Aan nieuwe gebouwen worden steeds striktere eisen gehangen. Hoe zorg je dat je na de eerste heipaal niet direct je plannen moet omgooien? Joost Straat spreekt over het onderwerp op vakbeurs Duurzaam Verwarmd.

Straat werkt sinds 1997 bij INNAX. Een van zijn eerste projecten omvatte het energiemanagement bij ABN AMRO Bank. Alle filialen moesten hun verbruik flink terugdringen. “Ik kwam er al snel achter dat bij een van de vier vestigingen de verwarming en koeling in het weekend aan bleef. Ik dacht toen nog dat dat te maken had met de veiligheid van het gebouw, omdat er niemand binnen kon komen. Maar dat was gewoon het Nederland van toen, en eigenlijk ook nog van nu.”

Geen lege vliegtuigen
Straat vervolgt: “We hebben het veel over energie-efficiëntie. We willen van het Russische gas af, maar ondertussen gaat er ook heel veel energie verloren. Het gaat mij er om dat we meer genieten van wat we gebruiken. Geniet er vooral van als je toch op vakantie gaat met het vliegtuig. Zorg voor een goede efficiëntie en voorkom dat er lege vliegtuigen vliegen.”

Voor de coronapandemie realiseerde Straat het kantoor van Alliander in Duiven. “Bepaalde gebouwen moesten een flinke verduurzamingsslag maken. Concurrenten kwamen met voorstellen om de gebouwen te slopen en in het kader van circulariteit met de reststoffen te herbouwen. Maar wij hadden de overtuiging dat de basis kon blijven staan. We hebben het 'slechts' een upgrade gegeven. Met die aanpak wonnen we de opdracht.”

Rondleiding
De verduurzamingsambities die hij in zijn werkende leven beoefende, vonden een weg naar zijn persoonlijke leven. “Kort voor ik rondleidingen zou gaan geven bij Alliander over de mogelijkheden voor verduurzaming, kreeg ik de optie voor een kavel grond. Om te oefenen voor de rondleidingen nam ik mijn moeder en vrouw mee naar het gebouw van Alliander en toonde hen alles wat mogelijk wat op het gebied van duurzaam bouwen. Aan het einde van de rondleiding stelde ik voor dezelfde aanpak voor ons nieuw te bouwen woning toe te passen. Ze waren om.”

Daarna volgde een kritische denkfase, vertelt Straat. “We willen alsmaar meer en zijn bezig met hoe we dat gaan krijgen. Maar je kunt jezelf ook afvragen hoe je met minder vooruit kunt, en hoe je minder afhankelijk wordt van anderen.”

Nieuwe taal
Straat vervolgt: “Bij het project van Alliander in Duiven slaagde we er in energiepositief te worden. Ook veroverden we een plek in de happy building index.” Het is mogelijk bewezen, toch blijven mensen bang over het feit dat ze minder moeten verbruiken. “We moeten een nieuwe taal vinden over duurzaamheid. Zeggen dat iets niet mag, of dat iets geminderd moet worden, dat is niet de juiste manier. Het gaat er om wat wél kan en welke voordelen je dan bereikt.”

Compensatie
Door verduurzaming te lang op de plank te laten liggen hebben we nu een punt bereikt waarop het lijkt dat de investeringen groot zijn en flinke subsidies nodig zijn. “Maar dat hadden we voor kunnen zijn. Toen ik mijn woning kocht had ik geen groot budget. Ik ben stapsgewijs te werk gegaan. Eerst verlaagden we de ruimtetemperatuur van 22 naar 20 graden Celsius. Het geld wat we daarmee bespaarden hebben we apart gehouden. Daarmee konden we vervolgens ledlampen kopen, wat weer meer geld bespaarde. En zo bespaar je steeds meer.”

Sparen en besparen
Om het stapsgewijs besparen goed te kunnen laten verlopen, is een energiebespaarrekening geen slecht idee, meent Straat. “Als het bespaarde geld op een aparte rekening terecht kan komen, kan dat het volgende jaar weer in worden gezet voor een nieuwe stap. En zo kom je uiteindelijk uit bij de mogelijkheid om een huis te bouwen. Tegen de tijd dat ik met pensioen ga, heb ik waarschijnlijk geen kosten meer.”

Op de beurs vakbeurs Duurzaam Verwarmd (12, 13 en 14 april in Expo Haarlemmermeer) zal Straat verder ingaan op de verschillende technieken die relevant zijn voor een toekomstbestendig gebouw. Zijn seminar vindt plaats op donderdag 14 april om 13:35 in seminarruimte 3.