In een brief naar de Tweede Kamer reageert Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken op het rapport ‘Een laagdrempelige energietransitie: Hoe kan de haalbaarheid van de energietransitie in de gebouwde omgeving worden vergroot’. Zij geeft aan een hybride warmtepomp een goede tussenstap te vinden naar een volledig gasloze samenleving en kondigt een onderzoek aan naar het potentieel.

In dit rapport wordt verkend of de energietransitie in de gebouwde omgeving gerealiseerd kan worden met zo min mogelijk drempels, financieel of anderszins, voor bewoners. Het geeft aan dat dat kan door de transitie richting 2050 in twee fasen te knippen.

Fase één: overstappen op een hybride warmtepomp

In fase één stapt een grote groep huishoudens de komende jaren op een zelf gekozen moment over op een hybride warmtepomp. Dit is voor hen een minder ingrijpende stap qua kosten dan direct overstappen naar all electric of een collectieve aansluiting op een warmtenet. Over 15 jaar, als de hybride warmtepomp aan vervanging toe is, kan dan de definitieve keuze voor een alternatieve warmtevoorziening gemaakt worden. Tegen die tijd is er meer bekend over de beschikbaarheid van duurzame gassen. Het rapport geeft aan dat met deze “laagdrempelige aanpak” toch de klimaatopgave van 3,4 Mton CO2-reductie in 2030 gehaald kan worden.

“Ik kan mij goed vinden in de strekking van dit rapport”

“De nuttige rol die hybride warmtepompen in de energietransitie kunnen spelen, herken ik ook en het streven naar een energietransitie met zo min mogelijk drempels onderschrijf ik van harte”, aldus de minister. “Eerder gaf ik al aan dat een wijk niet altijd in één keer van het aardgas af hoeft en dat er meer potentieel zit in de individuele stapsgewijze aanpak met hybride warmtepompen.”

Of het aantal van een miljoen, waar het rapport vanuit gaat, gehaald kan worden zonder een vorm van verplichting op het plaatsingsmomenten en met de huidige beschikbare subsidiemiddelen is nog niet duidelijk. Het is een flinke uitdaging om de komende tien jaar een miljoen woningen te voorzien van een hybride warmtepomp. Ook is het de vraag of het energielabelniveau C waar het rapport van uitgaat wel het juiste ambitieniveau is.  

Onderzoek naar het potentieel

Wel vraagt de minister zich of hoe een en ander wordt gecombineerd met de wijkgerichte aanpak van gemeenten omdat het zelf bepalen van het moment van overstappen positief is voor de bewoner, maar kan interfereren met de gemeentelijke plannen. Daarbij spelen verschillende kwesties: de onzekerheid over toekomstige beschikbaarheid van duurzaam gas, de spanning tussen een individueel optimale oplossing en het collectief (de wijk), en de vraag in hoeverre de hybride warmtepomp in sommige gevallen ook een lock-in kan creëren ten opzichte van alternatieven.

De minister laat momenteel, samen met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat een onderzoek doen naar het potentieel van de hybride warmtepomp, waarbij bovengenoemde vragen aan de orde komen. In het voorjaar van 2021 zal de uitslag van dit onderzoek bekend zijn.