De KVK Innovatie Top 100 is al zestien jaar de ondernemerscompetitie van de meest succesvolle innovaties uit het midden- en kleinbedrijf. De winnaar krijgt geen geldprijs maar wel veel aandacht van landelijke media zoals de grote dagbladen en vakmedia. Ook mag de nummer één kort na de overwinning met de beroemde gongslag de beurs in Amsterdam openen. Al met al heeft de top 100 hierdoor in de ogen van consumenten en organisaties de status van een keurmerk verkregen.

Debby van Wijngaarden is woordvoerder bij de Kamer van Koophandel (KVK) en vanaf het begin betrokken bij de KVK Innovatie Top 100. “De inschrijving voor dit jaar is inmiddels gesloten en we hebben 350 aanmeldingen binnen. Nu zijn de expertpanels aan de slag en zij selecteren de beste honderd bedrijven.” Die lijst wordt op 4 oktober in alfabetische volgorde gepubliceerd in de Persgroep dagbladen en op de website.”

De samenstelling van de uiteindelijke ranking volgt daarna. De bekendmaking van de einduitslag zal op 30 november plaatsvinden tijdens een groot feestelijk evenement. Belangrijk criterium voor een plek in de KVK Innovatie Top 100 is dat een product al op de markt verkrijgbaar is.

“Als dat niet het geval is adviseren we het bedrijf opnieuw mee te doen zodra het wel te koop is”, aldus Van Wijngaarden. Dit criterium zou van invloed kunnen zijn op de uiteindelijke ranking van het bedrijf dat we hier uitlichten.

Bestaande bouw is complexer en vraagt om meer oplossingen
Als onderneming kan je jezelf aanmelden voor de competitie van de KVK. Eén van de inzendingen betreft het jonge bedrijf Tarnoc. Zij vallen op met de ontwikkeling van de zogeheten Turbineketel.

Medeoprichter Vincent Wijdeveld (24) is deze maand door ondernemersplatform MT/Sprout zelfs uitgeroepen tot jonge ondernemer van het jaar. Vincent Wijdeveld heeft Tarnoc opgericht samen met Tijmen de Jong. Wijdeveld studeerde informatica, De Jong natuurkunde.

“Onze onderneming is vier jaar geleden begonnen als start-up naast onze studie aan de TU Delft. We raakten geïnteresseerd in warmtepompen. Tijmen is een echte goeroe wat dat betreft en ik vond het ook zeer boeiende materie”, zegt Wijdeveld.

Met betrekking tot het aardgasvrij maken van woningen keken ze naar de problemen met warmtepompen. Wijdeveld en De Jong vroegen zich af hoe het beter kon. “We zagen dat de (all-electric) warmtepomp voor nieuwbouwwoningen perfect is. Dus wanneer het gaat om goed geïsoleerde huizen met lagetemperatuurverwarming. Voor bestaande bouw met hogetemperatuurverwarming lag het verhaal een stuk complexer.”

De hybride warmtepomp zagen en zien ze als een goede tussenstap maar niet als langetermijnoplossing omdat je nog steeds gas nodig hebt. Verder vonden de twee startende ondernemers het geluid dat de buitenunits met zich mee brengen bezwaarlijk. Ook schatten ze de ruimte die ze innemen in als drempel verhogend.

Tot slot waren de veelal milieuonvriendelijke koudemiddelen die in warmtepompen worden gebruikt, een stimulans om met iets beters te komen. “De lekkages waarbij die middelen vrij komen, betreffen een behoorlijk onderbelicht probleem,” aldus Wijdeveld.

Alle onderdelen leveren restwarmte
Vanwege genoemde complexiteit bij de inzet van warmtepompen wilden de twee daarom een een-op-eenvervanging van de cv-ketel realiseren voor het gemiddelde Nederlandse huis in de bestaande bouw.

Uiteraard zien de twee isolatie onverminderd als een verstandige investering maar ze zochten naar een manier waarop dat geen voorwaarde meer was om van het gas af te kunnen. “Daarbij, als we al die woningen eerst heel goed moeten isoleren, redden we het niet om met zijn allen in 2050 van het gas af te gaan,” voegt Wijdeveld toe.

Wijdeveld en De Jong ontwikkelden vanuit bovenstaande problematiek een warmtepomp, type Turbineketel. “Waar andere warmtepompen een koudemiddelencyclus gebruiken, comprimeren wij de buitenlucht. Daarbij komt warmte vrij ten behoeve van het water in je verwarmingssysteem en het tapwater”, zo legt Wijdeveld uit.

“Alleen, nadat de lucht zijn warmte heeft afgegeven is deze nog steeds op druk. Daarna expandeert de lucht via een turbine die aan dezelfde as vastzit als de compressor.” Het is uiteraard geen perpetuum mobile, een elektromotor ondersteunt het comprimeren. “Één van de dingen die ons systeem uniek maakt, is dat we ook de restwarmte van alle onderdelen hergebruiken en zo het hele proces efficiënter maken.”

Niet alleen zullen gebruikers van het gas af kunnen, de kosten gaan ook lager uitvallen dan bij gas. “Dat is waar het om gaat. Als je nu een-op-een met elektriciteit gaat verwarmen, ben je duurder uit dan met gas.”

Groot voordeel van de Turbineketel warmtepomp is verder dat het afgiftesysteem niet aangepast hoeft te worden. Ook biedt het hoge vermogen de mogelijkheid om continu een douche te voeden. Er is dus geen buffer die leeg kan gaan.

Een eerbetoon aan Nicolas Léonard Sadi Carnot
Tarnoc levert nog niet maar werkt wel aan pilotprojecten. Dat doen ze samen met woningcorporaties. “Overal waar onze ketel draait, is de verwarming en het warme tapwater aardgasvrij”, vertelt Wijdeveld.

“We zijn heel veel aan het testen en krijgen veel feedback van installateurs.” Al die data en terugkoppelingen bieden mogelijkheden om de Turbineketel te verbeteren. “Een nieuwe versie van de ketel zal volgend jaar op grotere schaal in pilots gaan draaien.” In 2024 hopen ze de hun product op de markt brengen.

Tot slot de vraag aan Vincent waar de naam Tarnoc vandaan komt. “Het is afgeleid van en een eerbetoon aan Carnot, een Franse natuurkundige.” De onderzoekingen van Nicolas Léonard Sadi Carnot (1796-1832) liggen aan de basis van de thermodynamica en zijn daarmee belangrijk voor de werking van warmtepompen.