Door stalen damwanden te voorzien van collectoren kunnen havenkades, kanaaloevers, bouwkuipen, dijken en alle andere waterkeringen zonder aardwarmteboringen van warmte en koude worden voorzien. Als het ergens moet lukken is het wel in Nederland met al zijn water.

Een samenwerking van damwandleverancier Gooimeer en Nathan, met heel veel kennis over warmtepompen en geothermie. Peter Centen van Nathan vertelt erover tijdens de VSK.

Compagnieshaven Enkhuizen was de eerste
De collectoren worden prefab geproduceerd in de damwanden gelast. Op locatie worden de wanden vervolgens geplaatst en de collectoren gekoppeld. De bovenste meter damwand is niet van een collector voorzien, waardoor kleine niveauverschillen in het waterpeil geen effect hebben. Door de  collectoren stroomt een speciale vloeistof, die de duurzame energie uit het water haalt, waarmee gebouwen door middel van warmtepompen kunnen worden verwarmd of gekoeld.

In de innovatieve jachthaven Compagnieshaven in Enkhuizen waren ze niet bang voor een beetje pionieren. Ze stelden hun kades open voor een testopstelling. Inmiddels blijkt het project zo goed te draaien dat het eerste gebouw al wordt verwarmd en gekoeld met energie uit haar eigen jachthaven.

Na het restaurant volgen de overige gebouwen
Het principe van geactiveerde damwanden werd tien jaar geleden bedacht en gepatenteerd door het Duitse SPS Energy. Als damwandleverancier zag Gooimeer de potentie. Nederland heeft veel water in stedelijk gebied en de grootste damwanddichtheid ter wereld. Dus als het hier niet werkt, dan werkt het nergens.

In Enkhuizen werden maar liefst 72 geactiveerde damwanden, goed voor een 115 meter lange kade, geplaatst. Ze werden aangesloten op roestvrijstalen verdelers en afgevuld met een water en glycolmengsel. Er werden kunststof Uponor PE-Xa-leidingen gebruikt om de geactiveerde damwanden aan te sluiten op de rvs-verdelers.

Testopstelling
Op de ene verdeler is in Enkhuizen de testopstelling aangesloten, op de andere verdeler zit het restaurant. De verdelers zijn met een PE 110mm verzamelleiding gekoppeld waarop de haven in de toekomst haar gebouwen kan aansluiten. Na het testen wordt het één collectief systeem. Met het systeem dat nu klaarligt, kan de haven stap voor stap werken aan verduurzaming.

Eén voor één worden de gebouwen energetisch verbeterd en met een aftakking aangesloten op deze verzamelleiding. Na het restaurant volgt de watersportwinkel en over vier jaar het hoofdgebouw.

Op de kade staat een kleine zeecontainer met een complete testopstelling. Hier wordt onder meer getest hoeveel afgiftesystemen op de damwanden aangesloten kunnen worden. Er staat een modulerende alpha innotec brine-water SWCV122K3-warmtepomp met twee buffervaten in, één voor de cv-ketel en één voor tapwater.

Voordelen te over
Voordelen voor warmte uit damwanden zijn er te over. Er worden de komende jaren veel stalen damwanden geïnstalleerd bij nieuwbouwprojecten of bij kademuren in binnensteden welke gerenoveerd moeten worden. Hiermee kunnen achterliggende huizen en gebouwen eenvoudig worden verwarmd of gekoeld. Doordat deze damwanden vaak toch al geplaatst moeten worden, worden de installatiekosten bijna volledig bespaard.

Een ander voordeel is dat door het aanbrengen van de damwanden er geen verstoring van de bodem plaatsvindt. Het is een geheel gesloten systeem, waardoor er geen vloeistoffen in de bodem worden gebracht of er aan worden onttrokken. Daarnaast is de bouwtijd relatief kort omdat vele damwanden per dag kunnen worden aangebracht. Vervolgens zijn stalen damwanden een perfecte geleider en heeft water een zeer grote warmteopslagcapaciteit. Een COP van 5,0 is zeker realiseerbaar. En tenslotte is het systeem geruisloos.