Als je het over duurzaam leven hebt gaat het vrijwel altijd over lifestyle-keuzes. Iedereen weet dat minder vlees eten, minder vliegen, en meer recyclen duurzame keuzes zijn. Maar vaak blijft de simpelste – en als je het goed aanpakt meest impactvolle – optie onbesproken: geld doneren. Warmte365 doorbreekt die taboe en zet op een rijtje hoe je met donaties kan bijdragen aan een duurzamere wereld.

De schaal van het klimaatprobleem kan overweldigend zijn. Overheden over de hele wereld smijten met enorme bedragen aan subsidies om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Wat kun jij met je zuurverdiende spaargeld daar nog aan bijdragen?

Op zich klopt het dat jouw donatie gaat verbleken bij het geld dat overheden aan het klimaat besteden. De Nederlandse regering heeft voor het onlangs opgerichte klimaatfonds 35 miljard begroot voor de komende tien jaar, terwijl er in 2020 slechts 40 miljoen gedoneerd werd aan goede doelen op het gebied van milieu (Geven in Nederland 2020, Vrije Universiteit).

Toch is het doneren van een redelijk bescheiden bedrag waarschijnlijk al snel de belangrijkste keuze die jij als individu voor het klimaat kan maken, als je het goed aanpakt. Warmte365 zet een aantal tips op een rij.

Wees bewust van het verschil dat je kan maken
Een goede organisatie om te kennen op dit gebied is Founders Pledge. Founders Pledge is een charity evaluator: ze onderzoeken en evalueren de impact van goede doelen. In hun Climate & Lifestyle Report schatten ze in dat je met een donatie van 10 dollar aan de meest effectieve organisaties ongeveer een ton aan CO2-uitstoot kan voorkomen. Om dat in perspectief te plaatsen: een trans-Atlantische vlucht minder bespaart 1,6 ton en een jaar lang veganistisch leven 0,4 ton.

Nu zijn dit natuurlijk schattingen – Founders Pledge zegt erbij dat er een groot bereik is waarin het kan vallen – maar het geeft een indicatie van de schaal waar het over gaat. Wel is het belangrijk op te merken dat dit lang niet voor elk goed doel geldt, en dat de verschillen tussen de beste en de gemiddelde organisaties waarschijnlijk erg groot zijn. Dat betekent dat het soms minder gaat om hoeveel je geeft, dan waar je aan geeft.

Maak gebruik van het hefboom-effect
Johannes Ackva is hoofdonderzoeker op het gebied van klimaat bij Founders Pledge, en bespreekt drie manieren waarop je donatie kan bijdragen aan het klimaat: implementatie, innovatie en beleidsvorming.

Implementatie is de simpelste; je kan hierbij denken aan het financieren van een zonnepaneel, of het planten van een boom. Met name bomen planten is in veel kringen populair, maar is volgens Ackva niet een gebied waar je als donateur echt veel toegevoegde waarde hebt.

“Als je deze aanpak voor filantropie hanteert, doe je in feite alleen een schepje bovenop iets wat de private sector of de overheid al op veel grotere schaal aan het doen is”, legt Ackva uit.

Je kan ook innovatie financieren, bijvoorbeeld voor onderzoek naar nieuwe technologieën met veel potentie. Met name in de vroege stadia is er soms weinig budget voor onderzoek naar onbewezen technologieën, volgens Ackva. Toch zou hij ook niet deze aanpak voor iedereen adviseren.

“De reden dat ik daar niet bijzonder enthousiast over ben als filantropische keuze, is dat investeringen vanuit de privésector, vanuit durfkapitaalverstrekkers, al flink veel meer is geworden”, vertelt Ackva.

De laatste aanpak kan worden samengevat onder de noemer ‘beleidsvorming’. Hierbij kun je denken aan een organisatie die onafhankelijk onderzoek doet naar de uitkomsten van verschillende beleidsvoorstellen, of technologieën, en vervolgens beleidsmakers op dat vlak adviseert.

Volgens Ackva is dit waar je als individuele donateur het meeste verschil kan maken, omdat het je een ‘hefboom-effect’ geeft. Samengevat: als jij met jouw donatie een non-profit kan ondersteunen die invloed op beleid heeft, maak je indirect gebruik van die 35 miljard euro in het klimaatfonds door mede te bepalen waar dat bedrag aan besteed wordt.

De rol van de non-profit sector
Een belangrijk onderdeel van de aanpak die Ackva en Founders Pledge hanteren is kijken waar filantropisch geld écht het verschil kan maken, omdat het naar dingen gaat die anders over het hoofd worden gezien door bedrijven en overheden.

“Eén manier waarop filantropie belangrijk kan zijn is door dingen goed op de kaart te zetten”, vertelt Ackva. “Dus door stakeholder netwerken te bouwen, naar de relevante partijen te luisteren, communiceren met beleidsmakers, en geloofwaardige argumenten neerzetten.”

Ackva beschrijft ook dat filantropie impactvol kan zijn door zogeheten ‘publieke goederen’ te creëren. Hier gaat het om dingen waar alle bedrijven in een bepaalde sector baat bij hebben, maar die niet winstgevend zijn voor een individueel bedrijf om in te investeren. Vaak gaat dit om kennis: Ackva noemt als voorbeeld kennis van waar warmte in de grond zit.

Als laatst kan filantropie van toegevoegde waarde zijn vanwege de geloofwaardigheid van non-profit organisaties. Ackva: “Als een klimaat-NGO naar een beleidsmaker gaat en zegt, ‘Hey, deze technologie zou erg belangrijk kunnen zijn’, is dat nou eenmaal een ander verhaal dan als een privaat bedrijf dat in die technologie geïnteresseerd is dat doet.”

Clean Air Task Force
Dan nog een voorbeeld. Een van de organisaties die Founders Pledge aanbeveelt is Clean Air Task Force (CATF). CATF werd in 1996 in de Verenigde Staten opgericht, met het doel om strengere regulatie voor oude, vervuilende kolencentrales te bewerkstelligen. Dat resulteerde in 2000 in de eerste landelijke studie naar de gezondheidseffecten van kolenstroom in de VS. Later creëerde CATF een interactieve kaart die de gezondheidseffecten voor kolencentrales in de VS in kaart bracht.

Het resultaat hiervan, en de rest van de campagne van CATF, was de implementatie van regels die volgens CATF de uitstoot van kolencentrales aanzienlijk hebben teruggebracht en jaarlijks bijna 13.000 duizend levens redden.

CATF heeft die strategie over de jaren uitgebreid naar allerlei andere bronnen van uitstoot. Momenteel werken ze in Europa aan een campagne om de uitstoot van methaan terug te dringen. Met infrarood camera’s hebben ze methaanlekken bij olie- en gasinstallaties door heel Europa gedocumenteerd en proberen ze nu beleidsmakers zover te krijgen strengere regels voor methaanemissies te implementeren.

Als je meer wilt weten over het klimaatfonds van Founders Pledge kun je daarover lezen op hun website. Voor doneren vanuit Nederland aan de aanbevolen doelen van Founders Pledge kun je terecht bij stichting Doneer Effectief.