Theater De Kring gaat eigen warmte opwekken en delen met omgeving
08.12.2025 Evelien Schreurs
Over iets meer dan een jaar is theater De Kring in Roosendaal letterlijk en figuurlijk in een nieuw jasje gestoken. Het gebouw gaat sterk verduurzamen, met groen dak met zonnepanelen, maar de grootste verandering is de warmtewingevel. De panelen die rondom het gebouw aan de gevel worden bevestigd, halen warmte uit de lucht en voorzien daarmee het theater en omliggende gebouwen van duurzame warmte.
“Wij zijn als Stichting Schouwburg De Kring natuurlijk in onze core business bezig met theatermaken en niet zozeer met energieneutraal worden.” Maar vanuit interesse en zijn rol als (destijds) facilitair manager hield Mark de Wit, bedrijfsleider bij De Kring en projectleider van de verduurzaming van het theater, wel bezig met energiegebruik van het theater en de kosten daarvan.
Aan de hand van het meerjarig onderhoudsplan is theater De Kring gaan kijken welk onderhoud er de komende jaren aankomt, en of er meerdere dingen tegelijk aangepakt kunnen worden als een soort ‘verduurzamingsverbouwing’. Daarbij is het theater, samen met een architect, groot gaan denken, met oplossingen die zowel energetisch als esthetisch een vooruitgang zijn.
“Dan krijg je ideeën zoals dat het mooi zou zijn als we ook de kerk die bij ons om de hoek ligt, en waar je natuurlijk geen zonnepanelen en warmtepomp tegen de gevel wilt, vanuit ons pand van warmte kan voorzien. Door eigenlijk een mini energiekring te maken.” Ze creëren met de warmtewingevel als het ware een klein lokaal warmtenet.
De warmte die het theater met de warmtewingevel opwekt, wordt naast de kerk ook geleverd aan een nabijgelegen museum dat ook in een rijksmonumentaal pand zit. Op deze manier hoeven de monumentale panden in de omgeving geen panelen of warmtepomp te plaatsen die afdoen aan de esthetiek van de gebouwen.
“Wij hebben veel ruimte op het dak. Daar kunnen we een soort technische tuin van maken die niemand ziet. En door de toneeltoren hebben we heel veel gevel. Die normaal niet een functie heeft en die we nu wel functioneel maken”, aldus De Wit. Bij het theater in de straat liggen ook vijftien woningen met mooie oranje daken en monumentale gevels, eventueel kunnen die uiteindelijk ook nog warmte gaan ontvangen van het theater.
Met het nieuwe energiesysteem kunnen in verschillende ruimtes verschillende temperaturen en luchtbehandelingen worden toegepast. “Dat was eerst gewoon één thermostaat die aan of uit stond. Dan was het of te heet of te koud en de luchtbehandeling was in de jaren 50 aangelegd, een soort open rooster naar de buitenlucht.”
Warmtewingevel
Theater De Kring kwam via een architect uit bij de warmtewingevel, die al vaker met de techniek had gewerkt. Voor het theater een functionele én esthetische oplossing. De warmtewingevel bestaat uit warmtecollectoren die aan de gevel van een gebouw worden geplaatst. In die collectoren wordt water opgewarmd door zonlicht dat op de gevel valt, en het kan ook warmte uit de lucht onttrekken. Het warme water kan via een warmtepomp het gebouw verwarmen, of wordt eerst opgeslagen in een buffervat. Ook bij lagere temperaturen onttrekt de warmtewingevel warmte uit de lucht om het gebouw mee te kunnen verwarmen.
Het blijft wel een hybride systeem, vertelt De Wit, het theater behoudt dan ook haar cv-ketel. Die is nodig omdat de warmtewingevel niet heel snel reageert op grotere temperatuurverschillen. “Stel het gaat van de ene op de andere dag van 7 graden naar min 10 graden. Dan heeft het systeem even nodig om dat te verwerken, en dan hebben wij de mogelijkheid om onze zaal te verwarmen met de gasaansluiting.”
Het theater heeft gekozen voor een kleurenpalet van aardse tinten van groen, donkergroen, koperbruin en zwart, vertelt De Wit. “Het is de gedachte geweest van de architect om een soort lijnenspel te krijgen in de horizontale weg om het pand op een mooie manier in beeld brengt.” Een deel van de panelen die op de gevel van het theater wordt geplaatst zal overigens bestaan uit dummy’s, panelen die geen warmte opwekken, maar hetzelfde uiterlijk hebben als de ‘echte’ warmte-panelen.
Subsidies
De verbouwing en verduurzaming van De Kring wordt deels terugverdiend door besparing op de energierekening, maar het theater heeft ook subsidies geraadpleegd (DUMAVA en DEI+-subsidie). Vanuit de DEI-subsidie (Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie) wordt het project gevolgd om te onderzoeken of de kleine schaal waarop hier warmte wordt gedeeld, ook op andere plekken mogelijk is. Ook al klopt het energiesysteem op papier, en heeft de warmtewingevel zich in andere projecten al bewezen, moet nog blijken hoe het in de praktijk uitwerkt, zegt De Wit. “Iets wat op kleine schaal getest is gaan we op grote schaal toepassen. Dat is altijd spannend.”
De Wit: Het is een unieke samenwerking, daar zijn we ons van bewust. Want onze core business is theater en museum, en opeens zijn we met een duurzaamheidstransitie bezig.” Volgens De Wit is het essentieel geweest dat externe partijen, zoals de gemeente en het ontwerpteam, veel hebben meegedacht. Gezamenlijk hebben ze niet alleen het financiële plaatje in gedachten gehad, maar juist het duurzaamheidsvraagstuk, en zijn ze niet bang geweest om een relatief nieuwe techniek uit te proberen.
Ondertussen is de verbouwing in volle gang en worden de theatershows tijdelijk in een ander gebouw in de buurt gegeven. “We zijn nu sinds de zomer echt in de uitvoerende fase dus het theater ligt voor de helft plat. En volgens de planning zullen we 1 januari 2027 klaar zijn met alles. Waarbij we esthetisch veranderd zullen zijn, maar vooral een verduurzamingsslag hebben gemaakt op gebied van elektra en energieopwek.”
