Dit artikel kan een beetje pijn doen. Omdat er een vinger op de zere plek wordt gelegd bij sommigen. Maar het moet wel gezegd: het is tijd voor een cultuuromslag, anders loopt je personeel weg. En dan is het nog maar te hopen dat ze naar een concurrent gaan en niet helemaal de techniek verlaten.

We kennen het probleem allemaal: het is ontzettend moeilijk goed en genoeg personeel te vinden om al het werk gedaan te krijgen. Maar als je ze dan hebt, hoe houd je ze dan gemotiveerd en blij en hoe zorg je ervoor dat ze bij je willen blijven werken?

Een simpel voorbeeld:
Een jonge installateur in opleiding is bij je aan het werk in de nieuwbouw. Je bent blij met hem, want het is een slimme gast die de materie snel oppakt. Je hoeft maar weinig tijd aan hem te besteden en dat komt goed uit, want je hebt het als werkvoorbereider beredruk.

Gelukkig heb je een prima HR-afdeling achter je staan die extra aandacht aan het personeel besteedt. Er zijn leuke personeelsfeestjes, af en toe een extraatje en bij feestdagen een leuk presentje. Hij wordt gewaardeerd! Toch?

En weg was hij
Maar toen hij drie maanden lang elke dag alleen maar wastafels moest installeren begon hij te balen. Hij vond het maar eentonig. Jij zag het niet want het nieuwbouwplan liep al achter. Tot het moment dat de installateur bij je meldde dat hij naar een concurrent zou vertrekken. Een particuliere installateur waar hij elke dag wat anders mocht doen. Dat paste namelijk veel beter bij hem. Dood- en doodzonde, want als je dit eerder had geweten had je hem ook ergens anders in kunnen zetten. Maar hij was al weg.

Laten we duidelijk zijn: dit is slechts een voorbeeld. Er zijn ook installateurs die het heerlijk vinden de hele dag hetzelfde te doen. Maar er is tegenwoordig zoveel keuze in bedrijven, dat installateurs echt wel kijken waar ze zich beter kunnen ontwikkelen en wat beter bij hen past. Aan de andere kant is het ook bijna ondoenlijk alle (leerling)-installateurs in de gaten te houden en te zien of ze zich wel goed genoeg ontwikkelen en of ze het nog wel naar hun zin hebben. Toch zal het moeten als je ze voor je wilt behouden.

Waarom vrouwen in groten getale de techniek uitstromen
En dan de dames. Ze zijn schaars, maar ze zijn er wel. Maar onderzoek toont aan dat ze in groten getale de techniek weer uitstromen als ze eenmaal aan de bak gaan. Hun antwoord wil je waarschijnlijk niet graag lezen: ze worden niet voor vol aangezien, ze krijgen de rotklussen en er wordt soms zelfs gepest. Een dame die een tijdje in de techniek werkzaam was verzuchtte: “Ik ben echt wel in voor een geintje en niet op mijn mondje gevallen, maar na de zoveelste opmerking had ik er gewoon genoeg van.”

Techniekpact Zwolle schreef hier een interessant artikel over. Natascha Prins is projectleider van het project ‘Meer meiden in de Techniek’ van ROC van Twente: “Het lijkt er op dat vrouwen zich in de techniek niet 100 procent welkom voelen. Er zijn meiden die stoppen met technische opleidingen of later in het werkveld omdat zij zich onvoldoende serieus genomen en niet uitgedaagd voelen. Ook ervaren zij een vrouwonvriendelijk bejegening. Dit gevoel groeit als zij na bespreking hiervan met hun leidinggevende onvoldoende steun ondervinden. Die hebben last van een soort handelingsverlegenheid. Werknemers aanspreken op vrouwonvriendelijk gedrag lijkt nog steeds een enorme drempel.”

‘Als jij iets wilt van iemand, dan moet jij het voor die persoon eerst aantrekkelijk maken’

We weten allemaal dat vrouwen op de werkvloer het personeelstekort zou kunnen beperken. Bovendien toont onderzoek aan dat diversiteit in het personeelsbestand een positief effect heeft op de werksfeer, bedrijfsresultaten en met name ook goed is voor de innovatiekracht.

Sjiera de Vries van het Lectoraat Sociale Innovatie van hogeschool Windesheim: “Het is voor vrouwen ook cruciaal om te doorgronden of het aantrekkelijk is om op een bepaalde plek in de techniek te werken. Als je in je bedrijfscultuur seksistische grappen normaal vindt, haken vrouwen hier direct op af. Veel bedrijven realiseren zich te weinig hoeveel ze op dit vlak kunnen verbeteren met eenvoudige aanpassingen en weinig investeringen. Het vraagt alleen een andere manier van kijken naar vooral je verantwoordelijkheden als bedrijf. Als jij iets wilt van iemand, dan moet jij het voor die persoon eerst maar eens aantrekkelijk maken.”

Wie pakt de handschoen op?
Zij vervolgt: “Denk aan meer ruimte voor combineren van werk en privé en meer diversiteit. Ook mannen vinden die maatregelen aantrekkelijk. Daardoor bereik je een mooi en zichzelf versterkend effect: namelijk dat nog meer vrouwen voor techniek kiezen door deze meer plezierige werkomstandigheden. Daarmee boor je dus een nieuwe groep met een groot arbeidspotentieel aan.”

En dan nu de hamvraag: wie pakt de handschoen op? De werkvoorbereider heeft het veel te druk en laten we eerlijk zijn: is hij daar wel geschikt voor? Hij is niet voor niets techneut. Zou de HR-afdeling achter hun bureau vandaan moeten komen en dit wellicht voor hun rekening moeten nemen?  Kleinere mbk-bedrijven in de techniek hebben die mogelijkheid minder. Toch hebben ook zij er alle belang bij om hier grip op te krijgen. Personeelsbehoud en het werven van nieuw personeel zal meer en meer maatwerk worden, want een ding is zeker: als je niets doet loopt personeel weg of kiezen ze voor een ander bedrijf. 

In deel twee van deze reeks praten we met Dick Reijman van Techniek Nederland en Wijnand van Goor van installatiebedrijf Feenstra en van Goor.