In Nederland onderscheiden we drie belangrijke markten binnen de warmtepompindustrie: de fabrikanten, installateurs en onderhoud. Deze markten zijn sterk verbonden en bevinden zich in verschillende ontwikkelingsfasen, wat invloed heeft op hun ontwikkelingsfocus voor de komende jaren. Waar ligt voor jouw markt de focus in de komende jaren?

De markt van warmtepompfabrikanten is het meest ver in de ontwikkeling. Dit is logisch, omdat de techniek van de warmtepomp al langere tijd bestaat. Ik zie daarin drie duidelijke trends.

Ten eerste vindt innovatie nu nog met name plaats op functionaliteit zoals slimme stuurbaarheid, andere temperatuurregimes, vermogen, efficiëntie, afmetingen, installatiegemak en kosten. Procesinnovatie begint nu steeds meer te komen.

Ten tweede is er met meer dan 6.000 verschillende meldcodes voor warmtepompen in de ISDE, een enorme diversiteit aan warmtepompen. Dit is wellicht goed voor de perfecte warmtepomp voor een specifieke situatie, maar in algemene zin is dit onwenselijk. Er is namelijk een grotere variatie aan productielijnen nodig, het is lastiger om productie op te schalen en kostendaling te realiseren, het wordt lastiger voor een consument om een keuze te maken, lastiger te achterhalen welke warmtepompen in het portfolio van installateurs nodig zijn en is het lastiger om ook ervaring op te doen met installatie en onderhoud van warmtepompen. De trend de komende jaren zal zijn dat er minder verschillende warmtepompen geproduceerd gaan worden en dat specifieke producten de overhand krijgen.

Ten derde beginnen de contouren van een dominant ontwerp zichtbaar te worden. Traditioneel geldt voor markten dat het meest goedkope product, vaak het meeste marktaandeel pakt. Dus innovatie op kosten wordt de komende jaren cruciaal. Daarnaast zal voor de warmtepomp een basisfunctionaliteit nodig zijn, waarbij mogelijk compactheid, installatiegemak en slimme stuurbaarheid de belangrijkste componenten zullen zijn.

Mijn oproep aan de markt zou zijn: de fase van het dominante ontwerp begint aan te breken. Zonder afbraak te doen aan de prachtige producten die zijn ontwikkeld: zorg ervoor dat we van 6.000 verschillende apparaten, naar ongeveer 50 tot 100 gaan. Voor de ketelmarkt is dit al gelukt, nu de warmtepompenmarkt nog.

Installatiemarkt
Mede door de energiecrisis heeft de installatiemarkt grote stappen gezet. Het aanbod was beperkt, terwijl de vraag torenhoog was. De vraag is nog steeds hoog, maar de installatiemarkt heeft een flinke vlucht naar voren gemaakt. De installatiemarkt loopt iets achter op de markt van warmtepompfabrikanten in de ontwikkeling naar een dominante dienst.

Dit komt door een aantal factoren. Als eerste ligt de installatiemarkt verderop in de keten. Daarnaast zijn er veel meer installateurs dan warmtepompfabrikanten en kost het dus meer tijd om al het personeel omgeschoold te hebben. De installatiemarkt voor warmtepompen was voorheen in handen van een beperkt aantal spelers, het wordt nu zichtbaar dat het aantal warmtepompinstallateurs fors aan het toenemen is.

Trends die in de installatiemarkt voor warmtepompen waar te nemen zijn, zitten vooral in het beperken van de benodigde tijd om een warmtepomp te kunnen plaatsen. Hoe korter de installatietijd, hoe minder manuren nodig zijn en dus hoe lager de kosten. In de praktijk zijn de volgende trends zichtbaar:

Ten eerste het verminderen van tijd die nodig is voor het pre-sales traject. Bijvoorbeeld door vooraf in kaart te hebben welke offerteverzoeken een hoge slagingskans hebben doordat ze financieel aantrekkelijk en bouwtechnisch mogelijk zijn. Hiermee wordt een tijdrovend offerteproces zonder resultaat voorkomen. Daarnaast is het belangrijk voor verschillende klanten om verschillende financieringskeuzes te hebben, zoals koop, huur en lease.

Ten tweede het verminderen van montagetijd. Het belangrijkste dat een installateur hier kan doen, is de juiste warmtepomp kiezen die zo veel mogelijk plug-and-play is en ervaring opdoen met de installatie ervan.

Ten derde het verminderen van tijd in after-sales. De gekozen warmtepomp in het assortiment is idealiter makkelijk te monteren en zorgt daarbij ook nog voor weinig storingen. Een installateur verliest geld aan storingen, dus een geïnstalleerde warmtepomp moet zonder al te veel gedoe goed blijven draaien. Een keuze voor een hybride warmtepomp kan ook zorgen voor minder verstoringen in de warmteproductie.

In deze markt wordt het belang van de juiste warmtepomp wederom zichtbaar. De warmtepomp die het snelste te installeren is en zo weinig mogelijk in storing gaat, zal waarschijnlijk dominant worden. Mijn oproep aan de installateurs: ga op zoek naar de beste warmtepomp voor jouw business en zorg voor een efficiënt pre-sales traject. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld de installatiekansen tool van Techniek Nederland.

Onderhoudsmarkt
De onderhoudsmarkt is sterk verbonden met de installatiemarkt, vaak bieden installateurs ook gelijk een onderhoudscontract aan. De onderhoudsmarkt staat nog het meest aan het begin van de ontwikkeling, er zit namelijk een vertraging van ongeveer 2 jaar tussen installatie en de eerste onderhoudsbeurt. Met de forse groei van afgelopen jaar, is het aannemelijk dat de onderhoudsmarkt over minder dan 2 jaar ook een flinke groei gaat kennen.

De volgende trends zijn voor de onderhoudsmarkt te ontdekken:

Ten eerste kan de zoektocht naar een onderhoudscontract nog tijdrovend zijn. Daarnaast ziet niet elke installateur het zitten om een onderhoudscontract aan te bieden voor een woning waar ze niet zelf de warmtepomp in hebben geplaatst, zoals in nieuwbouw. Toch is het belangrijk dat dit segment nadrukkelijker aangeboord wordt.

Ten tweede is het voor alle onderhoudscontracten belangrijk dat er een duidelijk aanbod richting de klant wordt ontwikkeld. Hier is het belangrijk dat de klant weet of 1 van die 6.000 warmtepompen onderhouden kan worden, wat er aan onderhoud wordt gedaan, wat de voordelen kunnen zijn en wat de (maandelijkse) kosten zijn per onderhoudsbeurt.

Ten derde wordt de warmtepomp bij installatie installatie nog niet altijd goed ingeregeld. Dit kan een klant veel geld kosten over de levensduur. Het eerste onderhoudsmoment kan een goede manier zijn om te analyseren hoe de warmtepomp beter ingeregeld kan worden. Een propositie naar een klant met kostenbesparingen na de eerste onderhoudsbeurt, is waardevol.

De laatste belangrijke trend is onderhoud op afstand. Met de ontwikkeling van nieuwe communicatieprotocollen voor warmtepompen, ontstaan ook mogelijkheden om het warmtepompsysteem op afstand uit te lezen en automatisch bij te sturen. Dit kan kosten besparen voor de onderhoudsmonteur, voor de klant en kan ervoor zorgen dat mogelijke storingen vroegtijdig opgespoord worden. Daarnaast is het prettig voor de klant dat ze er niet thuis voor hoeven te blijven. Slimme sturing koppelen met netcongestie kan ook waarde opleveren voor de klant.

Mijn oproep aan onderhoudsbedrijven is om naast onderhoud ook waarde toe te voegen voor de klant. Zorg er in je propositie voor dat een klant mogelijk financieel voordeel ondervindt van onderhoud en zo min mogelijk ongemak heeft.

Al deze trends zullen bijdragen aan verdere professionalisering van de warmtepompmarkt. Bedrijven zijn al keihard bezig en gericht innoveren helpt de markt verder. Succes!