De Thuisklusser: drie generaties op één terrein leven off-grid

03.06.2021 Simone Tresoor

De Thuisklusser: drie generaties op één terrein leven off-grid
foto Harm: Stephan Tellier

Vaak hoor je dat het huis van de schilder niet altijd goed in de lak staat en de aannemer zijn eigen woning laat versloffen. Deze vooroordelen zijn zeker niet van toepassing op de hoofdpersoon uit de rubriek ‘de thuisklusser’. Bevlogen op het gebied van duurzaamheid passen zij de technieken uit hun werkzame leven toe op hun eigen woning.

Soms lees je een verhaal waarvan je denkt: ‘indrukwekkend!’ Dit is zo’n verhaal. Warmte365 sprak met Harm Speksnijder (28), duurzaamheidscoördinator bij Boskalis. Hij woont, samen met 12 anderen (schoonvader en –moeder, hun twee zoons, drie dochters, twee schoonzonen en vier kleinkinderen), op een terrein volledig off-grid. En het gaat veel verder dan dat, want er wordt biologisch gegeten van eigen moestuin, er is bijna geen restafval, kleding komt vaak van de kringloop, luiers worden gewassen en er wordt zelfs eigen wasmiddel gemaakt. 

Een eigen warmtenet en 260 zonnepanelen
Harm is trotse vader van drie kinderen. Zij groeien net iets anders op dan het gemiddelde kind. Met veel speelruimte, fruit uit de boomgaard, eieren van eigen kippen en vlees van eigen kleinvee. Maar ook met stroom van 260 zonnepanelen en een eigen warmtenet. 

De gezinnen wonen in Berkenwoude, een agrarische gemeenschap in de Krimpenerwaard. Zes jaar geleden hebben ze het eerste perceel gekocht en vorig jaar kwam daar het perceel van de buren bij. Alle gezinsleden zijn echte doeners en iedereen draagt, in zijn of haar persoonlijke talent of expertise, bij. De een is goed in communiceren, de ander in IT, de volgende is techneut, er zijn mensen met groene vingers en heel veel ruimte voor eigen inbreng en ontwikkeling.

Een jaaropbrengst van 60 MWh
Ze wonen onafhankelijk van elkaar in soms gedeelde woningen. Er zijn ook veel ruimtes die gedeeld worden, zoals de wasruimte, een ruimte waar ze samen kunnen komen en uiteraard de technische ruimte. Toen ze het perceel kochten noemde de makelaar het ‘een zootje’, daar is nu niets meer van te zien. Alles is grondig aangepakt. Het huis op het eerste perceel is volledig opgeknapt, terwijl het huis van de buren in dusdanig slechte staat was dat het tegen de vlakte moest en opnieuw moest worden opgebouwd.

Speksnijder: “In het begin bleven we nog even afhankelijk van een gasketel en het stroomnet. De basisbehoefte om het gewoon lekker warm te hebben was belangrijk. Maar we legden al snel PV: 260 stuks inmiddels, met verschillende hellingshoeken en oriëntaties voor een zo breed mogelijke dekking gedurende de dag. Ze zijn goed voor ruim 75.000 Wp aan piekvermogen en een geraamde jaar-oogst van ongeveer 60 MWh.”

Een zelfontworpen algoritme
Dat is behoorlijk wat, maar de overcapaciteit wordt vooral gebruikt om de verschillen in verbruik en opbrengst tussen dag en nacht, en zomer en winter te kunnen overbruggen. Ze worden gecombineerd met drie accu’s van in totaal 40,5 kW. De handige IT’ers binnen het gezin maakten een eigen IT-netwerk dat niet van buitenaf benaderbaar is. Hun zelfontworpen dashboard heeft algoritmes die ervoor zorgen dat alle energie (elektra en warmte) zo slim mogelijk wordt gebruikt. Dat is natuurlijk gunstig wat betreft netwerkcongestie, teruglevertarief, warmtebron en stooklijnen.

We hebben bewust gekozen voor een back-up
Er werd een warmtenet aangelegd naar alle gebouwen, een soort mini-stadsverwarming waarbij warm water gebufferd wordt en met PLC-gestuurde pompen en kleppen wordt gedistribueerd. Deze installatie is er alleen voor de wintermaanden omdat er zo’n zeven maanden voldoende warm water is via de heat pipes en de WTW-installaties.

Ook werd er bewust gekozen voor een back-up in de vorm van een houtvergasser en een pelletketel.  “Dit omdat in de winter, wanneer het energieverbruik het grootst is door de warmtevraag, we geen stroom willen inkopen die vaak grijs of gegreenwashed wordt opgewekt”, legt Harm uit. “Dat wil dus wel zeggen dat er elke twee uur hout bijgegooid moet worden. Als in de winter het hout op is,  springt de pelletkachel aan. Overigens komt de biomassa van bomen van eigen terrein en kopen we alleen pellets van ‘goed’ resthout uit Nederland.”

"Het is echt de bedoeling dat onze kringloop geperfectioneerd wordt"

“We zijn al volledig gasloos en willen ook geheel stroomloos worden”, gaat hij verder. “Het is echt de bedoeling dat onze kringloop geperfectioneerd wordt. Zo kijken we altijd wat er nog meer mogelijk is. In de toekomst gaan we waarschijnlijk ook met water aan de slag en een back-up met een watertank maken.”

Wij hebben geen zitvlees
Er is veel geleerd en er ging uiteraard ook wel eens wat mis. “Ik heb geleerd dat zonnepanelen en elektrisch stoken duurzamer en effectiever zijn dan zonnecollectoren. Zonnecollectoren hebben heel veel onderdelen die stuk kunnen gaan, aan zonnepanelen heb je gewoon veel minder onderhoud”, beweert Speksnijder. 

Je vraagt je af of Harm nog wel tijd heeft voor een goed boek? Speksnijder lacht: “We zijn hier van nature allemaal doeners en hebben geen zitvlees. De filosofie van mijn gezin is: laat een zo klein mogelijke voetafdruk achter. Dus proberen we zo weinig mogelijk restafval te hebben, eten we alleen vlees van dieren die wij zelf hebben zien groot groeien, hergebruiken we veel en wassen we de luiers met zelfgemaakt wasmiddel. We kijken steeds in onze eigen keten waar we nog kunnen verduurzamen.” 

Warmte365 - De Thuisklusser: drie generaties op één terrein leven off-grid

De Thuisklusser: drie generaties op één terrein leven off-grid

03.06.2021 Simone Tresoor

De Thuisklusser: drie generaties op één terrein leven off-grid
foto Harm: Stephan Tellier

Vaak hoor je dat het huis van de schilder niet altijd goed in de lak staat en de aannemer zijn eigen woning laat versloffen. Deze vooroordelen zijn zeker niet van toepassing op de hoofdpersoon uit de rubriek ‘de thuisklusser’. Bevlogen op het gebied van duurzaamheid passen zij de technieken uit hun werkzame leven toe op hun eigen woning.

Soms lees je een verhaal waarvan je denkt: ‘indrukwekkend!’ Dit is zo’n verhaal. Warmte365 sprak met Harm Speksnijder (28), duurzaamheidscoördinator bij Boskalis. Hij woont, samen met 12 anderen (schoonvader en –moeder, hun twee zoons, drie dochters, twee schoonzonen en vier kleinkinderen), op een terrein volledig off-grid. En het gaat veel verder dan dat, want er wordt biologisch gegeten van eigen moestuin, er is bijna geen restafval, kleding komt vaak van de kringloop, luiers worden gewassen en er wordt zelfs eigen wasmiddel gemaakt. 

Een eigen warmtenet en 260 zonnepanelen
Harm is trotse vader van drie kinderen. Zij groeien net iets anders op dan het gemiddelde kind. Met veel speelruimte, fruit uit de boomgaard, eieren van eigen kippen en vlees van eigen kleinvee. Maar ook met stroom van 260 zonnepanelen en een eigen warmtenet. 

De gezinnen wonen in Berkenwoude, een agrarische gemeenschap in de Krimpenerwaard. Zes jaar geleden hebben ze het eerste perceel gekocht en vorig jaar kwam daar het perceel van de buren bij. Alle gezinsleden zijn echte doeners en iedereen draagt, in zijn of haar persoonlijke talent of expertise, bij. De een is goed in communiceren, de ander in IT, de volgende is techneut, er zijn mensen met groene vingers en heel veel ruimte voor eigen inbreng en ontwikkeling.

Een jaaropbrengst van 60 MWh
Ze wonen onafhankelijk van elkaar in soms gedeelde woningen. Er zijn ook veel ruimtes die gedeeld worden, zoals de wasruimte, een ruimte waar ze samen kunnen komen en uiteraard de technische ruimte. Toen ze het perceel kochten noemde de makelaar het ‘een zootje’, daar is nu niets meer van te zien. Alles is grondig aangepakt. Het huis op het eerste perceel is volledig opgeknapt, terwijl het huis van de buren in dusdanig slechte staat was dat het tegen de vlakte moest en opnieuw moest worden opgebouwd.

Speksnijder: “In het begin bleven we nog even afhankelijk van een gasketel en het stroomnet. De basisbehoefte om het gewoon lekker warm te hebben was belangrijk. Maar we legden al snel PV: 260 stuks inmiddels, met verschillende hellingshoeken en oriëntaties voor een zo breed mogelijke dekking gedurende de dag. Ze zijn goed voor ruim 75.000 Wp aan piekvermogen en een geraamde jaar-oogst van ongeveer 60 MWh.”

Een zelfontworpen algoritme
Dat is behoorlijk wat, maar de overcapaciteit wordt vooral gebruikt om de verschillen in verbruik en opbrengst tussen dag en nacht, en zomer en winter te kunnen overbruggen. Ze worden gecombineerd met drie accu’s van in totaal 40,5 kW. De handige IT’ers binnen het gezin maakten een eigen IT-netwerk dat niet van buitenaf benaderbaar is. Hun zelfontworpen dashboard heeft algoritmes die ervoor zorgen dat alle energie (elektra en warmte) zo slim mogelijk wordt gebruikt. Dat is natuurlijk gunstig wat betreft netwerkcongestie, teruglevertarief, warmtebron en stooklijnen.

We hebben bewust gekozen voor een back-up
Er werd een warmtenet aangelegd naar alle gebouwen, een soort mini-stadsverwarming waarbij warm water gebufferd wordt en met PLC-gestuurde pompen en kleppen wordt gedistribueerd. Deze installatie is er alleen voor de wintermaanden omdat er zo’n zeven maanden voldoende warm water is via de heat pipes en de WTW-installaties.

Ook werd er bewust gekozen voor een back-up in de vorm van een houtvergasser en een pelletketel.  “Dit omdat in de winter, wanneer het energieverbruik het grootst is door de warmtevraag, we geen stroom willen inkopen die vaak grijs of gegreenwashed wordt opgewekt”, legt Harm uit. “Dat wil dus wel zeggen dat er elke twee uur hout bijgegooid moet worden. Als in de winter het hout op is,  springt de pelletkachel aan. Overigens komt de biomassa van bomen van eigen terrein en kopen we alleen pellets van ‘goed’ resthout uit Nederland.”

"Het is echt de bedoeling dat onze kringloop geperfectioneerd wordt"

“We zijn al volledig gasloos en willen ook geheel stroomloos worden”, gaat hij verder. “Het is echt de bedoeling dat onze kringloop geperfectioneerd wordt. Zo kijken we altijd wat er nog meer mogelijk is. In de toekomst gaan we waarschijnlijk ook met water aan de slag en een back-up met een watertank maken.”

Wij hebben geen zitvlees
Er is veel geleerd en er ging uiteraard ook wel eens wat mis. “Ik heb geleerd dat zonnepanelen en elektrisch stoken duurzamer en effectiever zijn dan zonnecollectoren. Zonnecollectoren hebben heel veel onderdelen die stuk kunnen gaan, aan zonnepanelen heb je gewoon veel minder onderhoud”, beweert Speksnijder. 

Je vraagt je af of Harm nog wel tijd heeft voor een goed boek? Speksnijder lacht: “We zijn hier van nature allemaal doeners en hebben geen zitvlees. De filosofie van mijn gezin is: laat een zo klein mogelijke voetafdruk achter. Dus proberen we zo weinig mogelijk restafval te hebben, eten we alleen vlees van dieren die wij zelf hebben zien groot groeien, hergebruiken we veel en wassen we de luiers met zelfgemaakt wasmiddel. We kijken steeds in onze eigen keten waar we nog kunnen verduurzamen.”