Duitsland schort ingebruikname Nord Stream 2 opnieuw op

23.02.2022 Jan de Wit

Duitsland schort ingebruikname Nord Stream 2 opnieuw op

In reactie op de erkenning van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk door de Russische president Vladimir Poetin, heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz verklaard dat Nord Stream 2 voorlopig niet in gebruik genomen zal worden. Het is nog niet duidelijk of dit het definitieve einde betekent van de gaspijpleiding.

Hoewel het nog onduidelijk is of Poetin alleen de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk erkent, of dat hij de gehele districten Donetsk en Loehansk (dit beslaat de gehele Donbas-regio in plaats van twee losse gebieden) bedoelde, wordt de verklaring internationaal gezien als een grove schending van de territoriale integriteit van Oekraïne.

Als een van de eerste sancties heeft Scholz bekendgemaakt dat Nord Stream 2 voorlopig niet in gebruik genomen zal worden. De pijpleiding is al enkele maanden gereed en is al gevuld met gas. Bij Duitse toestemming beschikt het land – en daarmee ook het Europese achterland met onder andere Nederland – direct over meer gas.

Nord Stream 2 bestaat uit twee gaspijpleidingen van ruim 1.200 kilometer van Rusland, door de Oostzee, naar Duitsland. Volgens het project zelf heeft het de capaciteit om met 55 miljard kubieke meter gas per jaar 26 miljoen huishoudens te voorzien.

Het project kost ongeveer 9,5 miljard euro en is voor de helft gefinancierd door het Russisch staatsbedrijf Gazprom en voor de helft door een aantal westerse bedrijven, waaronder Shell. De leidingen liggen parallel aan Nord Stream 1, die al sinds 2011 in gebruik is.

Een gesloten Nord Stream 2 heeft gevolgen voor de Duitse energietransitie
Rusland levert hiermee ruim een derde van al het gas in Europa en ongeveer een kwart van het gas in Nederland. Critici van het project zeggen dat Europa te afhankelijk zou worden van Russisch gas en dat Rusland met Nord Stream 2 kan besluiten om de gaspijpleiding die door Oekraine loopt dicht te draaien, zonder dat het afspraken met Europese landen zou schenden.

Hanco Jürgens, wetenschappelijk medewerker van het Duitsland Instituut, wees er in een opiniestuk in NRC op dat een gesloten Nord Stream 2 grote gevolgen zal hebben voor het klimaatbeleid van Duitsland. In 2022 sluiten de laatste zes kerncentrales en zal Duitsland nog afhankelijker worden van bruin- en steenkool.

Lees ook: Duitsland heeft een nieuwe regering, wat betekent dat voor de Energiewende?

Het besluit over Nord Stream 2 raakt daarmee aan de Duitse klimaatambities, de leveringszekerheid van energie en de geopolitieke status van het land. Scholz wil het project “herbeoordelen” op basis van de verdere ontwikkelingen in Oekraïne, dat meldt NRC.

Energiesector krijgt klappen
De oplopende spanningen leiden tot dalende beurskoersen en oplopende prijzen van olie en gas. De vrees voor een escalatie van het conflict en de mogelijke financiële sancties zorgen voor onzekerheid op de beurs.

Rusland is na Saudi-Arabië de grootste exporteur van olie en wereldwijd de grootste producent van gas. Volgens de NOS verwachten analisten dat de crisis grote gevolgen zal hebben voor de prijzen van olie en gas, die momenteel al enorm hoog zijn.

Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, werkt al enige tijd aan een noodplan voor het geval dat er een gastekort zou ontstaan in Nederland door de spanningen tussen Rusland en Oekraïne. Sancties tegen de Russische energiesector zal pas worden ingezet als Rusland zijn acties in Oekraïne verder doorzet, dat meldt de NOS.

Het opschorten van de ingebruikname van Nord Stream 2 staat los van Europese sancties die mogelijk later zullen volgen. De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zullen later besluiten hoe het sanctiepakket eruit zal zien.