Zo wil Jetten de belemmeringen wegnemen voor ‘onmisbare’ hybride warmtepompen

16.06.2022 Jan de Wit

Zo wil Jetten de belemmeringen wegnemen voor ‘onmisbare’ hybride warmtepompen
©Nefit Bosch

Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, heeft zijn Actieplan hybride warmtepompen naar de Tweede Kamer gestuurd. De minister noemt de hybride warmtepomp een “onmisbare oplossing”, “spijtvrij” en in verschillende situaties “een eindoplossing voor 2050”. Om de uitrol van de hybride warmtepomp in de gebouwde omgeving te versnellen wil hij de bekendheid bij consumenten en installateurs, de communicatie, de kosten van een hybride warmtepomp en de productie- en installatiecapaciteit verbeteren.

Het kabinet stuurt erop aan dat per 2026 bij vervanging van de huidige gasketel efficiëntere verwarmingsinstallaties zullen worden ingezet zoals de hybride warmtepomp. Het Actieplan hybride warmtepompen dat Jetten, mede namens Hugo de Jonge, minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, vandaag presenteert geeft een inkijk in de strategie.

Richting een aardgasvrij Nederland in 2050 ziet het kabinet drie routes. Allereerst is er de inzet van de all-electric warmtepomp, daarnaast zet de regering in op collectieve warmtenetten en de derde route is het gebruik van een hybride warmtepomp in combinatie met (bij voorkeur duurzaam) gas.

Het kabinet ziet de inzet van de hybride warmtepomp als een belangrijke tool om snel tot een flinke aardgas- en CO2-reductie te komen. Zeker “in alle wijken waar tot 2030 nog geen volledig aardgasvrije verduurzamingsopties voorhanden zijn”. Daarom draagt de hybride warmtepomp óók bij aan de doelstellingen voor 2050.

Het kabinet ziet dat het aantal geïnstalleerde hybride warmtepompen nog te laag is in het licht van de ambities uit het Coalitieakkoord. Het actieplan zet daarom in op een forse opschaling in de komende drie jaar. Hiervoor wil het kabinet vier belemmeringen wegnemen.

Hierover zijn afspraken gemaakt met verschillende partijen die sector vertegenwoordigen, zo schrijft minister Jetten aan de Tweede Kamer. De afspraken gaan onder andere over het verkorten van de installatietijd, over het opschalen van productie en beschikbaar zijn van duurzame installaties, over eenduidige monitoring en communicatie en over aanvullende stimulering.

Het Actieplan hybride warmtepompen is namelijk tot stand gekomen dankzij Techniek Nederland, de Nederlandse Verwarmingsindustrie, Vereniging Warmtepompen, Netbeheer Nederland, Natuur & Milieu, ministerie van Economische Zaken en Klimaat, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Bekendheid bij consumenten en installateurs
Ten eerste moet de bekendheid van de hybride warmtepomp omhoog bij consumenten en installateurs. De bekendheid en het vertrouwen in het product zijn volgens het kabinet te laag.

Lees ook: Verkoop warmtepompen neemt wereldwijd toe, Nederlander heeft meer voorlichting nodig

Zo bleek uit onderzoek van Milieu Centraal dat twee op de tien woningeigenaren hebben nog nooit gehoord van een hybride warmtepomp. Drie op de tien hebben er wel van gehoord, maar weten niet wat het is. Een vijfde denkt daarnaast dat er geen subsidie voor bestaat, en de helft weet het niet.

Communicatie
De huidige informatie die wordt verstrekt is nog te vaak verwarrend en tegenstrijdig, merkt het kabinet. “Als gevolg hiervan schaffen veel mensen nu nog vaak een traditionele cv-ketel aan, terwijl de hybride warmtepomp in veel situaties een goede optie kan zijn”, zo staat er in het Actieplan hybride warmtepompen.

Het kabinet wil de hybride warmtepomp in een brede publiekscampagne daarom positioneren als een “onmisbare oplossing” om de CO2-reductie richting de doelstellingen van 2030 en 2050 te halen. Hiervoor wordt vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat 3 miljoen euro ingezet tot en met 2024.

Voor veel gebouweigenaren is de hybride warmtepomp, met een investeringssubsidie, een “financieel aantrekkelijke optie” en hij wordt in combinatie met duurzaam gas door het kabinet gezien als een spijtvrije tussenoplossing richting een aardgasvrije gebouwde omgeving in 2050.

Elke sectorpartij gaat een communicatie- en, of marketingcampagne voor de komende drie jaar opstellen die aansluit op de publiekscampagne van het Rijk. Daarnaast gaan de betrokken partijen elkaar daarbij op de hoogte houden van elkaars communicatieactiviteiten. Beide zaken worden halfjaarlijks gezamenlijk geëvalueerd. Dit alles moet ook de bekendheid van de hybride warmtepomp bij consumenten en installateurs vergroten.

Kosten van een hybride warmtepomp
De investeringskosten in vergelijking met een cv-ketel zien consumenten als een obstakel, ook al komt dat “door de (huidige) hoge gasprijzen in een ander daglicht te staan”.

Desondanks is er met de brancheorganisaties afgesproken dat fabrikanten de fabricagekosten van hybride warmtepompen in de komende jaren gaan verlagen “middels innovatie en standaardisatie”. Iets waar veel fabrikanten al mee bezig zijn, maar de afspraken in het actieplan bieden wel een extra stok achter de deur. Innovatie en standaardisatie laten liggen is – ook op de korte termijn – geen optie meer.

Daarnaast zal de ontwikkeling van de hybride warmtepomp beter gemonitord worden, onder andere op aantallen, de impact op het elektriciteitsnetwerk en de ontwikkeling van de productie- en installatiekosten.

Het kabinet merkt op dat er bij verduurzaming en de aanschaf van een hybride warmtepomp wordt gesproken over het “terugverdientijden van investeringen” en dat dit bij de gasketel niet het geval is. “Dit zorgt dat mensen investeringen willen doen die zich op afzienbaar termijn terugverdienen.” Ook in het licht van een eenduidige communicatie zou dit beter anders kunnen.

Productie- en installatiecapaciteit
Het kabinet erkent dat het aanbod van hybride warmtepompen op dit moment niet aansluit bij de vraag. Ook zijn er onvoldoende vakbekwame warmtepompmonteurs beschikbaar en neemt het installeren van een hybride warmtepomp relatief veel tijd in beslag, wat bij opschaling een nog heikeler punt zal worden.

“Het is vanuit dit oogpunt belangrijk om versneld te komen tot standaardisatie van product, proces en dienstverlening. Daarmee wordt de installatietijd verkort en het gebruiksgemak van het product voor de consument vergroot”, zo valt er in het actieplan te lezen.

Daarnaast wordt er met de brancheorganisaties toegewerkt naar meer “toegewijde en vakbekwame installateurs”. Ook gaan de installateurs ervoor zorgen dat de benodigde arbeidstijd voor installatie van de hybride warmtepomp wordt verlaagd. Door een goede werkvoorbereiding en efficiënte inzet van monteurs moet een hybride warmtepomp straks binnen één dag geïnstalleerd kunnen worden.