Geluk bij een ongeluk: de geboorte van de elektrische warmtepomp

19.01.2023 Nina Groot

Geluk bij een ongeluk: de geboorte van de elektrische warmtepomp

Het was 1948, een jaar vol merkwaardige activiteiten. Een jaar waarin de eerste bandrecorder werd verkocht, de Nederlandse politieke partij VVD werd opgericht en in België het vrouwenkiesrecht werd ingevoerd. Het was een behoorlijk interessant jaar om samen te vallen met de creatie van iets waar een substantieel deel van de bevolking nog steeds van geniet: de elektrische warmtepomp. En dat allemaal omdat één man niet wilde verspillen.

Terwijl de wereld draaide en de gebeurtenissen plaatsvonden, werkte een man met de naam Robert Webber aan een vriezer in de kelder onder zijn huis. Hij wilde de vriezer niet gebruiken voor thuiskoeling, dat bestond al jaren, maar Webber wilde zijn elektrische diepvriezer verbeteren. Hij wilde zijn vriezer zó krachtig maken dat hij zijn diepgevroren vlees jarenlang kon bewaren zonder dat het bedierf.

Maar op een dag in 1948 in de kelder verbrandde Webber zijn handen aan zijn vriezer. Een intrigerend incident, want wie verwacht er nou dat je je handen verbrand aan heet water uit een vriezer? En met heet water bedoelen we het niet warm aanvoelend of lauw. Dit was het soort hitte dat water liet koken en je hardop laat schreeuwen wanneer je het aanraakt. Dat was het moment dat Webber ontdekte dat de diepvriezer kokend heet water produceerde. Hier moest hij wat mee doen.

Badkamerconcert
Uiteraard wilde Webber deze hitte niet verspillen en bedacht een manier waarop hij deze kon gebruiken. In deze tijd kon een boiler niet genoeg warm water door zijn leidingen laten stromen om én te douchen én je handen te wassen.

En zoals je misschien zelf wel weet is er niets frustrerender dan wanneer het water koud wordt, wanneer je net op het hoogtepunt van je badkamerconcert bent beland. Net als jij frustreerde Webber zich hier ook over en loste dit op door het hete water uit zijn diepvries in de kelder naar zijn boiler te sturen. En poef! Het probleem leek opgelost.

The birth of a new age
Maar nu stuitte Webber op een ander probleem, namelijk te veel heet water. Omdat Webber ook dit waardevolle hete water niet wilde verspillen, moest hij het overgebleven kokend hete water uit de boiler ergens anders heen sturen. Dus hij dacht en mopperde, tekende schetsen en mompelde en de oplossing voor het overgebleven water was geboren.

Webber liet het overgebleven kokende water met een kleine elektrische ventilator door een opgerolde koperen buis lopen. Het hete water verwarmde de spoel en de ventilator blies en blies. De ventilator blies zelfs zo goed dat het zijn gehele huis verwarmde. Dit resulteerde in 1948 in de uitvinding van de eerste elektrische warmtepomp.

En de rest is geschiedenis
Het jaar daarop verving Webber de kolenoven in zijn huis en tientallen jaren later schoten er overal ter wereld elektrische warmtepompen als paddenstoelen uit de grond. Inmiddels is het water vervangen door Freon en zijn de systemen kleiner en efficiënter geworden. Maar, dankzij Webber is er een nieuw inzicht ontstaan rond het idee van airconditioning.

Zoals je inmiddels gelezen hebt was 1948 een jaar vol merkwaardige activiteiten. Dus, als je nu comfortabel in huis of kantoor zit te genieten van je HVAC-systeem, denk dan eens terug aan Webber en zijn verbrande handen, want daar is het allemaal begonnen.