Na slechts een vijftien minuten durend overleg was de kogel door de kerk: Geert Wilders trekt de PVV terug uit het kabinet dat daarmee ten val kwam. Het kabinet van de PVV, BBB, NSC en VVD hield slechts elf maanden stand. Belangrijke dossiers in de warmtetransitie, zoals de Wet Collectieve Warmte, dreigen daarmee tot stilstand te komen. De sector roept het demissionaire kabinet op om voor het zomerreces duidelijkheid te geven over de wet.

De nieuwe verkiezingen zullen, op advies van de Kiesraad, plaatsvinden op 29 oktober aanstaande en tot die tijd zullen de BBB, VVD en NSC als demissionair kabinet fungeren. In de praktijk komt dat erop neer dat de partijen lopende zaken zullen afhandelen, maar de geschiedenis laat zien dat er in een dergelijke periode zelden nieuw beleid wordt ingevoerd. Grote dossiers worden vaak ‘controversieel’ verklaard en pas weer behandeld als er een nieuw kabinet is.

De warmtetransitie zal naar alle waarschijnlijkheid een van die onderwerpen zijn. Een van de belangrijkste punten daarbinnen is de Wet Collectieve Warmte (WCW). Dit wetsvoorstel vergroot onder meer de publieke sturing op warmtebedrijven, zoals de stadsverwarming en grote warmtetransportnetten. Partijen uit de hele branche en ook gemeenten wachten met smart op het moment dat de wet er is, die moet duidelijkheid geven hoe iedereen verder kan. De wet moet, zoals het er nu voorstaat, op 1 januari 2026 in werking treden.

Een waaier aan bedrijven en belangenorganisaties hebben dan ook de oproep gedaan aan de politiek om te voorkomen dat de wet uitgesteld wordt. De oproep komt van onder meer Vereniging Eigen Huis, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Netbeheer Nederland, Energie Beheer Nederland (EBN) en Energie Samen.

Onduidelijkheid voor huiseigenaren
Wat kunnen de gevolgen zijn volgens de indieners? “Zonder wettelijke kaders blijven gemeenten, publieke warmtebedrijven, warmtegemeenschappen en commerciële partijen in onzekerheid. Projecten worden uitgesteld, investeringen lopen vertraging op, en inwoners en ondernemers missen handelingsperspectief”, aldus Netbeheer Nederland in een verklaring.

De indieners willen dat er nog voor het zomerreces een besluit over de wet komt. Maar ook als het onderwerp in de tussentijd niet controversieel wordt verklaard zal de kans dat er een beslissing over een dergelijk groot en complex onderwerp wordt genomen klein zijn, zeker in zo’n kort tijdsbestek.

Vereniging Eigen Huis uitte na de val van het kabinet ook haar zorgen over de onduidelijkheid voor huiseigenaren. “De transitie is essentieel en moet door. Deze dreigt vast te lopen door onzeker en versnipperd overheidsbeleid. Huiseigenaren weten vaak niet waar zij aan toe zijn. Dat ondermijnt draagvlak en leidt tot stilstand. De transitie vraagt om samenhangende en uitvoerbare keuzes die rekening houden met haalbaarheid én betaalbaarheid. Alleen dan kan de consument stappen zetten.

“Het is tijd voor meerjarig bestendig beleid dat perspectief biedt aan huiseigenaren. Zij willen bijdragen aan oplossingen, mits er sprake is van eerlijk beleid, heldere kaders en uitvoerbare plannen.”