Vierde editie Warmte Congrestival kent primeur en telt veel bezoekers
24.11.2025 Sjoerd Rispens
Wat kunnen we leren van apen? Zijn we het braafste jongetje van de klas in Europa? Wat zijn de valkuilen van de Wet Collectieve Warmte (WCW)? Het zijn enkele onderwerpen die aan bod kwamen bij de vierde editie van het Warmte Congrestival, georganiseerd door Stichting Warmtenetwerk. Ruim 350 deelnemers waren bij het congres aanwezig in Het Groene Hart in Nijkerk. Voor het eerst werd de Warmtenetwerk Award uitgereikt.
De dag wordt met veel spektakel geopend waarbij rookmachines en luide muziek dagvoorzitter Ernst Japikse naar het podium begeleiden. Coen de Ruiter, algemeen directeur van Greenchoice, is vervolgens de eerste keynote spreker van de dag. De Ruiter, in het verleden directeur van de Apenheul, vertelt de zaal wat wij van apen kunnen leren in de warmtetransitie.
De Ruiter laat een slide zien waarbij bavianen met zijn allen maandenlang naar hetzelfde punt kijken. “Waarom deden ze dat? Simpelweg omdat ze het allemaal deden. Zo zie je hoeveel mensen en apen op elkaar lijken. Een ander belangrijk punt bij apen, evenals de warmtetransitie, is leiderschap. Hoe bepaal je wie de leider wordt? Veel apensoorten doen dat op hun eigen, speciale manier. Alle leiders komen tot recht in hun eigen omgeving. En net als bij apen is het belangrijk dat jullie veiligheid bieden en ruimte voor ontplooiing en ontwikkeling.”
“Ik ben positief ingesteld over de toekomst”, gaat De Ruiter verder. “Ondanks dat het afgelopen jaar tegenviel als je kijkt naar het aantal installaties van warmtepompen- en netten. Maar dat komt niet door een gebrek aan wil bij de sector, maar gebrek aan leiderschap in Den Haag.”
Valkuilen in de WCW
Jeannette Baljeu, Europarlementarier van de VVD, nam het stokje vervolgens over. “Nederland wordt rond de warmtetransitie in Europa vaak gezien als het beste jongetje van de klas”, begint Baljeu. “Maar is dat wel echt zo? Nederland is zeker geen model-leerling, maar we zijn ook zeker geen zorgenkind. Als je naar de uitstoot van alle EU-landen kijkt van een paar jaar geleden staan we op de vijfde plaats, terwijl we een klein land zijn. We moeten echt aan de slag. We moeten inzetten op warmtenetten en elektrificatie. Netcongestie en stikstof zijn daarbij wel grote dingen, waar we een oplossing voor moeten gaan vinden.”
Vervolgens gingen de bezoekers naar verschillende workshops. Een daarvan werd gegeven door Keesjan Meijering en Elise Noordhoek, beiden advocaat bij AKD Benelux. Zij bespraken de valkuilen in de WCW. De WCW is geen eenvoudige wet, waarvoor deze zomer nog 24 amendementen zijn aangenomen. Twee belangrijke pijlers zijn de kavelsystematiek (waarbij de gemeente een kavel vaststelt waar het warmtesysteem op moet komen te staan) en de tariefregulering en de hobbels die daar nu nog bij spelen.
“Tussen die aangenomen amendementen zitten een paar echte sluipmoordenaars, waaronder de regels rond kavels”, zegt Meijering. “En er zijn meer onzekerheden, zo zijn onzekerheid en administratieve druk mogelijke valkuilen. Er zijn hele specifieke regels die voor private warmtebedrijven roet in het eten kunnen gooien. In de eerste fase van de aanvraag kunnen ze tegen hobbels aanlopen waardoor ze meteen afvallen. De administratieve druk geldt ook voor de Autoriteit Consument en Markt.”
“De verschillen tussen tarieven voor kavels kunnen voor verwarring zorgen en zijn daarmee ook een mogelijke valkuil”, gaat Noordhoek verder. “De tarieven kunnen zelfs binnen dezelfde kavel verschillend zijn. Wat er dan dus kan gebeuren is dat iemand aan de ene kant van de straat een ander bedrag betaalt dan iemand die aan de overkant woont. Daar is veel discussie over en dit kan nadelig uitpakken.”
Opleidingen en awards
Er was ook een sessie over het project Skills4HDC, waarvan Stichting Warmtenetwerk één van de negen internationale partners is. Het programma, dat door heel Europa loopt, heeft als doel om de capaciteit van professionals in de hele warmteketen te versterken. Het project moet meer gekwalificeerde medewerkers en vakmensen opleveren. “Als we de gestelde doelen voor de warmtetransitie willen halen dan is dat echt nodig”, zegt Jannis van Zanten, die de bijeenkomst leidt.
“Uiteindelijk willen we drie opleidingen ontwikkelen”, voegt Anne Marie van Osch, directeur van AMergie Advies, toe. “Een daarvan richt zich op gemeenteambtenaren die aan de transitie werken.
Er komt ook een programma voor universitaire scholing om de jonge, academische generatie aan te spreken. In het voorjaar van 2026 willen we de opmaak en het materiaal klaar hebben. De mensen die de cursus uiteindelijk gaan geven krijgen dan ook hun training. In het tweede kwartaal van 2026 zal de eerste cursus van start gaan.”
Een van de nieuwe elementen tijdens deze editie was de uitreiking van de Warmtenetwerk Award 2025. De award, bedacht door oud-voorzitter Japikse, is bedoeld om wat positiefs te brengen. Er zijn heel veel mooie projecten die geen aandacht krijgen, aldus de organisatie. Veertien projecten meldden zich de afgelopen maanden aan en die zijn allemaal door een jury beoordeeld. Daar kwamen drie finalisten uit: het warmtenet dat in Delft is aangelegd, het energiesysteem DEVO in Veenendaal en het project Bospolder Tussendijken Aardgasvrij. Die laatste kwam als winnaar uit de bus.
Bospolder Tussendijken is een wijk in Rotterdam waar de gemeente, Havensteder en Eneco samenwerken om in de wijk stadsverwarming aan te leggen. Het gaat om 1.500 woningen, vijf scholen en een wijkcentrum. Een groot onderdeel van het project is om inwoners actief te betrekken. Er worden veel evenementen georganiseerd rond de transitie van de wijk.
