Onlangs beschreven wij dat er veel te doen valt bij de warmtetransitie bij bedrijfspanden. Warmte- en koude op bedrijventerreinen is een ingewikkeld thema. Ja: er is vraag naar warmte en koude en ja: er is ook aanbod, maar hoe breng je deze partijen bij elkaar en hoe laat je het werken?  Hoe kom je tot concrete acties zonder dat de subsidiepot weer wat leger wordt door een zoveelste adviesbureau? De samenwerking tussen de Hermitage en Hortus Botanicus is een schoolvoorbeeld van duurzaamheid.

Tijdens het webinar ‘Warmte & koude op bedrijventerreinen’ van TKI Urban Energy toonde Mark Welle van Kuijpers Ecopartners aan dat het wel degelijk kan. Ecopartners is een technisch dienstverlener, het bedrijf bestaat al 100 jaar. Ze zijn expert in het realiseren, onderhouden en exporteren van duurzame energiesystemen en het bureau was leidend in de totstandkoming van een warme samenwerking tussen de Hermitage en Hortus Botanicus in Amsterdam.

De oplossing lag op iets meer dan 400 meter
Het hele idee is natuurlijk dat bedrijf A restwarmte heeft en dat buurbedrijf B die restwarmte wel kan gebruiken. Hetzelfde geldt voor koude. De ervaring leert inmiddels dat er in de moderne goed geïsoleerde bedrijfspanden eigenlijk bijna altijd sprake is van meer koudebehoefte en dat het nog niet zo eenvoudig is het bedrijf te vinden dat jouw bedrijf kou kan leveren.

Bij de renovatie van de Hermitage is in 2009 door Kuijpers een wko-installatie aangelegd voor de verwarming en koeling van de expositiezalen. In het dagelijks gebruik bleek meer koeling dan verwarming nodig. Om het structurele warmteoverschot nuttig te gebruiken ging de Hermitage, samen met Kuijpers, op zoek naar mogelijke partners. Ze zijn heel simpel de straat op gegaan om te kijken of ze panden zagen die hun warmte zouden kunnen gebruiken. De oplossing bleek op iets meer dan vierhonderd meter afstand te liggen: de kassen van de Hortus Botanicus hebben een forse warmtebehoefte voor hun (sub)tropische planten.

425 meter lange tunnelbuis
In augustus 2016 wordt een 425 meter lange tunnelbuis geboord waardoor de instanties nu hun warmte- en koudeoverschot delen. De wko-installatie van de Hermitage is nu verbonden met de Hortus. Een complexe operatie door de relatief forse afstand tussen de twee instellingen. Ook de regeltechniek achter de energiebron is er eentje van de buitencategorie, want de klimaatspecificaties lopen ver uiteen: van de subtropische omstandigheden in de Plantenkas van de Hortus tot het aanzienlijk koelere klimaat voor de kunst in de Hermitage, allemaal geregeld via één duurzame energiebron.

De wko-installatie levert de Hermitage en de Hortus een fikse besparing op in gas- en elektriciteitsverbruik en ook de CO2-uitstoot vermindert aanzienlijk. Duurzaamheid troef dus. Het heeft het museum en de botanische tuin de Duurzaam Erfgoed Prijs 2016 opgeleverd. En deze manier van verduurzamen heeft nóg een waardevol kenmerk: in tegenstelling tot veel andere energiebesparende maatregelen aan Rijksmonumenten zijn aan deze gebouwen geen grote bouwkundige ingrepen nodig om een hoog niveau van energiebesparing te bereiken. Daarmee blijft de bouwstructuur van het 17e-eeuwse pand van de Hermitage intact.

Een filmpje over de tot standkoming van de samenwerking: