De wereldwijde verkoop van warmtepompen zal vanwege de wereldwijde energiecrisis de komende jaren naar recordhoogte stijgen, dat stelt het Internationaal Energieagentschap (IEA) in het speciale IEA-rapport The Future of Heat Pumps, het eerste uitgebreide wereldwijde rapport over dit onderwerp. De versnellende uitrol van warmtepompen is het meest zichtbaar in de Europese Unie, waar de verkoop van warmtepompen met ongeveer 35 procent is gestegen in 2021.

De wereldwijde verkoop van warmtepompen steeg in 2021 met bijna 15 procent, het dubbele van het gemiddelde van het afgelopen decennium. Sterkste aanjager van deze ontwikkeling is de Europese Unie waar de verkoop met 35 procent is gestegen. Het IEA verwacht dat de verkoop in 2022 nog veel sterker is gestegen, ook weer met Europa als sterkste aanjager.

De jaarlijkse verkoop van warmtepompen in de Europese Unie zou zelfs kunnen stijgen tot 7 miljoen in 2030, tegen 2 miljoen in 2021. Dan zullen wel alle Europese regeringen erin moeten slagen om hun doelstellingen te halen. Dat zou weer leiden tot een gasbesparing van 7 miljard kubieke meter in 2025 die op zou kunnen lopen tot 21 miljard kubieke meter in 2030 en een CO2-reductie van 500 miljoen ton in datzelfde jaar.

Ook ziet het IEA mogelijkheden voor warmtepompen om lagetemperatuurwarmte te leveren voor industriële toepassingen, met name in de – door de energiecrisis zwaar getroffen – papier-, voedings- en chemische industrie. Dit zou potentie bieden voor zo’n 3.000 installaties met een totale capaciteit van 15 gigawatt.

"Warmtepompen zijn een onmisbaar onderdeel van elk plan om de uitstoot en het aardgasverbruik te verminderen, en een dringende prioriteit in de Europese Unie vandaag", zegt IEA-directeur Fatih Birol.

“De technologie is beproefd en getest, zelfs in de koudste klimaten. Beleidsmakers zouden hun schouders moeten zetten onder deze technologie die momenteel een ongekend momentum kent. Warmtepompen zullen centraal staan in de inspanningen om ervoor te zorgen dat iedereen deze en volgende winter zijn huis kan verwarmen, om kwetsbare huishoudens en bedrijven te beschermen tegen hoge prijzen en om de klimaatdoelstellingen te halen.”

Wereldwijde investeringen moeten fors omhoog
Wereldwijd blijft het volgens het IEA noodzakelijk dat overheden burgers beleidsondersteuning bieden voor de hoge investeringskosten. Dat dit zijn vruchten afwerpt ziet het energieagentschap ook terugkomen in de cijfers. Financiële prikkels voor warmtepompen zijn al beschikbaar in meer dan dertig landen, die vandaag samen meer dan 70 procent van de verwarmingsvraag dekken.

Vanuit het bedrijfsleven constateert het IEA dat de toonaangevende warmtepompfabrikanten al ruim 4 miljard dollar aan extra investeringen hebben beloofd in de uitbreiding van hun productiecapaciteit. Ook weer voornamelijk in Europa.

Dat is echter een schijntje afgezet tegen de noodzakelijke investeringen in warmtepompen om de huidige klimaattoezeggingen te halen, daarvoor is tegen 2030 jaarlijks 160 miljard dollar nodig. Daarbij stelt het IEA dat deze kosten nog altijd lager zijn dan de energiebesparingen die ze opleveren, zeker bij de huidige energieprijzen.

Elektriciteitsnet en personeelstekort grootste bottlenecks
Dit alles zal onvermijdelijk ook nieuwe problemen veroorzaken, bijvoorbeeld door de stijgende elektriciteitsvraag en de druk op het net die dat met zich meebrengt. Volgens het IEA is het daarom zaak om snel werk te maken van een verbeterde netplanning.

Daarnaast is er snel veel meer technisch personeel nodig. Tegen 2030 zouden er wereldwijd 1,3 miljoen werknemers nodig kunnen zijn in de warmtepompsector, een verdrievoudiging van het huidige aantal. Overheden en werkgevers doen er daarom goed aan om speciale trainings- en certificeringsprogramma’s.

"Alle onderdelen zijn klaar om de warmtepompmarkt van de grond te krijgen, wat doet denken aan het traject dat we hebben gezien in andere belangrijke klimaattechnologieën zoals zonne-energie en elektrische voertuigen", aldus Birol.

“Warmtepompen komen tegemoet aan veel van de meest urgente zorgen van beleidsmakers over de betaalbaarheid van energie, voorzieningszekerheid en de klimaatcrisis. Er zijn vandaag al beleidsmaatregelen genomen, maar die moeten dringend worden versterkt om ervoor te zorgen dat warmtepompen hun aanzienlijke economische en ecologische potentieel kunnen benutten.”