Hoe sneller, hoe beter

01.03.2022 Tomas Olejniczak

Hoe sneller, hoe beter

Voor wie nog niet overtuigd was van de noodzaak van de energietransitie, kunnen de laatste ontwikkelingen in Oekraïne een wake-up call zijn. Veel mensen, overal ter wereld, maken zich naar aanleiding van de oorlog zorgen over de toekomst en vragen zich af wat ze kunnen doen om te helpen. Voor bewoners van Nederland en een aantal andere Europese landen is het antwoord daarop duidelijk: snel en definitief afraken van het aardgas.

Niet alleen vanwege de geopolitieke ontwikkelingen is snelheid geboden. Het tempo waarin we van het gas af gaan maakt ook veel uit voor het uiteindelijke effect op het klimaat. Als we nú beginnen CO2 te reduceren, levert dat in 2030 veel minder cumulatieve uitstoot op dan wanneer we pas in 2028 beginnen. Hoe eerder we dus beginnen, hoe minder ernstig de gevolgen op lange termijn. Een nieuwe inkijk in die gevolgen kwam via het nieuwe IPCC-rapport van maandag; we staan op het randje van een klimaatramp en iedere reductie telt nu mee om de gevolgen enigszins te beperken.

We zijn geprogrammeerd om  pas te handelen als we de gevolgen zelf meemaken

Ook voor wie zich bewust is van deze effecten, zal het moeilijk blijven om het nieuws in de krant over mondiale politiek en klimaat te koppelen aan diens eigen woonsituatie en uitgavenpatroon. Dit is logisch; we zijn geprogrammeerd om pas te handelen als we de gevolgen zelf meemaken. De gebeurtenissen in het nieuws voelen nog ver weg. De gevolgen worden echter met de dag beter voelbaar door de snel gestegen gasprijzen; een voorschot op je energierekening van €300 voelt heel anders dan €150 per maand. Wie dit voelt, wil hier vaak snel iets aan doen.

Er is geen heilige graal
Maar wat te doen? De heilige graal is er niet, maar de meeste snelheid kun je maken door te beginnen met je gasverbruik. Isoleren, inregelen, temperatuurverlaging: het helpt allemaal. De snelste slag lijkt op dit moment echter de hybride warmtepomp. Deze duurzame verwarmingsinstallatie levert gemiddeld 60% minder gasverbruik op en is in veel woningen rendabel, zo blijkt uit de onlangs uitgebrachte Installatiemonitor.

Nog nauwkeuriger cijfers, verdeeld over verschillende woningtypen, verwachten we van het Demonstratieproject Hybride, dat op dit moment van start gaat. Maar 60% scheelt flink en dat is ook reden voor de huidige regering om fors op de hybride warmtepomp in te zetten in de plannen richting 2030, zowel door middel van subsidies en campagnes als door mogelijke normering.

Trias Energetica: eerst reduceren, dan pas verduurzamen?
Natuurlijk is er kritiek op de hybride warmtepomp te leveren. Naast aspecten als de geluidsproductie en het ruimtebeslag, die overkomelijk zijn, is één van de meest gehoorde tegenargumenten dat de hybride warmtepomp de eerste stap van de Trias Energetica overslaat: eerst reduceren, dan pas verduurzamen.

Dit klopt, en de isolatie van woningen moet ook prioriteit houden. De grootste reductie voor een beperkte investering, door de verhoogde ISDE-subsidie, haal je echter met een hybride warmtepomp. De vraag is dan ook snel aan het toenemen en de wachttijden zijn soms lang. De plannen voor een grootscheepse versnelling van de installatie van hybrides zijn dan ook al in de maak, door het Actieplan Hybride Warmtepomp. We zijn op een moment gekomen waarop geldt: hoe sneller, hoe beter.