Met 6500 hectare is landgoed Twickel het grootste in particulier bezit van Nederland. Het landgoed omvat een kasteel, een boerderij met daaromheen een afwisselend landschap van eeuwenoude bossen, bijzondere natte heideterreinen en landbouwgrond. De Stichting die het landgoed beheert heeft al aan de nodige verduurzaming gedaan. Er ligt een warmtenet en installatiebedrijf Ten Dam uit Delden is nu bezig om warmtepompen te plaatsen die op hetzelfde systeem als een houtstookketel zijn aangesloten.

“Deze warmtecombinatie best uitzonderlijk, wij hebben dit nog nooit eerder uitgevoerd”, legt Frank Volkerink, van installatiebedrijf Ten Dam. “Op het landgoed van Twickel staan enorm veel bomen. De bomen die niet meer goed zijn, bijvoorbeeld door ziekte, worden voor de kachel gebruikt. Dat is simpelweg afvalhout. De houtstookketel zal daardoor de basis blijven en de warmtepompen dienen in eerste instantie vooral als back-up voor de verwarming. Het nieuwe systeem gaat ook voor de koeling zorgen.” Het bedrijf gaat in totaal drie cascade warmtepompen plaatsen van in totaal 60 kilowatt.

“Bij houtstook komt natuurlijk fijnstof kijken, dus het klinkt in eerste instantie niet heel duurzaam”, gaat Volkerink verder. “Maar voor Twickel is dit wel de beste oplossing. Het kasteel en de rentmeesterij worden door dit systeem verwarmd. Op bredere schaal zou je dit niet kunnen doen, want dan komt er te veel fijnstof vrij en deze methode is ook veel te duur. Door het gebruikt van afval hout is het wel een duurzame optie.”

De unieke combi zorgt ook voor een complex ontwerp, waar het bedrijf veel tijd in heeft gestoken. “De ene kant van het gebouw van de rentmeesterij heeft een warmtevraag, de andere kant moet juist gekoeld worden”, legt Volkerink uit. “Wat we gaan doen is een installatie van vier pijpen aanleggen. We moeten vooraf dus heel goed berekenen welke pijp waar voor gaat dienen, zeker omdat we in een bestaand gebouwen werken welke in fases verbouwt wordt.”

“Daar mogen dus geen foutmarges in zitten want het systeem bestaat uit zoveel kleppen, pompen, en aansluitingen. Dus dat moeten we vooraf heel goed berekenen. We gaan ook vloerverwarming aanleggen en dat komt ook allemaal uit het systeem. Het wordt tevens slim gestuurd met loxone, wij kunnen bij storingen dus op afstand meekijken.”

Aangezien veel panden op Twickel monumentaal zijn, zorgt dat er ook voor dat het installatiebedrijf niet meteen van start kan. “Bij zo’n pand komen altijd heel veel regels kijken voor je kan starten.”

Aandachtspunt om voor de winter klaar te zijn
Het project is nog maar kortgeleden opgestart. “We zijn nu bezig met het leggen van de leidingen”, vertelt Volkerink. “Als dat klaar is gaan we kijken wat er op het vlak van elektra nodig is en komt er ook een loodgieter kijken.”

“Het grote aandachtspunt voor de komende periode is dat de warmtepomp en het afgiftesysteem voor de winter klaar zijn. Want onze mensen zullen daar blijven werken dus er moet wel warmte zijn.” Volkerink schat in dat het bedrijf ruim een jaar nodig heeft voordat het complete installatiesysteem klaar is. Dat is, gezien de omvang van het project, een normaal tijdspad.

De beheerders van het landgoed zijn zelf met het initiatief bij Ten Dam gekomen, geeft Volkerink aan. “Ze weten wat er in de wereld speelt en willen hun steentje bijdragen aan de verduurzaming. Dat hebben ze al eerder aangetoond in het verleden.”

Wat voegt dit project toe aan de warmtetransitie volgens Volkerink? “De grootste winst op dat gebied halen we uit de grote mate van energiebesparing. Daarnaast gaat de CO2-uitstoot met dit systeem ook omlaag.”

Niet op korte termijn
Op het landgoed is eerder al een warmtenet gerealiseerd. Worden de kachel en warmtepompen daar in de toekomst ook op aangesloten?  “De kachel is aangesloten op het eigen warmtenet van Twickel, we plaatsen de warmtepomp voor de rentmeesterij erbij op, wel dient deze opstelling enkel voor de rentmeesterij. De rentmeesterij wordt in basis gevoed door de houtkachel, wanneer dit in te toekomst wijzigt of er niet voldoende afvalhout is kan hij ook stand-a-lone werken op de warmtepompen.”

“De warmtepompen is in de winter als back-up, en in de zomer voor de koelingen van het gebouw. Wanneer de situatie wijzigt, er geen hout is of de overheid regels wijzigt kan het gebouw ook volledig draaien op de warmtepompen. We hebben het daarom ook bewust zo voorbereidt dat de warmtepomp het over kan nemen als het nodig is. Al verwacht ik niet dat dat op korte termijn nodig is.