Aardgas is ‘groen’ volgens Europese Comissie

03.01.2022 Nicolien van Loon

Aardgas is ‘groen’ volgens Europese Comissie

De Europese Commissie heeft vlak voor de jaarwisseling haar voorstel ingediend omtrent investeringen in bepaalde vormen van gas- en kernenergie in de toekomst als ‘groen’ te kwalificeren rondgestuurd. Deze ‘groene taxonomie’ leidt tot felle geopolitieke discussies binnen de Europese Unie, met name tussen Duitsland en Frankrijk, meldt NRC.

Uitgangspunten van de classificering zijn dat de investeringen in lijn moeten zijn met het Akkoord van Parijs en tevens geen schade aanbrengen aan water, lucht, biodiversiteit en dergelijke. Over een deel van de uitwerking van het voorstel, bijvoorbeeld de aanleg van een windpark was men het al eerder eens. 

Etiketje als compromis
Op Nu.nl wordt uitgelegd dat in het nieuwe voorstel men investeringen in bijvoorbeeld gascentrales ook een groen label zal geven als ze maar een hele beperkte CO2-uitstoot hebben en een meer vervuilende centrale vervangen. In deze tussenfase is de gascentrale weliswaar niet volledig duurzaam, maar levert toch een goede bijdrage aan de overgang naar schonere energie. Een ‘groen etiketje’ is bedoeld als compromis tussen de voorstanders van gas- en kernenergie, maar stuit op fel verzet.

Kernenergie
Frankrijk kiest kernenergie als belangrijke pijler voor een klimaatneutrale EU. Niet alleen willen zij in eigen land meer kerncentrales neerzetten, maar hoopt ook behoorlijke inkomsten te genereren door de verkoop van reactoren aan andere EU-landen, met name in Oost-Europa. 

Gas
Duitsland daarentegen neemt afscheid van zijn kerncentrales en heeft zich achter de schermen wel voor gas ingezet. Polen wil, na het sluiten van haar kolencentrales, tijdelijk sterk gaan leunen op gas. 

Duitsland reageert afkeurend
Nu de Groenen, een partij die traditioneel kernenergie onacceptabel acht, zitting hebben genomen in de nieuwe regering lijkt de ‘uitruil’ van ‘kern voor gas’, die onder Angela Merkel nog potentie had, van de tafel.

De afkeurende reactie van de nieuwe Duitse minister van Economische Zaken en Klimaat Robert Habeck volgde snel, op Nieuwjaarsdag: “De voorstellen van de EU-commissie verwateren het goede label voor duurzaamheid. Deze toevoeging aan de taxonomieregels zou naar onze mening niet nodig zijn geweest. We zien geen goedkeuring van de nieuwe voorstellen van de EU-commissie.”

Ontoelaatbare hoeveelheid CO2-uitstoot
Persbureau Reuters beweert dat Brussel in het concept nog meer CO2-uitstoot toelaatbaar acht voor 'groene' gascentrales dan een groep belangrijke adviseurs van de commissie eerder had aangeraden. Bij kerncentrales gaat de discussie niet over CO2-uitstoot, maar over wat te doen met het radioactieve afval van deze manier van energie opwekken.

Groen of toch bruin?
Groene politici en ngo’s in Brussel vrezen dat de standaard van groen naar bruin verkleurt door de opname van gas- en kernenergie en zo steeds minder waard wordt. Michael Bloss, de Duitse Groene Europarlementariër : “Als er duurzaam staat, moet het ook duurzaam zijn, anders verliest de hele set van regels zijn geloofwaardigheid.” 

Blokkeren voorstel
Of het nieuwe voorstel er doorheen komt is nog niet zeker, maar het tegenhouden zal niet makkelijk zijn. Daarvoor moet een ruime meerderheid van lidstaten het blokkeren. Zelfs Duitsland krijgt een coalitie waarschijnlijk niet rond.  Met de huidige verhoudingen lijkt ook het wegstemmen door een absolute meerderheid van het Europees Parlement moeilijk te worden.

Toepassing standaard
Hoewel de nieuwe regels niets verbieden, kan de impact ver reiken. Er is een niet geringe kans dat ook de Europese Centrale Bank de nieuwe standaard gaat gebruiken, net als de Europese Investeringsbank. De Commissie zelf zal er hoogstwaarschijnlijk ook gebruik van maken voor Europese fondsen. Of past het toe om lidstaten ruimte te geven voor ‘groene’ investeringen die buiten de strenge Europese begrotingsnormen vallen, zoals sommige overheden en economen bepleitten.

Einde greenwashing
Het nieuwe classificatiesysteem moet een duidelijke standaard worden voor duurzame investeringen en zo greenwashing tegen moet gaan. Veel grote investeerders kijken steeds meer naar duurzame beleggingen. Deels gemotiveerd vanuit ideologie, deels vanuit het besef dat het verstandig is om aan te sluiten bij de duurzame toekomst die Europa voor zichzelf wettelijk heeft vastgelegd.