Wat zijn de belangrijkste warmtepompinnovaties?

22.04.2020 Rik te Raa

Wat zijn de belangrijkste warmtepompinnovaties?

Onze warmte- en koudelevering in de gebouwde omgeving kan stiller, compacter, slimmer en goedkoper. Daarvoor is nog flink wat innovatie met warmtepompen noodzakelijk, aldus Rik te Raa.

Het kabinet heeft hiervoor in de integrale kennis- en innovatieagenda een speciaal programma opgesteld (MMIP4). In dit programma werken bedrijfsleven, overheid en onderzoek samen aan de innovaties op het gebied van warmtepompen, en met name de grootschalige inzet van warmtepompen in de gebouwde omgeving. Dit artikel zet de belangrijkste ontwikkelingen en innovaties met warmtepompen voor de komende jaren op een rijtje.

Technologie

Een groot deel van de innovaties richt zich momenteel op in de technische doorontwikkeling van bestaande warmtepompen. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan stillere warmtepompen en hogere efficiëntie. Ook worden warmtepompen steeds meer geïntegreerd in totaalconcepten, in combinatie met bijvoorbeeld dak- of gevelpanelen, klein- en grootschalige warmteopslag, verbeterde bronsystemen en afgiftesystemen op lage temperatuur. Warmtepompen zijn binnen enkele jaren naar verwachting steeds minder een losse technologie, maar een totaaloplossing voor betrouwbare, duurzame warmte- en koudelevering in de woning.

Kostenreductie

Een tweede categorie innovaties is gericht op het verlagen van de totale kosten van warmtepompen. Voorbeelden hiervan zijn vernieuwende manieren van productie, installatie en exploitatie, en hogere efficiëntie. In de komende tien jaar halveren hierdoor naar verwachting de investerings- en onderhoudskosten.

Nieuwe materialen

Een derde trend in warmtepompinnovaties is het gebruik van nieuwe materialen. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan milieuvriendelijke koudemiddelen in plaats van de gebruikelijke HFK’s (fluorkoolwaterstoffen), en nieuwe materialen voor warmteopslag, zoals thermochemische opslag en Phase Change Materials[1]. In de toekomst zijn natuurlijke koudemiddelen met een lage Global Warming Potential (GWP) zoals ammoniak en propaan daarom de standaard. Ook wordt er onderzoek gedaan naar warmtepompen zonder koudemiddel, zoals thermo-akoestische, magnetocalorische en thermo-elastische warmtepompen (TRL 3-5). Het duurt echter nog zeker een aantal jaren voor deze technieken klaar voor de markt zijn.

Meer info

Meer informatie over de toekomst van warmtepompen kunt u vinden in het MMIP4[2] en in het kennisdossier[3] van TKI Urban Energy. In het Klimaatakkoord legt het kabinet een nadrukkelijke rol weg voor innovatie (de integrale kennis en innovatieagenda). Deze agenda is vertaald naar dertien meerjarige missiegedreven innovatieprogramma’s (MMIP) die de innovatie richting moeten geven naar een CO2-emissievrije en klimaatneutrale wereld in 2050.

Over de auteur: Rik te Raa is als programmamanager warmte en koude bij TKI Urban Energy betrokken bij het opstellen van het innovatieprogramma (MMIP4) als uitwerking van het klimaatakkoord.

Bronnen:

[1] https://www.topsectorenergie.nl/tki-urban-energy/kennisdossiers/warmteopslag

[2] https://www.topsectorenergie.nl/urban-energy/innovatieprogramma/mmips-voor-de-gebouwde-omgeving/mmip4

[3] https://www.topsectorenergie.nl/tki-urban-energy/kennisdossiers/de-ontwikkelingen-en-kansen-voor-warmtepompen

Dit artikel verscheen eerder in het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2020.