De energiebesparingsplicht in 2023, wat verandert er?

09.02.2023 Brendan Hadden

De energiebesparingsplicht in 2023, wat verandert er?

Op maandag 23 januari organiseerde het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een webinar over de aanpassingen in de energiebesparingsplicht en wat dit betekent voor bedrijven en gebouwen. Aan bod kwamen de informatieplicht energiebesparing, de onderzoeksplicht voor grote energieverbruikers en de EED-auditplicht.

De energiebesparingsplicht is de verplichting voor bedrijven en instellingen om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar uit te voeren. Omdat de overheid aanpassingen heeft gedaan aan de lijst met maatregelen die onder die plicht vallen en de voorwaarden die erbij horen, organiseerde EZK het webinar om het een en ander toe te lichten.

De webinar was onderdeel van het EZK-evenement Partners in energie-uitdagingen, een programma van vier dagen voor ondernemers, adviseurs en installateurs die actief zijn op het gebied van energie. De sessie werd geleid door dagvoorzitter Laureen Peskens.

De nationale doelstelling: wat kunnen we verwachten?
De eerste vraag werd door Peskens gericht aan Josephine Ris, beleidsmedewerker energiebesparing bij EZK, en ging over de nationale doelstelling op het gebied van energiebesparing.

“Op dit moment hebben we nog geen nationale doelstelling”, antwoordde Ris. “We hebben te maken met een Europese doelstelling en om goed in beeld te brengen wat onze bijdrage daaraan zou moeten zijn gaat de minister ook met een nationale doelstelling komen.”

Ris lichtte verder toe dat omdat er nog over de Europese doelstelling onderhandeld wordt, Nederland daar enigszins afhankelijk van is. Ze moedigde bedrijven echter aan om alvast zoveel mogelijk met energiebesparende maatregelen te starten. Als de Europese doelstelling definitief is zou de nationale doelstelling zo spoedig mogelijk volgen.

De informatieplicht en de Erkende Maatregelenlijsten
Peskens gaf vervolgens het woord aan Julian Mensies, beleidsmedewerker energiebesparing bij EZK, om iets te vertellen over de informatieplicht en de Erkende Maatregelenlijsten (EML).

Mensies begon met uitleggen voor wie de informatieplicht van toepassing is: “De informatieplicht is eigenlijk van toepassing tot een verbruik van 10 miljoen kilowattuur elektriciteit of tot 170.000 kuub gasequivalenten. Dat is vooral de kleine gebruiker, de grote verbruiker valt onder de onderzoeksplicht.”

©Ministerie van Economische Zaken en Klimaat | De verschillende onderdelen van de energiebesparingsplicht met de voorwaarden voor bedrijven om eraan te voldoen.

Voor bedrijven die onder de informatieplicht vallen geldt dat ze eens in de vier jaar moeten rapporteren over hun energiebesparende maatregelen, aldus Mensies. Ze kunnen dat doen via de eerdergenoemde EML, waar alle energiebesparende maatregelen op staan die voor iedereen van toepassing zijn.

Mensies verwacht dat de nieuwe EML in maart gepubliceerd wordt. In de nieuwe versie is EZK van het maken van lijsten per sector afgestapt en is alles in één lijst opgenomen. Hiermee is de lijst van ongeveer 800 naar 180 maatregelen teruggedrongen. Bedrijven hebben tot 1 december 2023 om te rapporteren over de maatregelen die ze hebben getroffen.

De onderzoeksplicht
De volgende tafelgast die aan het woord kwam was Diandra van Duijn, beleidsmedewerker energiebesparing bij EZK. Van Duijn legde uit wat er straks wordt verwacht van grotere bedrijven en gebouwen, die meer energie gebruiken.

“De onderzoeksplicht is echt voor de grootverbruikers, dus vanaf 10 miljoen kilowattuur of 170.000 kubieke meter aardgasequivalenten”, licht van Duijn toe. “Voor die partijen kunnen we niet een erkende maatregelenlijst opstellen, omdat het vrij specifieke processen zijn. Dus zeggen wij: jullie moeten je eigen onderzoek uitvoeren om te kijken hoe jullie energie kunnen besparen.”

Het belangrijkste is volgens Van Duijn het onderzoek zelf. Bedrijven moeten in kaart brengen voor hun energie-intensieve processen waar ze besparende maatregelen zouden kunnen treffen en welke van die maatregelen een terugverdientijd van minder dan vijf jaar hebben. Onder het onderzoek valt onder andere een basischeck energiezorg, een analyse van aandrijvingsystemen en een isolatiescan.

“Het is een vrij groot onderzoek, maar we verwachten dat hier ook heel veel mee bespaard kan worden”, aldus Van Duijn. Ook voor deze bedrijven geldt dat ze de resultaten van het onderzoek in principe voor 1 december 2023 moeten inleveren.

De EED-audit
De EED-audit gaat nog een stapje verder dan de onderzoeksplicht en is vanuit Europa verplicht. Om die reden kan er overlap zijn met de groep bedrijven die onder de onderzoeksplicht vallen. Om aan de EED-audit te moeten voldoen, moet je een bedrijf met minimaal 250 fte zijn of een jaaromzet hebben van 50 miljoen euro in combinatie met een balanstotaal van 43 miljoen euro.

“Bij de EED-audit kijken ze ook naar processen en gebouw, maar dan van het hele concern”, legt Van Duijn uit. “Je ziet bijvoorbeeld bij supermarktketens soms dat ze per locatie niet vallen onder de onderzoeksplicht, maar als bedrijf wel moeten voldoen aan de EED-audit.”

Volgens Van Duijn is er vanwege de overlap de mogelijkheid om sommige onderdelen van de onderzoeksplicht en de EED-audit te combineren, door de afzonderlijke rapporten van vestigingen of locaties ook te gebruiken bij het rapport voor je gehele bedrijf.