Hoewel we al jaren bezig zijn met een energietransitie, waren we lang niet snel genoeg om hoge gasprijzen voor te zijn als gevolg van het conflict in Oost-Europa voor te zijn. De ijzingwekkende situatie in Oost-Europa maakt het belang van onafhankelijkheid van Rusland des te zichtbaarder. Hoe komen we nu zo snel mogelijk los van het schadelijke en schaarse gas? Documentaireserie Tegenlicht wijdde er een aflevering aan.

Schrijnende taferelen in Oekraïne bereiken ieder beeldscherm wereldwijd. De situatie zet ons aan het denken over hoe we met een onvoorspelbaar land als Rusland zaken kunnen doen voor een grondstof die we vooralsnog hard nodig hebben. Wie al langer onderdeel uitmaakt van de warmtesector, heeft zijn gedachten er vast al veel eerder over laten malen. Hadden we niet al veel eerder moeten kijken naar de mogelijkheid om het aardgasgebruik in te dammen? Of in ieder geval om een andere, misschien betrouwbaardere leverancier te vinden?

"Als we de Green Deal tien jaar geleden waren begonnen

hadden we dit probleem vandaag niet gehad." – Diederik Samsom

In de aflevering van VPRO Tegenlicht van maandag 7 maart wordt dieper ingegaan op hoe Rusland Europa op het gebied van energie in een houdgreep heeft. Hoe kunnen we ontsnappen aan een land wat 40 procent van je aardgas en 25 procent van onze olie aanvoert?

Diederik Samsom
Op lange termijn is het absoluut mogelijk, stelt Diederik Samsom, kabinetschef van Eurocommissaris Frans Timmermans, in de aflevering. Tegelijkertijd stelt hij dat het geen ramp is om afhankelijk te zijn. Sterker nog, volgens Samson moet de wereld deels afhankelijk zijn van elkaar om te kunnen blijven opereren. “Waterstof en andere grondstoffen voor groene energie zullen ook voor een deel moeten worden geïmporteerd.”

Maar, schetst Samsom als kanttekening: “Die afhankelijkheid gaat om gezonde situaties: tien tot hooguit vijfentwintig procent. Maar als je voor tachtig procent afhankelijk bent voor je energievoorziening – de basis van je samenleving, de basis van je economie – dan is dat geen gezonde situatie.”

Opmerkelijk is dat Samsom al ver voor de aanvang van de oorlog uitspraken deed over de energietransitie die nu als gevolg van de spanningen breed gedragen zijn. Het interview is namelijk afgenomen op 3 februari. Benieuwd geworden? Bekijk de hele aflevering hier.