De Europese verkoop van warmtepompen is in 2024 met 21 procent gedaald ten opzichte van vorig jaar. Volgens de Europese branchevereniging van warmtepompen (EHPA) zijn er 2,2 miljoen toestellen verkocht, in 2023 waren dat er nog 2,8 miljoen. Oorzaken zijn onder andere lagere gasprijzen, minder overheidssteun en economische onzekerheid.

De EHPA berekende deze cijfers op basis van de verkoopcijfers van veertien Europese landen die samen goed zijn voor zo’n 90 procent van de totale Europese markt. De EHPA ziet in deze cijfers een vertraging van het tempo waarop huizen afstappen van verwarmen met fossiele brandstoffen.

"De warmtepompsector zit in een dip, maar is nog lang niet uitgeblust", aldus Paul Kenny, directeur van de European Heat Pump Association. "Consumenten willen schone warmte en comfortabele huizen, en ze willen Europese banen en energieonafhankelijkheid ondersteunen. Zodra ze zien dat dit mogelijk is dankzij ondersteunend EU- en nationaal beleid, en belastingen die fossiele brandstoffen en niet mensen benadelen, laten ze dit zien door over te stappen op warmtepompen."

"We rekenen erop dat de Europese Commissie en regeringen de komende maanden resultaten boeken, te beginnen door warmtepompen centraal te stellen in de aanstaande Clean Industrial Deal en door Europees leiderschap op het gebied van schone technologie te ondersteunen."

Sterkste terugval in Duitsland en Frankrijk
De grootste dalingen in verkoop van warmtepompen waren te zien in Duitsland (48 procent) en Frankrijk (39 procent). De daling in Duitsland is te wijten aan onzekerheden over warmtebeleid vanuit gemeentes en bestaande subsidies voor warmtepompen zijn onvoldoende bekend bij consumenten. In Frankrijk heeft een wisselvallig subsidiebeleid in combinatie met een hogere elektriciteitsprijs gezorgd voor een daling in de verkoop van warmtepompen.

Het enige land waar juist een groei te zien was in het aantal verkopen van Engeland. Hier was een grote groei van 63 procent te zien ten opzichte van vorig jaar. Deze toenemende populariteit van warmtepompen is te danken aan subsidies voor warmtepompen en isolatie.

Warmtepompen in Nederland: 110.000 verkocht in 2024
In Nederland werden er 110.000 warmtepompen verkocht in 2024, dat is een daling van 27 procent ten opzichte van het jaar ervoor. 50.000 van die warmtepompen zijn voor de nieuwbouw, 60.000 voor de bestaande bouw.

De EHPA wijt de daling aan de verminderde overheidssteun voor warmtepompen, economische onzekerheid en een dalende markt. Naar verwachting zal het aantal verkopen ook in 2025 dalen, ondanks een piek aan het eind van het jaar in verband met wegvallende subsidies.

Nederland heeft het doel gesteld dat een op de vijf huishoudens een warmtepomp heeft in 2030. Momenteel is dat een op de twaalf huishoudens. Volgens de EHPA kan het aantal installaties worden opgevoerd door sterker beleid en door een betere balans tussen gas- en elektriciteitsprijzen.  

Werkgelegenheid warmtepompsector
In 2022 en 2023 werd er nog extra geïnvesteerd in Europese productie van warmtepompen, onder andere om minder afhankelijk te zijn van Russisch gas. Maar ondertussen zijn er juist 4.000 banen in de warmtepompsector geschrapt en zijn 6.000 andere banen in de sector ‘in gevaar’. In totaal zijn er zo’n 170.000 banen in de Europese warmtepompsector.

EHPA: meer duidelijkheid en consistent beleid nodig
De EHPA benadrukt het belang van warmtepompen om op een duurzame manier te kunnen voldoen aan de warmtevraag, onafhankelijker te worden van de import van gas en de industriële waarde die warmtepompen bieden aan Europa gezien 60 tot 73 procent van de geïnstalleerde warmtepompen in Europa zelf wordt geproduceerd.

De EHPA stelt dat er daarom duidelijkheid gegeven moet worden over politiek energiebeleid op de lange termijn omtrent duurzame warmte en koude. Een duidelijk stappenplan over de verdere implementatie van warmtepompen en het betaalbaar maken van warmtepompen moet de aantrekkelijkheid en betaalbaarheid van warmtepompen verbeteren.

Over de verdere uitrol van warmtepompen in Nederland schreef Vereniging Warmtepompen eerder: “De sector was en is klaar om haar aandeel in de verduurzaming van woningen en gebouwen te leveren. De actuele en structurele krimp heeft fabrikanten echter genoopt om capaciteit af te bouwen. Er was in de jaren voorafgaand aan 2024 juist zwaar geïnvesteerd in productie- en installatiecapaciteit, vanuit afspraken tussen sector en overheid in het nationale actieplan (hybride) warmtepompen. Deze afspraken werden echter door het kabinet Schoof eenzijdig opgezegd met als evident resultaat economische schade voor fabrikanten en dat beleidsdoelen buiten beeld raakten.”

“Hoewel een investering in een warmtepomp sowieso áltijd rendeert, vraagt versnelling in de huidige markt om aanvullend beleid om aanschaf en gebruik aantrekkelijk te houden. De aard van de klanten is aan het verschuiven van de ‘early adopters’ naar de kritischere ‘early majority’ waardoor alleen de spreekwoordelijke wortel – ISDE-subsidie – onvoldoende is voor versnelling. En die budgetten staan zelfs onder druk de komende jaren. Ook de verhouding tussen de prijs van elektriciteit en aardgas is een belangrijke driver.”