Op zo’n 80 kilometer ten zuiden van Kopenhagen bevindt zich de stad Næstved. Hier gaan rond de 43.000 inwoners voor 2025 over op warmtelevering via een warmtenet. Momenteel verwarmt men hier de woning nog grotendeels via cv-ketels. Hoe pakken de Denen deze grote omschakeling naar een ander warmtesysteem aan? En zou dat in Nederland ook zo kunnen?

De Deense Vereniging voor warmtenetten bestaat al sinds 1978. Het ontstaan van de vereniging was een logisch gevolg van de keuze van de Deense overheid tijdens de oliecrisis in de jaren zeventig vol in te zetten op het verwarmen van het land via deze netten. Tijdens een webinar dat onlangs werd georganiseerd door de vereniging gaven een aantal grote Deense warmtebedrijven een kijkje in hun keuken.

Groot ingezet op informatieverschaffing
Warmtelevering via een warmtenet is de meest voorkomende manier van verwarmen in Denemarken. Maar liefst 65 procent van de Deense huishoudens is aangesloten op zo’n net. Zoals overal in Denemarken zijn warmtenetten in handen van coöperaties. De gemeenten en inwoners zijn eigenaar en is er geen winstoogmerk.

In de stad Næstved gaan 1.700 woningen, appartementencomplexen en flats van verwarming met gas naar stadswarmte. Het is een project dat in totaal vijf jaar zal gaan duren, waarvan inmiddels twee jaar verstreken zijn. Het verantwoordelijke warmtebedrijf heeft groot ingezet op informatieverschaffing aan de inwoners.

Tuinvergaderingen en barbecues
Zo zijn ze al vroeg begonnen met het benaderen van bewoners door het houden van vergaderingen en webinars. Ook plaatsten ze veel informatie op gemeentelijke Facebookpagina’s. Op elk evenement en elke markt die er in de stad gehouden werd stond het warmtebedrijf om informatie over het project te verschaffen. Zo kon bijna niemand zeggen er niet van te weten.

Maar de Denen hadden nog een geheim wapen: de uiterst populaire ‘tuinvergaderingen’ en barbecues, waar buren bij elkaar komen én tegelijk worden geïnformeerd over de op handen zijnde warmteoperatie.  

Zeer hoog percentage schrijft meteen in
Toen deze informatiecampagne achter de rug was en de inwoners zich konden inschrijven deed 75 procent van de huishoudens direct mee. En toen de straten eenmaal open lagen schreven zich nog veel meer bewoners in.

Dat percentage is bijzonder hoog te noemen. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat in Denemarken je huis verwarmen met gas veel duurder is dan verwarmen via een warmtenet. Dus het lijkt erop dat een lagere rekening zeer zeker invloed heeft op de keuze.  

Loods vol cv-ketels
De inwoners van Næstved konden kiezen uit drie deelnamemodellen, waarbij verreweg de meesten  kozen voor het model waarbij alles voor ze geregeld wordt. Ze betalen dan een vast maandelijks bedrag. Voor dat bedrag krijgen ze een gratis aansluiting, gratis onderhoud, wordt het gas afgesloten en de gasaansluiting en cv-ketel verwijderd en de nieuwe warmteinstallatie geplaatst.

Aangezien de hele operatie vijf jaar duurt heeft het warmtebedrijf een extra service voor de huishoudens die nog niet overgeschakeld zijn: ze hebben een loods waar alle oude cv-ketels worden bewaard. Als een huishouden problemen met de cv-ketel krijgt voordat ze over zijn op het warmtenet kunnen ze hier gratis onderdelen of zelfs een gebruikte ketel vandaan halen.

Volledig ontzorgd en lagere rekening geeft blije klanten
Dan is natuurlijk de hamvraag of dit systeem ook in Nederland zou werken. Wat de Denen goed doen is zorgen dat de inwoners ruim van te voren weten wat er gaat gebeuren. Maar volgens de directeur van Næstved Fjernvarme zijn er voor de bewoners twee zaken van doorslaggevende aard: dat ze volledig ontzorgd worden én een lagere energierekening krijgen. En dat zijn twee zaken die Nederlanders over het algemeen ook niet vervelend vinden.

Lees ook deel 1 en deel 2 van onze serie over Deense warmtenetten.