Geluid van warmtepompen moeilijk te vergelijken: zo krijg je als installateur inzicht

Er is veel over te doen: het geluid dat warmtepompen maken. Terecht. Je zal maar een buurman hebben met een warmtepomp waarvan de buitenunit veel lawaai maakt. Dan zit je toch echt wel minder lekker in je tuin in de zomer. Tot voor kort kon je hier als particulier nog niet voor worden beschermd. Met het nieuwe Bouwbesluit dat per 1 april ingaat verandert dat. Daarin staat nu de hoogte van het geluid dat wettelijk is toegestaan op de erfgrens met de buren. Het is heel goed dat dit er nu is, het is alleen wel jammer dat er geen onafhankelijke database is met geluidsgegevens van de diverse leveranciers. Want de waarden die leveranciers verstrekken zijn werkelijk totaal onvergelijkbaar. Daardoor blijft het heel lastig als installateur om een goed advies te geven aan de consument. Hoe je het geluid van warmtepompen wél kunt vergelijken? Door aan elke leverancier één enkele simpele vraag te stellen. Welke vraag dat is lees je hier.

Het is bij jou als installateur hoogstwaarschijnlijk ook een van de eerste vragen die klanten stellen als ze informatie inwinnen over warmtepompen. ‘Hoe stil is de warmtepomp?’ Maakt de buitenunit veel geluid?’ 

Bepaald geen makkelijke vraag om te beantwoorden. Natuurlijk kun je afgaan op je persoonlijke ervaringen, maar een onafhankelijke, feitelijke onderbouwing is er (nog) niet. Er is geen eenduidige berekening waarmee je het geluid van warmtepompen kunt vergelijken.

Veel meetmethodes voor geluid

Dat komt vooral doordat geluid best een moeilijk begrip is. Je hebt geluidsvermogen, geluidsdruk niveau, hoogfrequent geluid, laagfrequent geluid, middenfrequent geluid (waar wij mensen heel gevoelig voor zijn) en dan zijn er ook nog allerlei verschillende manieren om geluid te meten. Het verschilt bijvoorbeeld nogal of je op één meter of drie meter van een buitenunit staat als je het geluid meet, rondom de unit of op één punt. En het verschilt ook onder welke omstandigheden je meet. Een buitenunit maakt bijvoorbeeld veel meer geluid als het buiten heel koud is, dan wanneer het buiten warm is.

Geluid in het Bouwbesluit

Helaas is besloten dat er geen onafhankelijke testinstantie komt, die op basis van een eenduidige meetmethode inzicht geeft in het maximale geluid dat warmtepompen kunnen maken. Zodat je dat geluid makkelijk kunt vergelijken. Dat is een gemiste kans, omdat het nieuwe Bouwbesluit juist dit wil adresseren.

Laat ik vooropstellen dat ik hartstikke blij ben dat het Bouwbesluit nu iets over geluid zegt. Steeds meer huizen worden uitgerust met een airco of warmtepomp en tot voor kort kon je bijna niks als de buurman een lawaaiige buitenunit in zijn tuin bij jou op de erfgrens plaatste. Er was weinig tot geen kader voor wat wel en niet mag. Nu is dat kader er wel. Althans, er is een poging toe gedaan. 

Wat is namelijk het geval, het Bouwbesluit bepaalt dat de gegevens over het geluid dat een warmtepomp maakt, worden aangeleverd door de leverancier van die warmtepomp. En aangezien er allerlei manieren zijn om geluid te meten, leveranciers allerlei verschillende manieren gebruiken en er óók nog verschillende manieren zijn om dat weer te geven, zijn die gegevens net zo vergelijkbaar als een renpaard met een bord hutspot. Totaal niet dus. Je hebt er als installateur helemaal niets aan.

Hier heb je wél wat aan

Maar hier komt het. Er ís wel een mogelijkheid om het geluid van verschillende merken warmtepompen te vergelijken. Goed vergelijken lukt als je aan alle leveranciers de volgende, één en dezelfde simpele vraag stelt:

Wat is het maximale geluidsvermogensniveau van de buitenunit? Oftewel: wat is het maximaal optredende geluidniveau dat de buitenunit kan produceren? 

Het maximale geluidsvermogen namelijk, verandert niet als je dichterbij of verder weg gaat staan. Hoe je het ook meet, er komt altijd hetzelfde getal uit. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het geluidsdrukniveau, dat wél verschilt per situatie.

Dus, wil je klanten adviseren en het geluid van verschillende merken warmtepompen goed kunnen vergelijken, vraag dan bij elke leverancier wat het maximaal optredende geluidniveau is dat de buitenunit kan produceren. Laat je niet met andere cijfers afschepen, want met elk ander cijfer is een eerlijke vergelijking onmogelijk.

Gewicht en omvang doen er ook toe

Wat je daarnaast overigens nog kan doen: kijken naar het gewicht en de omvang van de buitenunit. Hoe groter de buitenunit, hoe groter het verdamperoppervlak, hoe lager de luchtsnelheid is, hoe stiller hij is. Andersom geldt ook, hoe kleiner, hoe meer geluid! Bij een kleine warmtepomp zal je in Nederland bijna altijd een extra akoestische omkasting nodig hebben om aan het bouwbesluit te voldoen. Maar uiteindelijk neemt dat net zo veel of misschien zelfs meer ruimte in dan een grote buitenunit. En als werktuigbouwer vind ik een ontwerp met een laag geluidsniveau als uitgangspunt veel fraaier dan een standaard lawaaiapparaat dat gedempt moet worden.

En natuurlijk is de oude praktijkregel van toepassing dat door massa geluid gedempt wordt. Het gewicht van het buitendeel geeft een goede indicatie over het te verwachten geluid, namelijk hoe lichter, hoe meer geluid. Massa wordt veroorzaakt door afmetingen, het trillingsvrij opstellen van de compressor op een verzwaarde bodemplaat en extra trillingsvrij leidingwerk.

P.S.

Nog even dit: niet verrassend, maar vanuit Viessmann pleiten we voor een methodiek die overeenkomt met de Duitse werkwijze. Hier zorgt een onafhankelijke instantie dat geluidsgegevens van diverse warmtepompleveranciers wel vergelijkbaar zijn. Hierdoor weet iedereen waar hij aan toe is en kunnen we de klanten van goed advies voorzien, in ieder geval ten aanzien van het geluid. Geen overbodige luxe nu het gebruik van warmtepompen en airco’s zo’n vlucht neemt.

Dit artikel is 30 maart 2021 geplaatst door: Viessmann Nederland B.V.