In het Klimaatakkoord staan plannen hoe we in Nederland kunnen overstappen op apparaten die energiezuiniger zijn, zoals warmtepompen, zonder dat het voor de eindgebruiker hoge extra kosten met zich meebrengt. Hoe zit het eigenlijk met het verstand van technische zaken, klimaat en milieu in Nederland?

Laat ik beginnen bij het begin, waar deze groeispurt van warmtepompen zijn oorsprong vindt. Subsidies, samen met het idee dat we van het gas af 'moeten', maken dat er een behoorlijke vraag is naar de techniek die verkocht wordt op COP (coëfficiënt of performance). Niks mis mee, rendement is op zichzelf een mooie graadmeter. Maar zoals wel vaker in populaire klimaatdiscussies wordt er vaak niet verder gekeken dan de neus lang is.

Hoezo van het gas af met een warmtepomp?
In de warmtepompmarkt wordt geconcurreerd op tienden van procenten van de COP, maar niemand lijkt zich af te vragen waar de elektriciteit vandaan komt en met welk rendement dat is. Het werkelijke rendement van de stroom uit de energiecentrale die door de warmtepomp genuttigd wordt is ‘maar’ 50 à 60 procent bij een moderne gascentrale. Ik zeg het maar even: stroom, benodigd voor een warmtepomp, wordt grotendeels opgewekt door gas. Hoezo van het gas af met een warmtepomp?

Ok, niet van het gas af dus met een warmtepomp, maar wel een stuk minder. Vandaag, op het moment van dit schrijven, is slechts is 9 procent van de totale dagelijkse Nederlandse energiebehoefte duurzaam opgewekt. Hoe gaan we de rest van Nederland voorzien van duurzame energie, zonder gas dan? Oja, allemaal aan de elektrische warmtepomp met hoge COP dus.

Nederland massaal aan de warmtepomp?
Hoe gaat dat dan in zijn werk? Een kleine reminder: je huis is alleen geschikt voor een warmtepomp als het goed geïsoleerd is. Warmtepompen werken met een verwarmingstemperatuur van maximaal 45 tot 55 graden, terwijl een cv-ketel water van maximaal 80 tot 90 graden levert. Een slecht of matig geïsoleerd huis wordt met zo’n lage watertemperatuur simpelweg niet warm genoeg. Hoe gaan we dat doen dan? Het mooiste gasnetwerk ter wereld dat wij in Nederland hebben om zeep helpen én de gemeenschap opzadelen met een miljardenschuld? ‘Goede’ oplossing.

Maar eens even kijken naar de ontwikkelingen in de markt. Wat ik vaak zie gebeuren is dat de installatie de sluitpost is in een bouwproject. Zonde! Managers verantwoordelijk voor de Nederlandse vertegenwoordigingen happen hier natuurlijk gretig op in. De welbekende ‘‘the sky is the limit’’-euforie. De groothandel wordt ‘hoppa’ het distributiekanaal, '‘preferred suppliers’ worden gekozen, dealers aangewezen en de optimistische spreadsheets spreken boekdelen. Heeft u weleens op LinkedIn gekeken waar dit toe kan leiden? Ontevreden gebruikers en noodverbandjes die moeten worden aangelegd. Zelfs tot het vervroegd afschrijven van de warmtepomp bij niet goed in gebruik name. Een hoogwaardig technisch product de markt in slingeren zónder de technische aandacht die het verdient. De tranen springen me in de ogen.

Investeer in kwaliteit
Ik probeer ons team te overtuigen dat we met onze premium producten – waaronder warmtepompen - nooit zo mogen gaan werken. Dat bij ons de klant en het klimaat centraal staat. Ik weet het, wij opereren onder andere in het hogere segment, met relaties die graag wat meer betalen om in de technische ruimte een topproduct te hebben die onder de hoogste efficiëntie in alle stilte zijn werk doet. Laat dit ook een boodschap zijn voor de rest van de markt: investeer in kwaliteit en bezuinig niet op de technische expertise in de aanschaf en installatie, want jij én het milieu zijn dan duurder uit.

Deze column is misschien een beetje scherp, maar de discussie brengt ons verder. Ons laten wijs maken dat we kosten wat kost van het gas af moeten mag niet gebeuren. Bekijk alle alternatieven en vooral het hele plaatje. Wij nodigen beslissers bij deze van harte uit om een kijkje te komen nemen in ons werkveld, de technische ruimtes, om te laten zien hoe de techniek in elkaar steekt en hoe je tot een duurzame oplossing komt.