Om overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen, moet belasting van het net flexibel worden. Warmtepompen kunnen daarbij – net als bijvoorbeeld elektrische auto’s – een belangrijke rol spelen door als energiebuffer te fungeren en via slimme aansturing op het juiste moment te worden aan- of afgeschakeld.

Volgens Brendan de Graaf, directeur van Lyv Smart Energy Systems, mist er een open standaard waarmee warmtepompen kunnen worden aangestuurd. Betrokken partijen, waaronder netbeheerders en fabrikanten, wachten op elkaar om tot een standaard te komen. Zijn boodschap tijdens het Warmtepompcongres: “Hoewel het vroeg lijkt, moet de standaardisering vandaag starten, om te voorkomen dat we straks met grote aantallen apparaten zitten die niet stuurbaar zijn.”  

Kip-ei-verhaal
De Graaf is wat de Britten -a jack of all trades- noemen. Hij was loodgieter, heeft daarna twee energiebedrijven opgericht en is momenteel directeur van Lyv Smart Energy Systems.

Door de stevige stijging van het aantal warmtepompen zal het vermogen dat erbij komt op het elektriciteitsnet de komende jaren vele malen groter worden. “Ons net gaat het zwaar krijgen, maar momenteel worden er nog weinig stappen genomen in het slim aansturen van warmtepompen. Het is een beetje een kip-ei-verhaal”, beweert hij.

Zo simpel als het koppelen van een bluetooth-speaker
De Graaf: “Als voorbeeld wil ik terug naar een vakantie in een bungalow afgelopen jaar. Er stond een bluetooth-speaker en mijn zoon koppelde in minder dan geen tijd zijn telefoon om zijn afspeellijst te beluisteren. Het zette me aan het denken. Waarom kan dit nog niet bij het koppelen van warmtepompen aan welk systeem dan ook?”

Voor het slim aansturen van apparaten zijn protocollen nodig. Het probleem is dat het financieel momenteel nog niet zoveel oplevert. Daarom pakt de fabrikant het nog niet op. Waarom zouden ze iets gaan ontwikkelen waar nog geen vraag naar is? Dit kip-ei-verhaal zal moeten worden doorbroken omdat, op het moment dat het aantal warmtepompen enorm gaat toenemen, er wel die behoefte aan extern aansturen ontstaat.

Simpel, gratis en breed gedragen
De Graaf: “Als we warmtepompen nu niet slim maken zitten we straks met een grote groep ‘domme’ warmtepompen die niet aanstuurbaar zijn, terwijl we nu al weten dat flexibiliteit cruciaal gaat worden. Misschien moet er alleen nog maar subsidie worden gegeven op warmtepompen die slim kunnen schakelen.”

Aan welke standaard moet de aansturing voldoen? Hij moet super simpel zijn, net als de eerder genoemde bluetooth-verbinding, liefst gratis en breed gedragen, zodat je niet allemaal verschillende type integraties krijgt. Verder moet hij meerdere apparaten kunnen aansturen en ontsloten worden naar het internet.  

Netwerkbeheerders zijn aan zet
“In mijn optiek zijn het de netwerkbeheerders die het voortouw zouden moeten nemen in de tariefwijzigingen”, verklaart hij. “Daar zijn ze al tijden mee bezig, maar ze komen er niet uit omdat het een paar netbeheerders pijn gaat doen. De politiek zou ze moeten dwingen dit nu eindelijk eens uit te voeren.”

De Graaf: “En wie moet er verantwoordelijk worden voor het ontwikkelen van de aansturingsstandaard? Dat zouden fabrikanten kunnen zijn. Maar als dat bijvoorbeeld een Google of Apple is, dan vind ik dat eng, die hebben wel erg veel macht. Een netwerkbeheerder is niet echt een optie, omdat dit niet een van hun kerntaken is. Het is volgens mij vooral van belang dat de ontwikkelaar onafhankelijk is. De laatste optie zou een consortium kunnen zijn, gevormd door alle drie: fabrikanten, netbeheerders en een onafhankelijke partij. Maar dat er wat moet gebeuren is wel duidelijk.”

Dit artikel  is geschreven naar aanleiding van het Warmtepompcongres  op 14 oktober jl.. Het congres is onderdeel van de Vakbeurs Energie in de Brabanthallen.