Top-experts ondertekenden 4 oktober een manifest over het LT-ready (klaar voor lage temperatuur) maken van de bestaande gebouwde omgeving. Europa onderhandelt over de minimumprestatiewaarden en labelplichten voor alle bestaande gebouwen in 2050. Het is daarmee niet meer de vraag of, maar wanneer een woning of gebouw met een slecht label wordt aangepakt. Die aanpak zal bestaan uit een combinatie van warmtevraagreductie (isolatie) en aardgasvrije warmteproductie (warmtepomp of warmtenet).

Bedrijven uit de bouw-, installatie- en warmtesector redeneren nog vaak vanuit een mono-disciplinaire oplossing: helemaal inpakken met isolatie, of juist een hoge temperatuurwarmtepomp of een midden- of hogetemperatuur warmtenet. Hieruit volgen oplossingen die werken voor individuele projecten en op de korte termijn. Op wijkniveau en op langere termijn leidt dit echter tot hogere kosten, netcongestie, onvoldoende capaciteit van duurzame warmtebronnen en desinvesteringen.

60 procent van de woningen is nu al LT-ready
Met de verplichtingen uit de Europese Unie zal onze woningvoorraad straks vrijwel geheel ‘klaar voor lager’ ofwel LT-ready zijn. Dat wil zeggen dat een lage aanvoertemperatuur voldoende is om een woning bij min tien graden warm te houden. Uit eerder onderzoek van het WarmingUp consortium blijkt zelfs dat 60 procent van de woningen zelfs nu al LT-ready is.

Hoe lager de aanvoertemperatuur, hoe meer lokale duurzame bronnen van warmte beschikbaar komen en hoe efficiënter die warmte kan worden opgewekt. Met een lage temperatuur werkt een warmtepomp 25 procent zuiniger en heeft een warmtenet bijvoorbeeld 40 procent minder warmteverlies.

Verduurzamingsstappen
Interessant in dit kader is de wisselwerking tussen te nemen verduurzamingsstappen. Zo kun je in plaats van extra isoleren (boven de standaard), ook kiezen voor het upgraden van het afgiftesysteem (radiatoren, vloerverwarming, et cetera). Bij tests blijkt dat het vervangen van een radiator door een lagetemperatuur variant, het mogelijk maakt met een veel lagere temperatuur hetzelfde comfort te hebben.

Deze lagere benodigde temperatuur heeft een enorm effect op de efficiëntie waarmee een warmtepomp draait. Nu het in zomer én winter steeds warmer wordt, zijn nieuwe radiatoren, waarmee je ook kunt koelen, misschien dus wel de te prefereren stap.

Om de bewustwording te vergroten organiseerde TKI Urban Energy op 4 oktober het congres Klaar voor Lager, met bijbehorend manifest. Samen met de vele ondertekenaars roep ik hierbij ook weer op om bij gebouwverduurzaming de minimale eis te stellen dat gebouwen warm gehouden kunnen worden met een zo laag mogelijke aanvoertemperatuur.