Vernieuwde warmtepompinstallaties bij cursussen moeten monteurs beter voorbereiden op praktijk
14.01.2025 Evelien Schreurs

Om monteurs nog beter op te kunnen leiden, heeft opleidingsinstituut ROVC een hernieuwd warmtepomppracticum geïntroduceerd. Met echte warmtepompinstallaties leren nieuwe en ervaren monteurs om warmtepompen te installeren, in te regelen, storingen op te lossen en onderhoud te plegen.
Drie verschillende typen warmtepompen, drie verschillende afgiftesystemen en een verzameling ‘randapparatuur’, zoals filters, ontgassers en meetapparatuur, vormen de basis van een nieuwe leerlijn warmtepompinstallaties van ROVC. Hier leren beginnende en ervaren cursisten met echte warmtepompen werken en om uit de praktijk genomen storingen op te lossen.
De installaties vormen een belangrijk onderdeel van zeven cursussen die ROVC geeft op het gebied van de installatie en het onderhoud van warmtepompen, vertelt productontwikkelaar Richard Pape, die de cursussen heeft ontwikkeld bij ROVC. Er is veel ontwikkeling, vertelt hij. “Vooral in de automatisering en regeltechniek wordt het steeds complexer, ook voor de monteur. Je hebt tegenwoordig snel te maken met bijvoorbeeld softwareregelingen.”
Vernieuwde warmtepompinstallatie
Zo’n anderhalf jaar geleden besloot ROVC dat hun warmtepompcursussen en daarbij behorende oefen-installaties wel een update konden gebruiken. “Tien jaar geleden zijn de eerste installaties gebouwd, maar die zijn ondertussen sterk verouderd”, vertelt Pape. Dat was dan ook ene belangrijke redenen om de cursussen en warmtepompinstallaties te vernieuwen.
Om die nieuwe installaties en cursussen te ontwikkelen stapte Pape naar experts uit de praktijk. “We gaan altijd kijken bij fabrikanten, leveranciers en deskundigen in de markt om te kijken wat er speelt, wat de uitdagingen zijn en waar het om moet gaan. Deze kennis en inzichten passen wij vervolgens toe in de ontwikkeling van ons lesmateriaal.”
Die uitdagingen zitten meestal niet (alleen) in de warmtepomp, maar vaak juist in het totale afgiftesysteem. “Dus we hebben warmtepompen gebouwd, gekoppeld aan diverse afgiftesystemen, om zo een totaalplaatje te maken.” Zo leren de cursisten een warmtepomp aan te sluiten aan een systeem met een radiator, maar ook met vloerverwarming, fancoils of verder vernieuwde warmte-afgiftesystemen.
Verder komt ook het inregelsysteem aan bod, evenals ontluchten, het gebruiken van filters of het opsporen en oplossen van montagefouten. “Montagefouten komen vaak voor, om allerlei redenen. Maar montagefouten leiden tot installaties die niet werken, dus we laten cursisten ook altijd bij ons de installatie verkennen en kijken of de warmtepomp is geïnstalleerd zoals dat bedoeld is vanuit de fabrikant.”
Meest gangbare systemen
Bij het ontwerpen van de warmtepompinstallaties is gekozen voor warmtepompen die op dit moment het meest populair zijn. Dat gaat zowel om lucht-water, water-water, hybride en monoblock systemen.
Pape: “Er zijn natuurlijk heel veel merken, met allemaal hun eigenaardigheden. Wij hebben een aantal gerenommeerde merken toegepast en de meest gangbare modellen die ze kunnen tegenkomen. Wij denken dat als je cursisten op deze manier opleidt, dat ze ook van een iets andere varianten begrijpen hoe die essentie werken.”
De verschillende cursussen dekken verschillende delen van het vak, vertelt Pape. Van het selecteren van een warmtepomp tot de juiste installatie en van het oplossen van gangbare storingen tot probleemanalyse voor complexe storingen.
Personeelstekort
De warmtepompsector kampt met tekorten aan personeel en volgens sommige onderzoeken ontbreekt een (brede) scholing bij warmtepompmonteurs. Dat ziet Pape ook: “Onderhoudsmonteurs zijn soms moeilijk te vinden, dus een nieuwe stroom moet worden opgeleid. Ook komen problemen met warmtepompen, bijvoorbeeld door installatiefouten.” Kunnen dit soort bredere cursuspakketten helpen bij het bestrijden van deze problemen?
Pape: “We kunnen daar enigszins aan bijdragen, maar ook wij kunnen ook niet dat hele pakket aanbieden, want er zijn zoveel merken, types, uitvoeringen, dat is niet te doen. Dat geeft ook allerlei problemen, dus we hebben wel een bepaalde focus neergelegd, maar in die zin zijn de cursussen allround, ze zijn zeker niet merkgebonden. Dus ik denk dat wij monteurs en installateurs een goede basis kunnen geven waarbij ze zelf voor een ander merk of andere variant snappen van ‘hé ik moet hiernaar gaan zoeken’.”
“Het is inderdaad wel een probleem in de markt voor de monteurs, dat er nog zoveel variatie in zit”, aldus Pape. “Daarom zie je ook vaak monteurs kiezen voor een bepaald aantal merken of misschien één model waar ze goed in zijn en dat aanbieden aan klanten, omdat het anders niet te behappen is.”
De trainingen met de nieuwe warmtepomppracticuminstallatie zijn al van start gegaan en de laatste kleine aanpassingen worden nog gedaan. “Het wordt al volop gebruikt en cursisten vinden het erg mooi. We krijgen veel complimenten, dus daar zijn we erg blij mee, want het bouwen van zo’n practicum is niet alleen een investering qua geld maar ook qua tijd”, sluit Pape af. “Dus ik denk dat we hiermee zeker aan een bepaalde behoefte van de markt gaan voorzien.”