Energieonafhankelijkheid middels kernenergie en waterstof, een nieuwe koers voor een nieuw kabinet

17.09.2024 Gijs de Koning

Energieonafhankelijkheid middels kernenergie en waterstof, een nieuwe koers voor een nieuw kabinet
©Ministerie van Financiën

Het nieuwe Kabinet-Schoof presenteerde op Prinsjesdag 2024 de Miljoenennota voor 2025, waarin de focus ligt op energieonafhankelijkheid door middel van waterstof en kernenergie. Daarnaast wordt er subsidie vrijgemaakt voor zonneboilers, warmtepompen en isolatie, en geeft het kabinet prioriteit aan het aanpakken van het volle stroomnet.

Het nieuwe ministerie van Klimaat en Groene Groei zal zich het komende jaar richten op energieonafhankelijkheid. Hiermee wil het kabinet zich losmaken van de instabiliteit op de energiemarkt die wordt veroorzaakt door buitenlandse spelers. Dit moet ervoor zorgen dat energie betaalbaar blijft.

Kernenergie
Kernenergie moet de oplossing bieden om meer regelbare energie in Nederland zelf te produceren. Het kabinet heeft via het Klimaatfonds 14 miljard euro beschikbaar gesteld voor de bouw van vier nieuwe kerncentrales en het openhouden van de kerncentrale in Borssele tot na 2033, mits dit veilig kan. Hiermee wil het kabinet de energievoorziening van Nederland tegen 2050 bijna volledig duurzaam maken. De investering wordt ook gebruikt om de kennis over kernenergie en kleine kernreactoren verder te ontwikkelen.

In 2025 start de aanbesteding voor de bouw van twee kerncentrales, en daarnaast wordt er in kaart gebracht wat er nodig is om nog twee extra kerncentrales te bouwen.

Subsidies voor zonneboilers, warmtepompen en isolatie
Er wordt 578 miljoen euro aan subsidies beschikbaar gesteld voor mensen die hun huis willen verduurzamen door bijvoorbeeld een zonneboiler, warmtepomp of isolatie aan te leggen. Dit moet de energietransitie ook op huishoudelijk niveau stimuleren. Daarnaast gaat de belasting op gas met 2,8 cent per kubieke meter omlaag (van 70,5 cent naar 67,7 cent), zodat de energierekening voor iedereen iets betaalbaarder wordt. Voor mensen die hun energierekening niet kunnen betalen, komt er een energiefonds. De komende twee jaar wordt hiervoor 60 miljoen euro uitgetrokken.

Gas
Het kabinet wil ook de gaswinning uit de Noordzee opschalen. Volgens het kabinet wordt Nederland met de productie van aardgas uit de Noordzee minder afhankelijk van de import van aardgas uit het buitenland.

Gas speelt een belangrijke rol in de energiemix, vooral in de overgangsperiode naar volledig hernieuwbare energiebronnen. Het kabinet werkt samen met Energie Beheer Nederland om de gasproductie in overleg met de sector te kunnen realiseren.

Industrie
Om de industrie te verduurzamen, investeert het kabinet via het Klimaatfonds 275 miljoen euro. De focus ligt hierbij op het creëren van de randvoorwaarden die het voor bedrijven makkelijker maken om te investeren in verduurzaming.

Carbon Capture and Storage (CCS) speelt volgens het kabinet een cruciale rol in het verduurzamen van de industrie. Daarom wordt er ingezet op het realiseren van een veilige infrastructuur om de afgevangen CO2 te transporteren naar de opslaglocatie.

Waterstof
Het kabinet ziet waterstof als een belangrijke factor in de verduurzaming en het behalen van de klimaatdoelstellingen. Er is 354 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de aanleg van waterstoffabrieken die de stroom van windmolens kunnen omzetten in waterstof. Deze waterstof kan vervolgens worden gebruikt als brandstof, grondstof of voor het opwekken van elektriciteit.

In de Rijksbegroting staat: "Een schaalvergroting van de Nederlandse groene waterstofproductie is essentieel zodat waterstof een systeemrol kan spelen in een fossielvrij energiesysteem." Het doel is om tegen 2030 een capaciteit van 3 tot 4 gigawatt aan elektrolyse te bereiken.

Ook wil het ministerie van Klimaat en Groene Groei zich inzetten voor de aanleg van een import- en exportnetwerk voor waterstof binnen Europa en een landelijk dekkend transportnet om de afname en productie van waterstof te bevorderen.

Netcongestie
Voor het aanpakken van het volle stroomnet heeft het kabinet 45 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dit geld komt ter beschikking van het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN). Het doel is om netcongestie op de laagspanningsnetten te verminderen, bestaande netten uit te breiden en te verzwaren, en inzicht te krijgen in de toekomstige belasting van het laagspanningsnet.

Begin 2025 presenteert het kabinet het nieuwe Klimaatplan voor de komende tien jaar. Hierin staan de plannen om Nederland tegen 2050 klimaatneutraal te maken.

Leveringszekerheid
In de begroting voor het ministerie van Klimaat en Groene Groei schrijft het kabinet het volgende: "Door de juiste randvoorwaarden voor een weerbare energiemix te creëren, draagt een duurzaam Nederland ook bij aan een weerbaar Nederland. In de overgangsfase is het belangrijk dat de energievoorziening op peil blijft om leveringszekerheid en betaalbaarheid te garanderen. Hiervoor zetten we in op energiebesparing en versnelling van de energietransitie."

Met dit uitgangspunt moet de leveringszekerheid van energie binnen Nederland worden verhoogd. Bovenstaande maatregelen zetten in op het versterken van het nationale energiesysteem, zodat Nederland zelf de benodigde energie kan produceren in de vorm van gas en kernenergie, en kan opslaan in de vorm van waterstof.