Een nieuwe afkorting voor op het lijstje: EED, oftewel energy efficiency directive, moet garanderen dat Nederlandse bedrijven en instanties de komende jaren voldoende energie besparen om de klimaatdoelen te doen slagen. Tijdens het eerste event in de reeks Partners in energie-uitdagingen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) werd hier uitgebreid aandacht aan besteed.

De eerste sessie richtte zich op planvorming en regelgeving. Lucas Boehlé, energieadviseur bij EZK, licht toe wat EED inhoudt. Energie-efficiëntie wordt volgens hem een belangrijker en bovendien allesomvattend thema. “Er zijn regels voor gebouwen, maar ook voor wasmachines.”

Boehlé richt zich in zijn werk specifiek op de omgang met de energie die we hebben. Er zijn drie hoofdzaken te benoemen. “Het gebruiksdoel, oftewel het maximale energieverbruik. De besparingsverplichting, ook wel het percentage dat bespaard moet worden. En tot slot de audit, de verplichting voor bedrijven die aan bepaalde criteria voldoen, om onderzoek te doen naar het energieverbruik en waar in het bedrijfsproces eventueel de mogelijkheid om te besparen zit.”

Haalbaar
Het Nederlandse energieverbruik daalt volgens grafieken langzaamaan, maar volgens Boehlé moet niet vergeten worden dat 2020 een bijzonder jaar geweest is. “Het zou dus kunnen dat het absolute verbruik op een moment nog toeneemt.” Het doelverbruik, dat voor 2030 is vastgesteld en 1.837 petajoule bedraagt, lijkt echter haalbaar. “We zijn goed op weg, maar we zijn er nog niet”, waarschuwt Boehlé.

Hetzelfde geldt voor de mate van besparing. De energiebesparingsverplichting voor Nederland in de periode 2021 tot en met 2030 van de energie-efficiëntie richtlijn bedraagt naar verwachting 925 petajoule. Boehlé laat zien dat EZK per sector heeft onderzocht in welke hoedanigheid er kan worden bijgedragen. Te zien is dat de landbouwsector bijvoorbeeld maar maximaal 24 petajoule zal kunnen besparen, terwijl er binnen huishoudens, diensten en industrie respectievelijk maximaal 245, 296 en 401 petajoule moet kunnen worden bespaard.

'Energie-efficiëntie wordt het belangrijkst'
De audits gelden nu voor bedrijven met een bepaalde omzet of een bepaald aantal medewerkers. Dit gaat echter veranderen, vertelt Boehlé. “Welke bedrijven een audit moeten laten uitvoeren is straks afhankelijk van het energieverbruik van een bedrijf.”

Een breed scala aan bedrijven rapporteert al netjes over hun energieverbruik en -besparing. Maar om te zorgen dat alle rapportages binnenkomen van de bedrijven die daartoe verplicht zijn, wordt er sterk ingezet op toezicht en handhaving. De Jong: “Hiervoor schakelen we de omgevingsdienst in. Zij zijn bevoegd om langs te gaan bij bedrijven die nog niet gerapporteerd hebben. Ze krijgen een waarschuwing om tijdig te rapporteren en eventueel maatregelen toe te passen.”

Er gaat meer veranderen binnen het kader van de EED. “Energie-efficiëntie wordt het belangrijkst. De doelen voor verbruik en besparing zullen verder worden aangescherpt. Met het huidige beleid redden we de doelen zoals ze nu op papier staan echt maar net aan”, stelt Boehlé.  

Hogere eisen overheid
Wat ook verandert is dat de publieke sector aan scherpere criteria zal moeten voldoen. “De overheid moet zowel op nationaal als lokaal niveau een hoger doel realiseren dan de rest van de sector.” Dat is niet om te compenseren vertelt Boehlé, maar puur omdat de publieke sector een voorbeeldfunctie uit moet dragen. “We willen zo laten zien dat de druk absoluut niet enkel op bedrijven moet liggen.”

Jelte de Jong, senior beleidsadviseur bij EZK, kan het verhaal van zijn collega beamen, maar meent dat het plukken van laaghangend fruit de eerste stap blijft. “De laagdrempelige maatregelen, zoals ledverlichting en het toepassen van spouwmuurisolatie, zijn gepubliceerd als overzicht van laagdrempelige en functionele maatregelen.”

Saskia Böttcher, senior beleidsadviseur duurzaamheid bij EZK, gelooft dat verandering van de maatregelen in aantocht is. “Eigen opwek, maar ook de aanschaf van een energiedrager worden hoogstwaarschijnlijk verplicht", stelt ze. De Jong deelt die voorspelling. “De lijst wordt mogelijk aangepast aan de huidige techniek, maar ook de stijgende energieprijzen kunnen meewegen. Verschillende factoren kunnen voorzien dat de terugverdientijd van maatregelen sterk vermindert.”