Om ook Nederlandse sportvereningen te verduurzamen is de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) een initiatief gestart: De Groene Club. In samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) en de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB), en de provincies Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland helpt De Groene Club de clubs verduurzamen én de kosten terug te dringen.

Voor sportvereniging zorgt energie doorgaans voor 10 tot 15 procent van de totale begroting. “Dat percentage kan flink naar beneden worden bijgesteld. Vooral op het gebied van LED-veldverlichting en zonnepanelen is er veel te halen. We zien dat duurzame maatregelen zich snel terugverdienen”, zo liet projectleider van De Groene Club Micha Rots optekenen.

Clubs krijgen een gemiddelde besparing van 42.000 kilowattuur aan elektriciteit en 2.600 kubieke meter gas per jaar in het vooruitzicht. Op de jaarrekening betekent dit een gemiddelde besparing op jaarbasis van 7.000 euro. Een aantrekkelijk idee waardoor de pilot in 2017 met dertig clubs in vijf jaar uitgroeide naar een project waaraan 1.290 clubs aan deelnemen.

Om clubs op weg te helpen komt er een adviseur langs voor een energiescan. De adviseur kijkt naar de mogelijkheden voor energiebesparing en de opwek van duurzame energie. Daarbij wordt gekeken naar binnen- en buitenverlichting, regeltechniek, isolatie, verwarming, watergebruik en de mogelijkheden tot het opwekken van groene stroom.

Op basis van het energierapport wordt er per vereniging een plan van aanpak gemaakt met een voorlopige keuze aan maatregelen. Dankzij de afspraken die De Groene heeft met leveranciers kunnen vervolgens de best-value-maatregelen genomen worden.

Hierbij kan een vereniging ondersteuning krijgen het aanvragen van een lening en borgstelling via Stichting Waarborgfonds Sport. En ten slotte helpt De Groene Club bij het implementeren van de verduurzamende maatregelen, waardoor het gemiddelde proces niet langer dan een jaar duurt.

Ook sport werkt vanuit het Klimaatakkoord aan verduurzaming
Ook kunnen clubs aanspraak maken op de SDE++ en de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA). Activiteiten die gericht zijn op energiebesparing, toegankelijkheid, circulariteit en klimaatadaptatie komen namelijk ook in aanmerking voor de BOSA-subsidie.

Vanaf minimaal 2.500 euro tot maximaal 2,5 miljoen euro kan per vereniging aangevraagd. De subsidie voor de verduurzamende maatregelen mogen het totaalbedrag met maximaal 10 procent aanvullen.

In 2022 is er voor de subsidieregeling een budget van 75,5 miljoen euro beschikbaar. De subsidie is populair onder sportclubs, want per 1 februari was al 16,6 miljoen verleend en is er voor nog eens 14,7 miljoen euro aangevraagd.

Het bestaan van deze budgetten is een direct gevolg van het Klimaatakkoord, waar ook de sportsector zich bij aan heeft gesloten. Hiervoor ondertekende de sportsector de Routekaart Verduurzaming Sport begin 2020.

De Routekaart Verduurzaming Sport is getekend door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, NOC*NSF, Vereniging Sport en Gemeenten, de provincies en het platform ondernemende sportaanbieders. De Routekaart is in samenwerking met de VNG, sportbonden, commerciële sportaanbieders, leveranciers, innovators en uitvoerders tot stand gekomen.

‘Betrek de omliggende wijk en de sportaccommodaties samen’
Eén van de gebruikerservaringen die de KNVB biedt van De Groene Club is vv Wernhout een West-Brabantse voetbalclub. De club is één van de eerste sportverenigingen in Nederland die volledig van het gas af is.

Naast de kantine en het hoofdveld is een flink stuk grond afgegraven. Hier gaat de installatie van de wamtebuffer de grond in, waardoor het sportpark van vv Wernhout geheel energieneutraal moet zijn. Het modulaire buizenstelsel verdwijnt onder de grond.

Het frame zorgt voor de draagkracht van een voetbalkooi die straks boven de ondergrondse warmtebuffer wordt geplaatst. Hierdoor is er geen betonnen constructie nodig en is de grond erboven te gebruiken. Zonnecollectoren op het dak van de kantine zorgen voor warmte die wordt opgeslagen in een buffervat, waarin plaats is voor zes maanden aan energie.

"Dit is nou het Klimaatakkoord in de praktijk", zegt Stephan Dekker, senior beleidsmedewerker van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en vanaf het begin betrokken bij het pilotproject.

"Zeker in de sportsector lijkt aardgasvrij vaak een ver-van-mijn-bed-show. Daarom is dit project zo bijzonder. Het is een doorbraak voor de sport en een voorbeeld voor heel veel verenigingen en sportparken. Als het deze club lukt om van het gas af te gaan, dan kan het overal in Nederland."

Vv Wernhout werkte graag mee, maar hield altijd de kosten in het achterhoofd. Zelf heeft vv Wernhout een lening van 310.000 euro voor 15 jaar afgesloten. Zeker met al het geregel me subsidies niet gemakkelijk, stelt voorzitter Jan Hereijgers.

"Dat is wel iets waar de overheid en de instanties goed naar moeten blijven kijken. Het plan en het systeem moet duidelijk zijn voor verenigingen. Laten we eerlijk zijn. Bij een vereniging draait het om kostenbesparing. Als de energiekosten grotendeels wegvallen, scheelt dat enorm. Daarom vonden we dat we deze kans niet konden laten lopen."

De voorzitter heeft daarbij ook een goede tip voor clubs die een aardgasvrije stap overwegen. "Betrek de omliggende wijk en de sportaccommodaties samen. Sportaccommodaties beschikken vaak over een plat dak waar de zonnecollectoren op kunnen worden geplaatst. Zo krijg je een wisselwerking en kan het voetbal meeliften op de totale wijkaanpassing."