd gaan nemen op dat vlak.

Op dit moment betalen alle huishoudens hetzelfde bedrag aan netbeheerkosten, ongeacht hoeveel ze hun aansluiting belasten. Dat was nooit een probleem, totdat de energietransitie kwam en zaken zoals elektrisch vervoer en verwarming via warmtepompen zich gingen ontwikkelen. Hierdoor gaan de verbruikspatronen van huishoudens steeds verder uiteenlopen.

Door de verschillen in verbruik worden kosten niet langer eerlijk verdeeld
Dit geeft twee problemen: huishoudens die het netwerk zwaar belasten zorgen ervoor dat het netwerk moet worden verzwaard. Hierdoor stijgen de kosten voor het netbeheer en daarmee ook de energierekening van alle huishoudens. Het zou eerlijker zijn als de zwaardere belasters meer betalen voor het gebruik van het netwerk dan degene die het net minder zwaar belasten.

Het tweede probleem is dat het elektriciteitsnetwerk, door de elektrificatie van onder andere vervoer en verwarming, tegen de grenzen van de capaciteit aan zal lopen. De snelheid waarmee dit gebeurt is hoger dan de snelheid waarmee het net verzwaard kan worden. Zonder maatregelen lopen we het risico dat er straten in het donker komen te zitten of dat er geen mogelijkheid meer is op korte termijn bijvoorbeeld laadpalen aan te sluiten. Er moet dus een prikkel komen tot efficiënt netgebruik waardoor het net wordt ontlast en er meer ruimte ontstaat.

Bandbreedtemodel
Daar hebben de regionale netbeheerders een nieuw tariefstelsel voor uitgedacht; het bandbreedtemodel. Daarbij wordt een klant niet afgerekend op de doorlaatwaarde van een aansluiting, maar op het werkelijk verbruikte piekvermogen. Momenteel wordt dit, met een belangrijke groep stakeholders zoals de Consumentenbond, Energieleveranciers, ACM en het ministerie van Economische Zaken en klimaat, uitgewerkt.

Hierop volgend moet het traject voor de aanpassing van de wetgeving worden gestart, met als doel dat het nieuwe tarief in 2025 gaat worden ingevoerd.

Het bandbreedtemodel maakt het tarievensysteem eerlijker omdat de totale kosten van netbeheer eerlijker worden verdeeld. Brouwers: “Wat we met de tarieven willen bereiken is dat we alleen de klanten raken die ook in staat zijn hun verbruiksgedrag aan te passen. Huishoudens zonder zware energieverbruikers, die nauwelijks kosten veroorzaken, merken niets of nauwelijks iets van het nieuwe tariefstelsel."

Elektrische auto’s zijn makkelijk te sturen, warmtepompen al wat moeilijker
Huishoudens die het netwerk zwaarder belasten zullen er wel wat van merken. Het nieuwe tariefstelsel stimuleert ze hun gedrag aan te passen om zo het net minder te belasten. Als ze bijvoorbeeld de elektrische auto niet meer op 11 kilowatt, maar op 4 kilowatt laden betalen ze daarmee ongeveer hetzelfde als nu het geval is. Een laadsessie duurt in dit geval wel een stuk langer dan nu, maar dat is over het algemeen geen probleem als de batterij de volgende dag maar vol is.

Hij vervolgt: “Daar moet wel bij worden aangetekend dat elektrische auto’s redelijk makkelijk te sturen zijn. Er kan vrij eenvoudig een instelling op de auto worden aangepast waardoor hij altijd op een laag vermogen laadt. Bij warmtepompen wordt dit al ingewikkelder. Daarom is het van groot belang dat deze ook goed aan te sturen zijn en dat is op dit moment niet altijd het geval.”

Jaap Brouwers van Netbeheer Nederland vertelt in zijn seminar (woensdag 13 april 12.05-12.25 uur in ruimte 3 tijdens Duurzaam Verwarmd) meer over dit onderwerp.