Noorwegen heeft een dekkingsgraad van 60 procent als het gaat over verwarming door middel van warmtepompen. Een indrukwekkend getal, zeker voor een land als Nederland waar dat getal momenteel rond de 5 procent zweeft. Hoe komt het dat Noorwegen deze hoge dekkingsgraad heeft kunnen bereiken en wat kunnen wij van hen leren?

“Denk je aan Noorwegen, dan denk je aan fjorden, meren, hoge bergen en diepe dalen. En dat is natuurlijk een uitstekende topografie voor waterkracht. 98 procent van de gebruikte elektriciteit in Noorwegen is afkomstig van hernieuwbare bronnen. Waterkracht is over het algemeen goed voor bijna 90 procent hiervan, de rest wordt geproduceerd door geothermie en wind. 52,1 procent van het totale Noorse energieverbruik is hernieuwbaar, inclusief transport en industrie”, stelt Rolf Iver Hagemoen, de secretaris-generaal van NOVAP, de Noorse belangenvereniging voor de warmtepomp.

“Onze elektriciteitsprijs is al decennia laag, wat elektrisch verwarmen erg populair maakt. Met een kleine uitzondering voor back-up in gebouwen zoals ziekenhuizen, is het gebruik van fossiele olie sinds 2020 in alle gebouwen verboden. Sinds 2016 is het voor alle nieuwe gebouwen sinds 2015 verplicht om alleen hernieuwbare energie te gebruiken.”

Hagemoen verklaart hoe de stap van elektrisch verwarming naar de warmtepomp voor veel Noren een hele logische is. “Het rendement van elektrisch verwarmen is één-op-één”, verklaart hij. “Met een warmtepomp krijg je voor een kilowattuur drie of vier keer zoveel warmte.”

Het elektriciteitsnet móét versterkt worden
Nederland heeft met een veel hogere elektriciteitsprijs altijd gekozen voor verwarming op basis van gas. De gasinfrastructuur is daarom ook veel ontwikkelder dan die van Noorwegen. Daarentegen is het Nederlandse elektriciteitsnet een stuk minder ontwikkeld.

“Het elektriciteitsnet moet versterkt worden”, pleit de voorzitter. “Discussies over of de gasinfrastructuur overgezet kan worden naar een waterstofinfrastructuur zijn tijdverspilling. Niet alleen is de wederopbouw van infrastructuur duur, maar waterstof is ook veel relevanter voor industrie en transport, dan voor algemeen verwarmen. Elke dag dat hierover gediscussieerd wordt, is een dag dat er niet wordt gewerkt aan het verstevigen van het elektriciteitsnet.”

Hij raadt de Nederlandse overheid aan de prijsverhouding tussen gas en elektriciteit in het voordeel van elektriciteit te stellen. “Als elektriciteit aantrekkelijker is dan gas, is de overstap naar de warmtepomp snel gemaakt. De NOVAP heeft, in samenwerking met andere belangenverenigingen, hiervoor gelobbyd bij de overheid”, vertelt Hagemoen.

“Wij hebben ons hard gemaakt voor zaken zoals bouwvoorschriften, subsidies en het op de kaart zetten van energiezuinigheid, hernieuwbare energie en natuurlijk de warmtepomp. In Noorwegen zijn prijzen en belastingen op elektriciteit en fossiele energie in het voordeel van hernieuwbare energiebronnen voor huizen en commerciële gebouwen.”

Training is noodzakelijk
Andere gebieden waar de vereniging actief is zijn de het faciliteren van trainingen, onderzoek en een onafhankelijke partij zijn waar de consument objectief geïnformeerd wordt. “Wij zijn de grootste verzorger van trainingen. Deze worden door installateurs en ingenieurs gebruikt en ook overgenomen door bedrijven om hun installateurs te trainen”, zegt Hagemoen.

“Daarnaast vinden wij het als belangenvereniging belangrijk om onderzoek te faciliteren en de consument te informeren. We schrijven artikelen voor vakbladen en werken samen met journalisten, maar de grootste focus ligt bij onze consumentenwebsite.” Volgens hem is het namelijk “uitermate belangrijk” dat er een plek is waar de consument onafhankelijke informatie kan krijgen.

“Commerciële partijen zijn uitstekend als het aankomt op de marketing voor de warmtepomp en relevante traingen. Helaas zijn sommigen wel geneigd om de positieve elementen te overbelichten en de uitdagingen achterwege te laten. Een nationale vereniging moet zich daarom positioneren als de autoriteit op het gebied van warmtepompen.”

Rolf Iver Hagemoen is key note speaker tijdens het kennis- en netwerkevent Congres van de Warmtepomp dat plaatsvind op 16 november 2022 in het Louwman Museum te Den Haag. Tickets zijn verkrijgbaar via de website.