Wat kunnen de frietjes van gisteren betekenen voor de spotlights in de Johan Cruijff ArenA? Veel: Dankzij het Amsterdamse bedrijf The Waste Transformers. Zij ontwikkelen anaerobe vergisters in zeecontainers, die onder meer het voedselafval van kantoren, de ArenA en de markten uit Amsterdam-Zuidoost omzetten in lokale energie, direct naast de ArenA. De lokaal opgewekte groene energie van voedselafval wordt in de ArenA onder andere gebruikt om hun datacenter te koelen.

The Waste Transformers bouwen zeecontainers om tot anaerobe vergisters. In deze lokale vergisters, Waste Transformers genaamd wordt voedselafval op eigen locatie benut: als biogas, elektriciteit en warmte. De nutriënten in het afval zijn daarnaast een waardevolle natuurlijke meststof.

Bewustzijn
In Amsterdam-Zuidoost, direct naast de ArenA komt een Waste Transformer. Passanten kunnen met eigen ogen zien hoe circulariteit in de praktijk wordt gebracht. Coen Bakker, marketing manager van The Waste Transformers, legt uit dat de focus van het project vooral het creëren van bewustzijn is rondom voedselafval. “Er is veel aandacht geweest, en nog steeds, vanuit de Europese Unie voor plastic afvalreductie. Je moet het zo min mogelijk gebruiken, en als je het dan toch doet, goed recyclen. Daar zijn mensen zich inmiddels dan ook wel bewust van. Die aandacht en bewustzijn heeft voedselafval nu nodig.”

Bakker snapt dat het wat paradoxaal over kan komen, de oproep om bewuster met voeding om te gaan en dus minder voedselafval te produceren, terwijl een Waste Transformertegelijkertijd draait op voedselafval. Wereldwijd wordt nog steeds 33 procent van al het voedsel weggegooit of gaat verloren “Ik denk dat we ons succes als bedrijf over een tijd kunnen meten aan de hand van de verminderde hoeveelheid voedselafval wereldwijd.”

Kosten worden inkomsten
Per eind 2023 geldt een nieuwe Europese bindende wet die stelt dat alle bedrijven en gemeentes hun bioafval gescheiden moeten aanbieden of moeten scheiden aan de bron. Veel bedrijven en instanties, zoals luchthavens, universiteiten en ziekenhuizen, zijn volgens Bakker nog lang niet klaar voor wat de wetgeving volgend jaar van ze vraagt. Er zijn aanpassingen in bedrijfsprocessen nodig en er moet worden nagedacht over hun afvalmanagement.

"Je bent als bedrijf afhankelijk van wetgeving, en daarnaast van alsmaar duurder wordende afvalmanagementcontracten”, stelt Bakker. Een Waste Transformer transformeert de kostenpost van het ophalen van voedselafval echter tot een inkomstenbron: eigen opgewekte groene energie en natuurlijke nutrienten.

Koeling en mest
Aankomend jaar wordt dit project werkelijkheid bij de Johan Cruijff ArenA. Voedselafval van bedrijfs restaurants, kantoren en de wekelijkse markten worden in Amsterdam Zuidoost opgehaald door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De opgedane kennis en ervaring geeft hen de mogelijkheid weer toe te treden tot de ‘reguliere’ arbeidsmarkt.

Het geproduceerde biogas wordt direct omgezet in elektriciteit en koude, waarmee een datacentrum in de ArenA  wordt gekoeld. Een circulaire economie stimuleert het hergebruik van grondstoffen. Voedselafval bevat waardevolle nutrienten en wordt in de Waste Transformer omgezet in natuurlijke vloeibare meststoffen. Er zullen testen plaatsvinden om het gras van de ArenA te laten groeien op deze organische meststoffen waarmee de vervuilende kunstmest kan worden vervangen.

Derde wereld
De oprichter van de The Waste Transformers is Lara van Druten, opgegroeid in Zuid-Afrika. De organisatie voelt zich vanuit Nederland nog altijd nauw verbonden met het land en het gehele Afrikaanse continent. “Afvalmanagement op dit continent betekent in veel gevallen dat afval op straat of op een vuilnisbelt beland.

Het aanwezige rottende voedselafval produceert in deze vuilnisbelten het broeikasgas methaan. Een gas dat 28 keer sterker is dan CO2 om warmte in onze atmosfeer vast te houden. Met onze lokale Waste Transformers creeren we mogelijkheden voor lokale ondernemers om deze installaties te runnen en lokaal toegang tot energie en nutriënten te geven.

In één van de armste landen ter wereld, Sierra Leone in West Africa, ontwikkelen The Waste Transformers een blueprint voor Afrikaanse megasteden.

"De eerste Waste Transformer in Freetown Sierra Leone genereert energie naast een lokaal bevallingsziekenhuis. Uitval van het elektriciteitsnetwerk is dagelijks aan de orde in het land, waardoor toegang tot groene energie voor het ziekenhuis van grote waarde is", vertelt Bakker.

"Dit is de eerste van veertig Waste Transformers in deze stad, die daarmee banen creëert, voedselafval uit de vuilnisbelt houdt en omzet in lokale waarde, voor bewoners en boeren.  Hier komt onze slogan van Waste to Value echt tot leven."