Het is een ambitieus project, maar bij succes kan er een grote slag worden geslagen in de warmtetransitie. De glastuinbouw uit het Oostland moet de komende jaren op een grootschalig warmtenet aangesloten worden. De vijf omliggende gemeenten, Waddinxveen, Pijnacker-Nootdorp, Lansingerland, Zoetermeer en Zuidplas hebben de optie om daar op termijn op aan te sluiten. Het warmtenet haalt de warmte uit geothermiebronnen en WarmtelinQ. 

“Dit project zal gefaseerd moeten worden aangelegd, waarbij het doel is om het voor de glastuinbouw in 2026 rond te hebben”, zegt Evert Vrins, kwartiermaker bij de gemeente Waddinxveen en begeleider van het project. “De eerste tuinders kunnen een jaar later worden aangesloten. Dat gaat om ongeveer 200 hectare aan glastuinbouw. Daarnaast onderzoeken we of we dit warmtenet kunnen doortrekken naar de gebouwde omgeving.”  

Hoe komt het warmtenet er in de praktijk uit te zien? Vrins en zijn collega’s zijn met een grand design bezig. “Daarin hebben we elf geothermiebronnen in de regio opgenomen die we willen gaan gebruiken. Maar die zijn voor de glastuinbouw al niet genoeg, dus moeten we de rest uit WarmtelinQ halen. Daar moet nog het liefst een duurzame, CO2-neutrale warmtebron bij.” 

Volgens de kwartiermaker zullen er waarschijnlijk meerdere kleinere warmtenetten op de aansluitingen komen. “Een warmtenet is in voorbereiding, we zijn net begonnen met een tweede. De tuinders zullen in plukjes op het warmtenet worden aangesloten. Sommige glastuinbouwers zitten bovenop de bron. Andere tuinders zitten verder weg en moeten een stuk van het transport betalen. Daar zijn afspraken over gemaakt maar het is voor ons nu de uitdaging om die prijs zo laag mogelijk te houden.”  

Acht kilometer aan transportlijnen 
“Als we het net in de toekomst willen doortrekken naar Waddinxveen moeten we ook nog eens zeven, bijna acht kilometer aan transportlijnen aanleggen”, zegt Vrins. “Dat is niet zo gek veel werk en als dat lukt volgt de rest vanzelf.” 

Er zijn echter twee grote uitdagingen in het plan, het financiële plaatje en de vraag of inwoners mee willen doen. “Het is een kostbaar project”, volgens Vrins. “Deels kunnen we het dekken met subsidie van het Rijk. Daarnaast moeten we nog op zoek naar hoe we meer middelen kunnen krijgen. Of er zou nog meer subsidie bij moeten. Op de achtergrond kijken wij hoe we het project goedkoper kunnen maken.” 

“Het moet voor de inwoners in de stedelijke gebieden ook financieel aantrekkelijk zijn, de rekeningen moeten betaalbaar blijven. Daarnaast willen we samen met inwoners goed kijken welk alternatief voor aardgas zij zien zitten. We zullen hen de keuzemogelijkheid bieden om op termijn ook te kunnen kiezen voor iets collectiefs.” 

“Wij pakken het bij inwoners van deze gemeenten juist andersom aan dan veel andere gemeenten doen. We werken samen met onze partners en inwoners aan de randvoorwaarden en kaders waaronder voor hen een warmtenet een goed alternatief is voor aardgas. Wij gaan met randvoorwaarden voor de kosten de wijk in en bij positieve respons werken we alles verder uit. We kunnen de euro’s uiteindelijk maar een keer uitgeven.” 

Blauwdruk voor Nederland 
Hoe zit het met het draagvlak onder de glastuinbouw en inwoners van de deelnemende gemeenten? “De glastuinbouw is positief”, zegt Vrins. “De meesten hebben een intentieverklaring getekend en kunnen niet wachten. Het project loopt bij hen al sinds 2018. Bij de inwoners onderzoeken wij nu hoe zij tegenover een warmtenet en andere alternatieven voor aardgas staan.” 

Er zijn, ondanks de goede intenties en wil om samen te werken door gemeenten, nog best wat uitdagingen. Vrins: “We zien het zeker als een grote kans en het is mogelijk een goede oplossing voor de warmtetransitie. Maar we lopen op de troepen vooruit door nu al zeker te zijn van de realisatie. Bewoners kunnen altijd zelf de keuze maken of zij een warmtepomp willen, op een warmtenet aansluiten of iets anders.” 

“Dit is een uniek project waarbij de regio laat zien dat je door goede samenwerking een groot deel van het land van het gas af kan krijgen. We vormen daarmee op organisatorisch vlak een blauwdruk voor de rest van Nederland.”