Slimme en domme hybrides

10.01.2023 Susanne van Suylekom

Slimme en domme hybrides

“Hee Suus, wat moet ik nou doen”, vroeg mijn broer me. Hij woont op een vrij nieuwe woonboot, goed geïsoleerd, mét zonnepanelen en een alleszins bescheiden gasrekening. Net als zovelen maakt hij zich zorgen over de toekomst en wilde hij weten wat te doen. Ik adviseerde hem een hybride warmtepomp. Dat doe ik niet zomaar en zeker niet voor iedere woning. In het coalitieakkoord van vorig jaar staat echter iets heel anders: “De hybride warmtepomp is op korte termijn voor de meeste woningen een goede warmteoplossing.” Maar klopt die claim wel?

Van de bijna acht miljoen woningen in Nederland zijn er 2,9 miljoen appartementen. Die kun je alvast wegstrepen, want het buitendeel kun je niet kwijt, en binnen is de ruimte eveneens beperkt. Dan heb je nog de woningen die binnen afzienbare tijd overstappen op een warmtenet of warmtepomp, de woningen met energielabel D of slechter, en gevallen waarbij de ruimtelijke inpassing niet mogelijk is.

Domme hybrides
Als je drie miljoen woningen overhoudt waarvoor de hybride warmtepomp een goede oplossing is, is het veel. Voor de meeste woningen, is de hybride warmtepomp dus géén goede warmteoplossing. 

Toch wil de coalitie er voor 2030 maar liefst een miljoen installeren. Het is simpel sturen op een techniek in plaats van op het hogere doel, minder CO2-uitstoot, en dat is zorgelijk. Er zijn nog steeds veel domme hybrides op de markt die vooral één ding stimuleren: het behoud van de cv-ketel. Denk aan hybride modellen met verouderde koudemiddelen.

Na 2030 kunnen die installaties linea recta de prullenbak in. Daarnaast bestaan er talloze modellen die geen warm tapwater kunnen maken, of die überhaupt te weinig vermogen hebben om een deuk in een pakje boter te slaan. Als een bewoner daar nu in investeert, is er daarna geen geld meer om te isoleren, en sta je vijftien jaar later voor precies hetzelfde probleem en ben je geen stap dichterbij aardgasvrij.

Normering
Vanuit de overheid wordt er gelukkig nagedacht over een goede normering bij de verplichte overstap naar een duurzamere installatie bij het stukgaan van de cv-ketel vanaf 2026. Dat is wellicht slecht nieuws voor sommige producenten en installateurs van warmtepompen, maar goed nieuws voor bewoners. Die worden zo behoed voor investeringen waar ze later spijt van krijgen. Ik hoop dan ook van harte dat de markt deze normering omarmt, en de lat voor zichzelf zo hoog mogelijk legt, en zo innovatief mogelijk invult.

We hebben immers teveel werk te doen, om installaties uit te voeren die amper bijdragen aan de verduurzaming. Adviseer hybrides die passen bij de woning, nu en in de toekomst. Ga allereerst voor de plekken die in de Transitievisies Warmte staan aangemerkt voor groen gas. Kijk of een bewoner nu wellicht beter af is met bijvoorbeeld een zonneboiler in combinatie met een boilervat. Wie weet is er tegen 2026 zelfs een ruimte keuze in hoge temperatuur warmtepompen.

Bovenal: Maak van de hybride warmtepomp geen slap excuus om zo lang mogelijk cv-keteltjes te blijven installeren. De techniek verdient meer dan dat, en bewoners ook.