Van afval naar een gaskwaliteit die niet onderdoet voor aardgas en die niet leidt tot uitstoot van fossiele CO2, daarvoor zorgt SCW Systems in Alkmaar. CEO Gerard Essing: “Eigenlijk doen we de natuur na. Het is hetzelfde proces als hoe de aarde in miljoenen jaren van organisch materiaal, op druk en op temperatuur, aardgas heeft gemaakt. Wij simuleren dat in secondes en maken een equivalent van aardgas.”

Het was 7 februari een bijzondere dag in Alkmaar. Zonder dat de Alkmaarders het wisten douchten ze met water dat werd verwarmd door gas uit de fabriek in hun stad. Het circulaire groene gas werd voor het eerst ter wereld op industriële schaal geproduceerd en in het gasnet gevoed.  

Jetten onder de indruk
Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, was op werkbezoek. Hij toonde zich onder de indruk: “Ik was een aantal jaar geleden ook op werkbezoek bij SCW Alkmaar. Ze gaven destijds een prachtige presentatie met vergezichten en legden uit hoe deze techniek in de toekomst zou kunnen helpen bij het produceren van groen gas. Ik vind het dan ook geweldig er vandaag weer te zijn en te zien hoe snel de techniek is opgeschaald en dat het gas nu wordt ingevoed op het gasnet. Het is geen techniek meer van de verre toekomst, het kan vandaag al. Wat mij betreft gaan we er samen voor zorgen dat deze techniek nog veel groter wordt in Nederland.”  

Superkritische watervergassing
Biogas bestaat natuurlijk al langer. Maar bij SCW gebruiken ze superkritische watervergassing waarbij afval in water en onder zeer hoge druk (240 bar) en temperatuur (600 graden Celsius) wordt omgezet in methaan, waterstof en CO2. Eigenlijk is het reststromen ontleden tot gasmoleculen en het mooie is dat je heel veel afvalsoorten kunt gebruiken: plastic of etensresten, maar ook rioolslib waar men tot nu niet veel meer mee kon doen dan het verbranden.  

Een bekend probleem bij dit concept is dat teer en aanwezige zouten veranderen in kristallen en verstopping veroorzaken. Dit probleem heeft SCW via een geheim proces getackeld. Hoewel het proces om hele hoge druk en temperaturen vraagt, levert superkritische vergassing vijf tot twintig keer meer energie op dan dat er nodig is voor de omzetting van reststromen naar groen gas. Een voordeel is dat je gas met de bestaande infrastructuur kunt transporteren en opslaan voor gebruik op een later moment, bijvoorbeeld in de winter om huizen te verwarmen.

CO2 kan worden omgezet naar vaste stof
Een ander positief punt is dat de CO2 die vrijkomt tijdens het proces binnenkort kan worden omgezet in een vaste stof die beton of cement kan vervangen. Dan haal je CO2 uit de kringloop en hoef je geen cement te maken waarbij veel kooldioxide vrij komt. Dit maakt groen gas uniek: door de groene CO2 uit de omzetting van organisch materiaal permanent vast te leggen, kan je zogenoemde negatieve emissies realiseren. Je verlaagt daarmee de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer.

Vervolgens wordt de CO2 omgezet in groene poeders. Deze poeders zijn belangrijke grondstoffen voor industrieën als cement en beton, papier en kunststof. Ze zijn direct te gebruiken in verschillende toepassingen en vervangen bestaande vervuilende producten. Het is zelfs mogelijk om CO2-negatief beton te maken. Een grote stap, want de huidige productie van cement zorgt voor 9 procent van de mondiale CO2-uitstoot.

1 miljard kuub binnen vijf jaar
Op deze manier worden afvalstromen die nu vervuilend zijn gebruikt als grondstof voor deze duurzame vorm van gas. Essing: “Nu de technologie zich heeft aangetoond willen we binnen vijf jaar 1 miljard kuub duurzaam gas realiseren. Daarvoor zijn ruim tweehonderd reactoren nodig. In Alkmaar staan er nu vier, dus er moet wel flink worden opgeschaald. Samen met partners Gasunie, pensioenfonds PGGM en Invest-NL zijn er plannen voor fabrieken in Delfzijl en in het zuiden van Nederland.”

In potentie kunnen er in 2030 zo’n 850.000 tot 1,5 miljoen huishoudens mee worden verwarmd. En als straks de behoefte aan groene waterstof groeit, kan de installatie zo worden ingeregeld dat de helft van de productie pure waterstof is.