In de provincie Zuid-Holland zijn meerdere initiatieven gestart voor het realiseren van slimme warmtenetten. Tijdens een kennissessie van Smart Energy NL lichtte Arien van der Maas van Provincie Zuid-Holland de realisatie van de warmtenetten in Schiedam en Gorinchem toe.

In Gorinchem wordt als eerste gestart in de Gildenwijk met woningen van woningcorporatie Poort6. Circa 1.000 huurwoningen, het kantoor van Poort6 en het stadhuis worden hier aangesloten op een warmtenet. Rond 2025 zal het warmtenet worden aangesloten op de duurzame bron en dat is in dit geval energie uit rioolwater en oppervlaktewater.

2022 schop in de grond
Er is nog voldoende te doen. In 2022 gaat de schop in de grond voor de aanleg en dat duurt een aantal jaren. Ook is de duurzame warmtebron nog niet klaar voor gebruik. Tot die tijd kan de wijk gebruik maken van een tijdelijke gasgestookte warmtecentrale. Poort6 krijgt € 4,1 miljoen euro subsidie voor het project. “Een belangrijke voorwaarde van de subsidie is dat de werkzaamheden binnen 5 jaar zijn uitgevoerd, maar met de huidige planning moet dit mogelijk zijn”, beweert Van der Maas.  

In Schiedam is eind vorig jaar het startsignaal gegeven voor de aanleg van een warmtenet in de wijk Groenoord. Bijzonder is dat deze bestaande wijk als een van de eersten in Nederland aardgasvrij wordt gemaakt. Dit jaar starten de verdere voorbereidingen voor de bouw van het benodigde warmtestation en de aanleg van het warmtenet, een project dat ongeveer tien jaar zal gaan duren. Er wordt zo’n 120 miljoen euro in de wijk geïnvesteerd in de vorm van de nieuwe energie-infrastructuur en woningverbetering.

'Hoe maak je het mogelijk voor bewoners?'
Transparantie stond centraal in de nauwe samenwerking met gemeente Schiedam, Eneco en woningbouwvereniging Woonplus, ook op technisch en financieel vlak. Hierdoor was het mogelijk om een zeer efficiënt warmtesysteem te ontwerpen, waardoor de laagste aansluitkosten van Nederland zijn gerealiseerd. “Schiedam wordt hiermee een voorbeeld dat het mogelijk is oudere wijken duurzaam te verwarmen”, vertelt Van der Maas.

In de wijk worden zo’n 2700 sociale huurwoningen de komende jaren voorbereid op een aansluiting op ‘de Leiding over Noord’. De leiding, die industriële restwarmte uit de Afvalverwerking Rijnmond naar Rotterdam vervoert, loopt vlakbij de wijk. Een warmtenet is daarom in deze wijk is eigenlijk een no-brainer. Maar de uitdaging ligt ergens anders: hoe maak je het mogelijk voor bewoners?

Zonder subsidie lukt het niet
Technisch is de wijk Groenoord misschien niet zo uitdagend. Het verzilveren van kansen voor de wijk wel. Het maatschappelijk belang is groot. De overstap moet haalbaar en betaalbaar zijn, en bewoners meer opleveren dan alleen een duurzaam verwarmd huis. “Energietransitie is het meest kansrijk als je tegelijkertijd bewoners uitzicht kunt geven op werkgelegenheid, meer veiligheid en een fijnere openbare ruimte”, weet Van der Maas.

De totale kosten per woning worden geraamd op zo’n 15.000 euro. Een fiks bedrag, en Woonplus is dan ook zeker van plan om gebruik te maken van de nieuwe Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH). Die regeling stelt maximaal 5.000 euro per woning beschikbaar. Ook krijgt Woonplus subsidie van de EU en de provincie Zuid-Holland.