De recyclingsverplichting was tot begin dit jaar nog op verschillende manieren in te vullen. Dit maakte het proces niet alleen behoorlijk onduidelijk, ook bemoeilijkte dit het behalen van de wettelijke doelstellingen rondom recycling. Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN) heeft per 1 maart 2021 een algemeen verbindend verklaring, oftewel AVV gekregen van de staatssecretaris. Dit betekent dat elke producent en / of importeur van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) zich moet aanmelden bij OPEN. Zo maakt de onduidelijkheid en inefficiëntie van versnippering plaats voor schaalvoordelen, langetermijnperspectief en een éénduidige stem.

Efficiënt en CO2-besparend
Een voorbeeld van de nieuwe efficiëntie ligt bij de manier van inzamelen. Gemengde hoeveelheden van afgedankte elektrische apparaten worden in één stop aangeboden. Er is ook een mogelijkheid om grote projectmatige afgedankte hoeveelheden direct op locatie aan te bieden bij Stichting OPEN via bijvoorbeeld containeroplossingen. Danielle Elings van Stichting OPEN legt uit dat de stichting meebeweegt met ontwikkelingen in de sector. “Voorsorteren op de sloop wordt steeds gangbaarder en daar haken we op in.” Vanaf de inleverlocatie gaat alles direct naar de verwerkingsfabriek. Zo verminderen de totale transportbewegingen en daarmee de CO2-uitstoot.

Stabiele infrastructuur
Producenten registreren zich bij Stichting OPEN. Daar geven ze aan wat ze op de markt brengen. Daarvoor betalen zij een afvalbeheerbijdrage aan Stichting OPEN. Voor bijvoorbeeld airco-apparatuur en warmtepompen ligt dit op € 0,0900 per kilo. Stichting OPEN zorgt voor de inzameling en duurzame en milieubewuste verwerking. Als een producent van mening is dat deze zelf adequaat de inzameling en recycling op zich kan nemen, dan is het mogelijk om ontheffing van de AVV te vragen, door middel van een onderbouwd verzoek waarin duidelijk wordt dat kan worden voldaan aan alle verplichtingen die de wet stelt, bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Missie OPEN
De inzameldoelstelling, zoals gesteld door de Nederlandse overheid is 65 procent van wat er gemiddeld de drie voorgaande jaren op de markt is gezet. Stichting OPEN heeft als missie om namens alle producenten op effectieve en efficiënte wijze deze doelstellingen te behalen en ook op langere termijn de landelijke dekking van het collectieve inzamelsysteem te garanderen. Dankzij de AVV zijn alle producenten verplicht om naar rato bij te dragen aan de invulling van de wettelijke verplichtingen. Op deze manier is een duurzame financiering en een eerlijke verdeling van de kosten mogelijk en worden freeriders effectiever aangepakt.

"Uiteindelijk is het de bedoeling dat Nederland circulair wordt," verduidelijkt Elings. "Dus met grondstoffen die worden hergebruikt, geen schadelijke stoffen die in het milieu terechtkomen en een verminderde CO2-uitstoot. Stichting OPEN wil samen met ketenpartners een extra stap zetten in het circulair maken van de e-wastesector."

Stichting Metalektro Recycling
De vertegenwoordiging binnen Stichting OPEN voor HVAC-producenten wordt op zich genomen door Stichting Metalektro Recycling (SMR). Hoewel producenten zich aansluiten bij Stichting OPEN, kunnen deze indirect toch een relatie met SMR behouden. Dit omdat SMR één van de bestuurders van Stichting OPEN benoemt en jaarlijks de hoogte van de afvalbeheerbijdrage voor 26 productgroepen voorstelt. Ook zal SMR specifieke activiteiten of projecten uitvoeren gericht op het behalen van de inzameldoelstelling van 65 procent op een kostenefficiënte wijze.

Eén geluid naar de politiek
Stichtingen die voorheen zelfstandig opereerden hebben zich nu bij OPEN aangesloten. Deze stichtingen zijn: NLDigital, Stichting Metalektro Recycling, Stichting Verantwoord Recyclen van Elektrische Gereedschappen, APPLiA Nederland Stichting E-waste Circulair, FIAR CE en Stichting Zonne-energie Recycling Nederland. Doordat er geen versnippering meer is, kan de industrie nu met één stem in gesprek gaan met de overheid.  Elings ziet hoe belangrijk dit is voor het grotere plaatje. "De Nederlandse overheid heeft zich te vertegenwoordigen tegenover Europa, dus hoe beter deze communicatie verloopt, hoe meer er bereikt kan worden."