Warmtebeleid blijft grotendeels op koers ondanks val kabinet
20.06.2025 Gijs de Koning

De val van het kabinet betekent niet dat het warmtedossier in Den Haag stilvalt. De Kamercommissie voor Klimaat en Groene Groei heeft besloten dat meerdere belangrijke onderwerpen rond warmte niet controversieel zijn. Dat betekent dat het demissionaire kabinet met deze dossiers gewoon mag doorgaan.
Onder meer de Wet Collectieve Warmte (WCW), de Voorjaarsnota, het Wetsvoorstel gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) en de actualisatie van randvoorwaarden voor collectieve warmte zijn op deze manier ‘veiliggesteld’. Tegelijkertijd worden lange termijnplannen, zoals het Klimaatplan 2025-2035, voorlopig opgeschort.
WCW: wetstraject blijft doorgaan
De Wet Collectieve Warmte (WCW), die onder meer de rol van publieke regie in warmtenetten regelt, blijft in behandeling. De Kamer heeft dit wetsvoorstel expliciet niet controversieel verklaard, wat inhoudt dat de behandeling door kan gaan, ondanks de demissionaire status van het kabinet. Dat is een belangrijke stap voor gemeenten, warmtebedrijven en netbeheerders die wachten op duidelijkheid over eigendom, tariefregulering en toezicht.
De WCW is een fundament onder de uitrol van collectieve warmtesystemen. Juist nu veel gemeenten bezig zijn met wijkuitvoeringsplannen en aanbestedingen voor warmtenetten, is duidelijkheid over de spelregels essentieel. Zonder dit wettelijk kader dreigen projecten vertraging op te lopen met risico’s voor de haalbaarheid van de klimaatdoelen. Eerder al riep de sector op aan het kabinet op de WCW niet controversieel te verklaren.
Voorjaarsnota biedt financiële ruimte
Ook de Voorjaarsnota is door de Kamer als niet controversieel bestempeld. Dat biedt het demissionaire kabinet ruimte om financiële aanpassingen in de begroting door te voeren. Dit betekent dat de eerder genoemde verlaging van de energiebelasting uit het potje van het klimaatfonds ook door kan gaan.
Wgiw: gemeenten houden regie-instrumenten
Een andere belangrijke wet die doorgang vindt, is het wetsvoorstel gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). Deze wet geeft gemeenten de bevoegdheid om wijken aan te wijzen waar de gaslevering op termijn wordt beëindigd. Door Wgiw niet controversieel te verklaren, erkent de Kamer dat gemeenten duidelijkheid nodig hebben over hun rol en bevoegdheden. De wet moet voorkomen dat gemeenten vastlopen in juridische onzekerheid of weerstand bij bewoners vanwege onduidelijke kaders.
Randvoorwaarden collectieve warmte geactualiseerd
Naast wetgeving werkt het ministerie ook aan de actualisatie van de randvoorwaarden voor collectieve warmte. Hierin staat opgenomen dat als een warmtenet in een gebied de laagste kosten heeft voor de samenleving, dit ook een aantrekkelijke prijs moet hebben voor de eindgebruiker. Daarnaast moet er voldoende uitveoringskracht komen en de regie duidelijk bij de gemeenten liggen. Ook dit onderwerp is als niet controversieel beoordeeld, wat betekent dat het beleidswerk doorgaat en stakeholders duidelijkheid kunnen verwachten over de toekomstige inrichting van het warmtesysteem.
Controversiële onderwerpen: lange termijn wacht op nieuw kabinet
Tegelijkertijd zijn er ook warmtegerelateerde dossiers die wel controversieel zijn verklaard. Zo wordt de kabinetsreactie op het Jongerenakkoord over klimaatdoelen niet verder behandeld. In dit akkoord riepen jongeren op tot versnelling van de energietransitie, inclusief ambities rond warmtenetten en isolatie.
Ook het definitieve ontwerp van het Klimaatplan 2025-2035 ligt stil. Dit document zou richting geven aan het klimaatbeleid voor het komende decennium, inclusief keuzes over de rolverdeling tussen hybride en collectieve systemen. De pauzeknop betekent dat structurele koerswijzigingen voorlopig worden uitgesteld.
Ondanks de demissionaire status van het kabinet blijft de kern van het warmtebeleid overeind. Belangrijke wetsvoorstellen en uitvoeringsplannen kunnen doorgaan, waardoor gemeenten, installateurs en warmtebedrijven kunnen blijven investeren in de energietransitie. De grote strategische keuzes over de toekomst van het warmtebeleid wachten echter op een nieuw kabinet en daarmee mogelijk ook op een nieuwe koers.