De grootste risico’s van ultradiepe geothermie

06.01.2021

De grootste risico’s van ultradiepe geothermie

Verlies van putcontrole wat resulteert in een blow-out, integriteitsverlies van de put of bovengrondse installatie en personeel dat wordt blootgesteld aan een gevaarlijke situatie. Het zijn de drie grootste risico’s van ultradiepe geothermie (UDG) en enhanced geothermal systems (EGS - gestimuleerde geothermie systemen). Zo blijkt uit een onderzoek dat Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) uit heeft laten voeren.

Het rapport dat werd opgesteld door Kennisprogramma Effecten Mijnbouw (KEM) geeft een overzicht van gezondheids-, veiligheids-en milieurisico's van UDG en EGS in Nederland. Zowel bovengrondse als ondergrondse risico’s zijn behandeld, met een focus op ondergrondse risico's in de Nederlandse geologische, technologische en seismo-tektonische context. De volgorde van de risico’s is gebaseerd op de impact en waarschijnlijkheid van de gevolgen.

Ultradiep

In Nederland worden geothermische systemen op een diepte groter dan vier kilometer als ultradiep beschouwd. Temperaturen op deze diepten kunnen variëren van 120 tot 250 °C. Op deze diepte is vaak stimulatie van het reservoir gesteente nodig om de doorlaatbaarheid van het gesteente te verbeteren of wordt gebruik gemaakt van de hogere doorlaatbaarheid van breukzones. In het onderzoek zijn de verhoogde en toegevoegde risico’s van UDG en EGS ten opzichte van conventionele geothermie voor Nederland geïnventariseerd, en zijn preventieve maatregelen en stappen om het risico te minimaliseren beschreven. Het onderzoek voorziet in een classificatieschema om de belangrijkste risico’s voor een project te inventariseren en de meest geschikte maatregelen voor dat specifieke project te benoemen.

De belangrijkste elf risico’s zijn in het rapport uitgewerkt. Drie betreffen seismiciteit, de overige acht zijn gerelateerd aan het boren, testen en stimuleren van het reservoir en het produceren van het hete water. Vervolgens is het classificatieschema gemaakt zodat voor concrete projecten risicoanalyses kunnen worden uitgevoerd.

Gevolgen

SodM zal de resultaten van het onderzoek meenemen bij het beoordelen van en het adviseren over de plannen en vergunningen voor UDG en EGS-projecten. Het classificatieschema kan SodM en uitvoerders van projecten helpen om per project de specifieke risico’s te analyseren en te inventariseren welke maatregelen nodig zijn voor een veilige uitvoering van dat betreffende project. SodM zal het onderzoek daarnaast gebruiken als input voor het maken van beoordelingskaders en normeringen. Uitvoerders kunnen de resultaten gebruiken bij de ontwikkeling van projectvoorstellen.

Op dit moment zijn er overigens nog geen UDG-projecten in Nederland. In 2017 is er een Green Deal getekend door diverse ministeries, Energie Beheer Nederland, TNO en consortia van bedrijven. Tussen deze partijen is afgesproken om samen te werken om kennis over ultradiepe geothermie in Nederland te vergroten en toepasbaar te maken zodat eventueel kan worden overgegaan tot de realisatie van (pilot)projecten. Mogelijk ontstaan er ook andere initiatieven in de nabije toekomst.