Eind vorig jaar presenteerde destijds demissionair minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Kajsa Ollongren het nationaal isolatieprogramma. Het programma zou zowel bewoners van koop- als huurwoningen evenals bedrijven meer mogelijkheden bieden om de gebouwen beter te isoleren. Inmiddels zijn de zetels van de nieuwe Kamerleden opgewarmd, dus hoe zit het met die woningen?

Vorig jaar werd op Prinsjesdag duidelijk dat er voor het nationaal isolatieprogramma 514 miljoen euro gereserveerd wordt. Over de uitrol van het programma bestaan al verschillende ideeën. Sven Ringelberg, duurzaamheidsadviseur voor de gemeente Rotterdam en energiestrateeg bij Transitiepaden, vindt dat het in ieder geval aan de trage kant verloopt.

Jaren ‘80
Hij beschreef in zijn boek De Nederlandse aardgastransitie het vergelijkbare isolatieprogramma uit de jaren ’80. “Toen zijn er in tien jaar tijd 1,2 miljoen woningen verduurzaamd. We zijn nu vier jaar actief bezig met de energietransitie, en hakken nu pas de knoop door wat betreft isolatie.” Ietwat aan de late kant dus, meent Ringelberg. Toch blijft hij positief. “Ik denk zeker dat het programma succesvol kan zijn. Er is veel geld voor gereserveerd, en er wordt rekening gehouden met kwetsbare doelgroepen.”

Onderste 20 procent
Is het voldoende om de woningvoorraad naar label A te krijgen? Dat zeker niet, stelt Ringelberg. Maar het is wel een stap in de goede richting, en het gaat er volgens de adviseur bovenal om dat je de onderste 20 procent helpt. “Er zijn teveel mensen die isolatie niet zelf kunnen betalen.”

Hoe wordt het geld benut? “Ik zou zelf pleiten voor duidelijke kaders vanuit de gemeente. Het moet collectief aangepakt worden. Wijk voor wijk. Het is een meerjarenplan, waardoor je stabiele subsidies nodig hebt. Die lijken er met dit plan in ieder geval wel te zijn.”

Wankelend beleid
De politiek kan het succes daarin belemmeren. Vooral een formatie die uitzonderlijk lang op zich heeft laten wachten en zeer wisselend beleid hebben een negatief effect op het verloop van het isolatieprogramma. “Schommelingen binnen de politiek hebben ook een negatief effect op de markt. Als een bedrijf niet zeker weet of er werk gaat zijn, worden er geen extra mensen aangenomen”, stelt Ringelberg.

Volume omhoog
Innovatie in het isolatiesegment is hard nodig. Er is een wereldwijd tekort aan materialen en ook transport is duurder, waardoor het wenselijk is om materiaal met een lager volume te gebruiken. Ringelberg: “De leveringstijden voor standaardisolatie is enorm toegenomen. Je wacht misschien wel een half jaar, en de wachttijd is voor een warmtepomp niet korter.”

Laaghangend fruit
Ringelberg stelt dat er in het regeerakkoord te weinig aandacht wordt besteed aan Verenigingen voor Eigenaren (VvE). “20 procent van Nederlandse woningen maken onderdeel uit van een VvE. Er zou meer aandacht moeten komen voor het aanhaken van deze groep.” VvE’s kunnen worden gerekend onder het laaghangend fruit waar we zo hard naar op zoek zijn.

Richting 2028 moeten we de slechte energielabels bij corporaties uitfaseren. Woningen met label E, F of G zijn niet meer van deze tijd. Dat klinkt misschien streng, weet Ringelberg, “maar een stip op de horizon hebben kan geen kwaad. En met goede isolatie is label D ook echt wel haalbaar.”