Dat we met behulp van de zon stroom opwekken is welbekend. Maar we kunnen veel meer met de zonnestralen die ons dagelijks gegund worden. Jeroen Prinsen, Business Development Manager bij de HRsolar groep, vertelt hoe we de  energie van de zon kunnen benutten voor de duurzame warmtesector.

Het gros van de consumenten kent natuurlijk reguliere zonnepanelen voor stroomopwek, en de zonnecollector voor de zonneboiler is ook wel bekend als slimme verduurzamingsinvestering voor reductie in gasverbruik. Maar de combinatiecollector stroom én warmte (PVT) is nog minder bekend. En dat terwijl deze combinatie van stroomwinning en warmtewinning zoveel kansen biedt, meent Prinsen.

Platgeslagen warmtepomp

Prinsen legt uit hoe het systeem precies werkt: “Door een zonnepaneel aan de achterzijde te voorzien van een thermisch element kan warmte worden gewonnen. De thermische wisselaar haalt zowel warmte uit de buitenlucht, maar voegt daar ook nog de zonnewarmte aan toe. Dat maakt dat PVT ook hoge rendementen (SCOP) kan halen in vergelijking met een lucht/water-warmtepomp of bodembron. Door de wisselaar, meestal een combinatie van aluminium profielen met koperleidingen en soms ook van kunststof, wordt een vloeistof (glycol) getransporteerd naar een water/water-warmtepomp, een binnen geplaatste warmtepomp die ook gebruikt wordt voor een bodemwarmtebron.”

Omdat de thermische wisselaar onder de zonnepanelen op het dak ligt zou je het volgens Prinsen een platgeslagen en geluidloze luchtwaterwarmtepomp kunnen noemen, zonder de nadelen van opstelruimte en geluid maar met de voordelen van zonnewarmte.

Stilte gewenst

PVT kan in theorie worden toegepast op een bestaand systeem, maar in praktijk gebeurt dit niet vaak, meent Prinsen. “Afgelopen jaren is die integratie verder ontwikkeld, maar vooralsnog zit deze toepassing nog in de beginfase.” Dat luchtwaterwarmtepompen bekritiseerd worden vanwege de esthetische en geluidshinder kan PVT ten goede komen. “PVT-systemen zijn immers stil en liggen onder het paneel, uit het zicht.”

Kleine stap

PVT bevat de voordelen van de grondboring, terwijl de nadelen van een lucht/water-warmtepomp ontbreken. “Je mag zowel bij nieuwbouw als in de bestaande gebouwde omgevingen niet altijd zomaar in de grond boren. Een grondboring is ook kostbaar. Elke warmtepomp gebruikt stroom, dus voor opwek moet je toch al zonnepanelen op het dak leggen. Dan is het bijna een no brainer om ook gelijk de thermische bron te plaatsen. Het installeren ervan wordt gelukkig ook steeds eenvoudiger en daardoor ook voordeliger.”

Subsidie

In de investering kan de consument tegemoet worden gekomen. Subsidie is gelukkig mogelijk voor deze toepassing. “Er is bij bestaande gebouwen ISDE beschikbaar voor de warmtepompen. Op de bron zelf zit geen stimulering, maar je mag net als bij zonnepanelen wel de BTW terugvragen op de PVT-panelen."

"Bij een grootschalige aanleg als bedrijfsdaken waar meer dan 200m2 wordt gelegd is SDE++ wellicht wel al mogelijk. Maar bij zo’n groot systeem kunnen  er wellicht ook combinaties worden gemaakt bij het aanleggen van een lokaal warmtenet of het regenereren van grondbronnen”, legt Prinsen uit.

Strenge winter geen ramp

Omdat de ruimte in Nederland altijd schaars is, is het juist van belang om zoveel mogelijk energie per m2 op te wekken. Het is volgens Prinsen zonde als we dat alleen massaal doen met stroomopwekking terwijl de energietransitie grotendeels een warmtetransitie is. “Het is afhankelijk van de situatie van een huis of je het beste kan kiezen voor een zonneboiler of dat je gelijk al helemaal van het gas af kan met PVT. Oudere woningen zijn soms lastig te isoleren. Daarbij kan je zonder isolatiemaatregelen nu besparen op gas door te gratis te douchen en baden met een zonneboiler.”

De strenge winterdagen in februari bewezen volgens Prinsen wat er mogelijk is. “Met een zonneboiler halen we alsnog 70  graden terwijl het buiten min vriest. En een PVT-systeem haalt zelf met een buitentemperatuur van tot -8 nog voldoende bronvermogen om een huis behaaglijk warm te houden. Nog kouder? Dan schakelt het elektrische back-upelement bij. In de toekomst worden ook weersafhankelijke regelingen om de bron, warmtepomp en energievraag nog efficiënter op elkaar af te stemmen gemeengoed.”

Langzaamaan van het gas af

Wie niet direct van het gas af wil kan toch een verduurzamingsslag slaan door voor een hybride oplossing te kiezen. “Zo kan de CV-ketel eventueel bijspringen, indien het huis onvoldoende geïsoleerd is om op lage temperatuur te kunnen verwarmen tijdens echt koude periodes.”

Kortom, de consument hoeft sowieso niet bang te zijn om onder een stapel dekens te eindigen. “Afhankelijk van de situatie is er altijd een duurzame toepassing te vinden, dit gaat zich komende jaren verder ontwikkelen”, besluit Prinsen.