Met een ‘vroegtijdige waarschuwing’ heeft het kabinet het eerste niveau van een gascrisis aangekondigd. Daarmee treedt het Bescherm- en Herstelplan Gas in werking. Daarbij wordt er sterk ingezet op het besparen van aardgas. Noodakelijk volgens het kabinet, want diverse gebeurtenissen “geven aanleiding tot concrete zorgen over een mogelijke verslechtering van de gasleveringssituatie”, zo schrijft Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, in een brief aan de Tweede Kamer.

Hoewel er momenteel geen sprake is van een gastekort in Nederland lijkt het kabinet er alles aan te willen doen om dit ook in de winterperiode te voorkomen. Met het activeren van het Bescherm- en Herstelplan Gas zijn gasbedrijven verplicht dagelijks gedetailleerde informatie over gasleveringen met de overheid delen. Eventueel aanvullende maatregelen kunnen dan gerichter worden genomen.

Ook heft het kabinet de productiebeperking voor kolencentrales op om gas te besparen voor het vullen van de gasopslagen, en kondigt een nationaal doel voor energiebesparing en een tijdelijke gasbesparingstender aan. De ‘vroegtijdige waarschuwing’ is de eerste van in totaal drie crisisniveaus.

“De diverse gebeurtenissen op de gasmarkt van de afgelopen periode en de afgelopen dagen geven aanleiding tot concrete zorgen over een mogelijke verslechtering van de gasleveringssituatie, met name voor aankomende winter”, zo schrijft minister Jetten aan de Kamer.

Gazprom komt namelijk in steeds mindere mate zijn leveringscontracten na vanwege het Russische roebeldecreet. Europese gasbedrijven mogen hier niet aan voldoen vanwege de Europese sanctiepakketten. Daarbovenop is de gaslevering via Nord Stream I richting Duitsland, Italië, Frankrijk en Oostenrijk gedaald.

“Het valt niet te voorspellen of en wanneer de levering weer naar het normale niveau zal terugkeren. De levering van Russisch gas is niet betrouwbaar”, stelt Jetten namens het kabinet. “Dat onderstreept nogmaals onze inzet om de afhankelijkheid van Russisch gas in Europa zo snel mogelijk af te bouwen.”

‘Strengere besparingsplicht kan 1 miljard kubieke meter aardgas besparen’
Het kabinet doet daarom een dringende oproep aan bedrijven en huishoudens om zoveel mogelijk energie te besparen. Op 4 juli 2022 gaat de Energiebesparingscampagne Zet ook de knop om verder met nieuwe besparingsadviezen voor bedrijven en huishoudens.

Zo is er een tool waarmee mkb’ers kunnen zien welke energiebesparings- en verduurzamingsmaatregelen zij kunnen nemen en welke subsidies daarvoor beschikbaar zijn. Het kabinet scherpt daarnaast de energiebesparingsplicht voor bedrijven aan en kondigde aan een nationaal doel voor energiebesparing uit te gaan werken.

“Een strengere aanpak van de energiebesparingsplicht kan 1 miljard kuub gas besparen; bijna 5 procent van alle Nederlandse elektriciteit; en 4 megaton CO2”, zo rekende Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, voor in het NOS Journaal.