Witte rook voor Nederland Gasland

15.01.2025 Rob Harms

Witte rook voor Nederland Gasland
©Rob Harms

Hallo vakzusters en broeders! Aan mij de eer om een nieuwe column te schrijven. Ik doe dit op 1 januari 2025 en wens jullie een gezond nieuw jaar. En dan zeg ik altijd: en de rest komt vanzelf. Maar is dat wel zo?

In het jaar dat achter ons ligt is het stroomnet behoorlijk vol geraakt door de succesvolle ontwikkeling van warmtepompen en zonnepanelen, en in december werd de langste dunkelflaute sinds jaren genoteerd. Ook bleken batterijen niet toereikend om dit op te vangen. Dus vielen we terug op gas.

Zo´n beetje alle rijke(re) eigen huizenbezitters zijn inmiddels van het gas af en hebben dankzij alle duurzame investeringen een negatieve jaarnota voor energie. De veel hogere netkosten voor elektriciteit die hiermee gemoeid zijn worden ´gesocialiseerd´ over alle aansluitingen. Dus betaalt die bijstandsmoeder in haar tochtige woning-dieecht-niet-van-het-gas-af-gaat daaraan mee. Tja, was dat de bedoeling van de Elektriciteitswet uit 1998?

Waarom verduurzamen we voor een beperkt aantal huishoudens ´perfect´ in plaats voor héél véél huishoudens ´gewoon goed´? Dat had makkelijk gekund door het op grote schaal toepassen van hybride warmtepompen, die een veel kleiner beslag leggen op het elektriciteitsnet, en toch wel zo´n 70 tot 80% van het jaargasverbruik verdringen. En ook dan blijft gas gewoon nodig tot waterstof beschikbaar komt.

Wisselende gaskwaliteiten
En dat zeg ik omdat ik nog dagelijks werkzaam ben in ons bedrijf, gespecialiseerd in een heel breed spectrum producten voor warmteopwekking. Gas-en oliebranders, warmtepompen, (zonne)boilers, en gasketels van topkwaliteit.

Al onze gasgestookte producten zijn nu al geschikt voor wisselende gaskwaliteiten en dat is maar goed ook, vooral sinds Groningen dicht is en het gas wat we in Nederland nog echt nodig hebben uit andere landen komt in de vorm van LNG. Al deze gassoorten, veelal met LNG-tankers gekoeld, hebben wisselende kwaliteiten, meestal hoogcalorisch gas, terwijl Groningen laagcalorisch gas opleverde.

Nu de stofwolken van de uitwerking van het Klimaatakoord zijn opgetrokken en de slogan 'Nederland gasloos' een utopie blijkt, zien we een ‘bloedbad’ bij warmtepompleveranciers.

Er staan 750.000 warmtepompen op voorraad in Europa in een stagnerende markt en dan is er ook nog nieuwe wetgeving aanstaande, welke natuurlijke koelmiddelen voorschrijft (propaangas). Dus warmtepompen worden gedumpt door ‘leveranciers’ zonder service of goed adviesorgaan en louter verkocht op een aantrekkelijke prijs. Met nog meer schade voor de onwetende consument tot gevolg. Want goedkoop is duurkoop, ook in dit geval.

De parallel die ik kan trekken, als inmiddels oude man, is de volgende: toen ik branders begon te verkopen in 1978 waren er in Nederland zo’n 35 aanbieders. Nu nog vier die je serieus kan nemen. Dat gaat ook gebeuren in de warmtepompmarkt.

Daar zijn ongeveer 130 aanbieders! Alleen zal het hier radicaler en sneller gaan. Sprekend voorbeeld: 12 miljard euro werd door Carrier betaald voor familiebedrijf Viessmann. Kort erop kocht Bosch Johnson Controls voor 7,4 miljard euro. Bent u er nog?

Big is beautiful lijkt het. De toekomst zal het leren. In ieder geval is de warmtepomp markt geïmplodeerd en daardoor zal een bloedige strijd der giganten losbarsten.

Temperatuurprocessen en stoominstallaties
Laat ik als volgt afsluiten. De warmtepomp gaat nooit meer weg. Zeker waar de randvoorwaarden goed passen: vooral bij nieuwbouw met laagtemperatuurtrajecten. De gasinstallaties blijven en zullen verder worden ontwikkelt voor bredere toepassing. Vooral hoge temperatuurprocessen en niet te vergeten stoominstallaties.

In december kwam het hoopvolle bericht dat er witte waterstof in grote winbare hoeveelheden voorkomt in de aarde. Waterstof kan op termijn ons aardgas vervangen zonder noemenswaardige CO2-uitstoot tot gevolg.

Dat is witte rook op onze weg naar Parijs 2050!