Hugo de Jonge, minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, heeft de belangrijkste punten van zijn Nationale Woon- en Bouwagenda gepresenteerd in een brief aan de Tweede Kamer. Het kabinet wil het tempo van de woningbouw deze kabinetsperiode nog verhogen naar 100.000 woningen per jaar. Dat zal de vraag naar warmtepompen nog verder doen stijgen.

Behalve de Nationale Woon- en Bouwagenda presenteert De Jonge de komende periode zes onderliggende programma’s. Hierin worden woningbouw, de huisvesting van aandachtsgroepen en ouderen, leefbaarheid en verduurzaming in meer detail uitgewerkt.

Begin april zal het programma Een thuis voor iedereen worden gepresenteerd, gevolgd door Betaalbaar wonen en Verduurzaming gebouwde omgeving. Het laatste programma zal onder meer ingaan op isolatie en de warmtetransitie.

Daarnaast zullen er ook twee ruimtelijke programma’s gepresenteerd worden die ingaan op de daadwerkelijke inrichting van Nederland en de keuzes die voorliggen op onder andere woningbouw, infrastructuur, natuur, klimaat, energie en economie.

Met deze programmatische aanpak wil de minister de regie meer naar zich toetrekken en het tempo van de woningbouw verhogen. Dat zou moeten leiden tot 100.000 nieuwe woningen per jaar.

Eind vorig jaar sprak Frank Agterberg, voorzitter van de Vereniging Warmtepompen en Bodemenergie Nederland, nog de verwachting uit dat er in Nederland in 2030 zo’n 200.000 warmtepompen per jaar worden verkocht.

Met de Nationale Woon- Bouwagenda kan nieuwbouw tegen 2025 al voor de helft van die vraag zorgen. Nieuwbouw mag immers niet meer op aardgas worden aangesloten.

Wereldwijde toenemende vraag naar warmtepompen, maar opschaling is moeilijk
Voor de warmtesector is dit natuurlijk goed nieuws. De Nationale Woon- en Bouwagenda garandeert tot op zekere hoogte een flinke aanblijvende vraag naar warmtepompen. Tegelijk loopt de verkoop van warmtepompen nu al fors tegen zijn grenzen aan.

Na de Russische invasie in Oekraïne is de urgentie om van het aardgas af te stappen sterk gegroeid. Zo stelden de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, het Internationale Energieagentschap en de Europese Commissie plannen op om versneld afscheid te nemen van Russisch aardgas. Allen met speciale aandacht voor de warmtepomp.

Daarbij zien Jan Rosenow, Europees programmadirecteur bij het Regulatory Assistance Project, en Duncan Gibb, hoofdanalist heating and buildings bij REN21, in hun analyse op CarbonBrief dat de verkoop van warmtepompen wereldwijd toeneemt.

Tegelijk beperken tekorten aan grondstoffen, materialen en technisch geschoold personeel de mogelijkheden om op te schalen. Zo laten verschillende fabrikanten aan Warmte365 weten dat ze al met flinke wachttijden moeten werken en die voorlopig nog niet kunnen verkleinen.

Nu al nadenken over ruimtelijke ordening
Een probleem dat daarbij op landelijk bestuursniveau speelt, is dat er vele grote plannen worden gemaakt om Nederland ingrijpend te transformeren, zoals met de warmte- en energietransitie, maar dat de ruimte hiervoor beperkt is.

“Naast de bouw van duurzame woningen met ruimte voor werk en recreatie, moet het energiesysteem verduurzaamd worden en is er ruimte nodig voor een duurzame economie met groeimogelijkheden. Ook staat Nederland – met name in het landelijk gebied – voor een complexe en urgente opgave rondom stikstof, natuurontwikkeling, klimaat en water. Al deze opgaven vragen om ruimte”, zo schrijft het ministerie voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Om hier nu al op in te spelen worden ook twee programma’s ingezet die uiteindelijk toewerken naar de aanscherping van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Beide programma’s zullen rond de zomer worden gepresenteerd. In het najaar zal de NOVI worden aangescherpt, die “naar verwachting” dan in 2024 definitief van kracht wordt.

Met het programma Uitvoering NOVI worden afspraken gemaakt met medeoverheden en de samenwerking geïntensiveerd. Hiervoor zullen ook de rijksgronden worden benut met een actief rijksgrondbeleid.

Lees ook: Rijkswaterstaat deelt kennis en ervaringen over hernieuwbare energie op rijksgrond

Het programma Mooi Nederland zet tot slot in op de ruimtelijke kwaliteit met aandacht voor de energietransitie, verstedelijking en de inrichting van het landelijk gebied.