'Spectaculaire stijging geïnstalleerde warmtepompen te danken aan de bestaande bouw'

16.11.2022 Simone Tresoor

Door de energiecrisis en het naderende einde van de traditionele cv-ketel staat de warmtepomp aan de vooravond van een grote vlucht. Hoe kan de sector opschalen naar een miljoen en daarna nog veel meer geïnstalleerde warmtepompen? Het antwoord wordt vandaag gepresenteerd in de vorm van het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2023, hét jaarlijkse sectorrapport van de warmtepompmarkt en een gezamenlijke uitgave van Warmte365 en Dutch New Energy Research.

Steven Heshusius, hoofdonderzoeker van Dutch New Energy Research, licht tijdens het Congres Toekomst van de Warmtepomp de bevindingen toe die in het rapport worden beschreven.

“Al jaren is er een gestage groei van het aantal geïnstalleerde warmtepompen te zien. In 2022 worden in Nederland naar verwachting bijna 100.000 warmtepompen geïnstalleerd, dit is ruim 37 procent meer dan in 2021.”

Dat er bijna 100.000 warmtepompen worden geïnstalleerd in 2022, betekent een stijging van 37 procent ten opzichte van 2021. Toen werden er 72.346 warmtepompen geïnstalleerd. Hiermee komt het totaal aantal geïnstalleerde warmtepompen in Nederland op ongeveer 450.000.

Opvallende zaken zijn dat de meeste subsidies voor warmtepompen buiten de Randstad zijn aangevraagd, er een serieuze markt voor warmtepompen in de bestaande bouw aan het ontstaan is en dat de markt voor warmtepompen in de utiliteitsbouw weliswaar groeit, maar veel langzamer dan de residentiële bouw.

“De spectaculaire stijging is te danken aan het plotselinge ontstaan van een serieuze markt voor warmtepompen in de bestaande bouw. We zitten namelijk ruim boven het aantal nieuwbouwwoningen dat er dit jaar bijkwam. Voorheen was de stijging in het aantal plaatsingen voornamelijk aan nieuwbouw toe te delen.”

Hoewel hier al jaren op aangestuurd wordt, mag het duidelijk zijn waarom dit jaar ineens alle seinen op groen gingen. Nu de gasprijzen door het dak zijn gegaan, is de warmtepomp voor veel consumenten de beste investering om hun maandlasten sterk te verlagen.

Levertijden en personeelstekort blijven een probleem
Op de lange termijn is de voornaamste rol van de warmtepomp echter niet om als redder in nood te fungeren bij extreme prijsschommelingen, veroorzaakt door een door oorlog ontwricht energiesysteem. Warmtepompen kunnen namelijk niet alleen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen, maar zorgen er bovenal voor dat gebouwen verwarmd worden met omgevingswarmte en duurzame elektriciteit. Hiermee zal Nederland de uitstoot van broeikasgassen uit de gebouwde omgeving flink reduceren.

De overheid heeft de afgelopen jaren al grote stappen gezet om deze doelen te realiseren, zoals de verplichting tot gasloos bouwen en de ISDE voor isolatiemaatregelen en warmtepompen. Met het Actieplan hybride warmtepompen gooit de overheid hier nog een schepje bovenop.

Heshusius: “In het meest gunstige scenario uit dit Trendrapport leidt het actieplan tot een jaarlijkse groei van de markt van maar liefst 30 procent, en een totaal aantal geïnstalleerde warmtepompen in 2030 van 2,6 miljoen.”

Om de doelstellingen te halen zal personeel dat nu nog cv-ketels installeert, moeten worden omgeschoold tot warmtepompinstallateur. Daarnaast moeten lange levertijden worden verminderd zodat internationale leveranciers Nederland meer als aantrekkelijke afzetmarkt gaan zien.

“Een dergelijke groei lijkt onrealistisch in een tijd waarin al nauwelijks kan worden voorzien in de huidige vraag. Lange levertijden en een gebrek aan geschoold technisch personeel vormen serieuze uitdagingen”, aldus Frank Agterberg, voorzitter van de Vereniging Warmtepompen.

“Maar personeel dat nu nog wordt ingezet om bestaande cv-ketels te vervangen kan worden omgeschoold tot warmtepompinstallateur, en leveringsproblemen kunnen verminderd worden als internationale leveranciers Nederland meer gaan zien als aantrekkelijke afzetmark. Deze oplossingen zijn niet eenvoudig, maar kunnen verwezenlijkt worden als overheid en industrie duurzaam de handen ineenslaan.”

Vier scenario's
“De markt voor warmtepompen zit nog in een vroege groeifase. Aan de hand van huidig en toekomstig beleid zal deze groei verder gaan versnellen. Om houvast te bieden schetst Dutch New Energy Research vier scenario’s van de mogelijke ontwikkeling van de Nederlandse warmtepompmarkt. Zo is het haalbaar om 36 procent van de woningen te verwarmen met een duurzame warmtebron in 2030 met het Actieplan hybride warmtepompen”, aldus Heshusius.

“De groei van de afgelopen jaren is bemoedigend, maar moet wel bestendigd worden. De noodzaak hiervan is inmiddels voor iedereen voelbaar, en de maatregelen om dit te bereiken staan klaar. Nu is het dan ook zaak om door te pakken. Werk aan de winkel.”

Wilt u het hele Warmtepomp Trendrapport 2023, een gezamenlijke uitgave van Warmte365 en Dutch New Energy Research, lezen met alle trendanalyses en marktdata? Klik dan hier.