Aendless Energy en SV Zwolle zijn een proefproject begonnen met een kunstgras sportveld waarmee zonnewarmte wordt afgevangen op Sportpark Marslanden in Zwolle. Het proefveld werd vrijdag 1 juli geopend door Arjan Spaans, wethouder Duurzame Stadsontwikkeling van de gemeente Zwolle, die met name enthousiast was over het meervoudig ruimtegebruik op het sportpark. Uiteindelijk denken de betrokken partijen dat een volledig voetbalveld in staat moet zijn om tweehonderd woningen te verwarmen.

Iedereen die wel eens in de zomer op een kunstgrasveld heeft gesport weet hoe ontzettend heet deze kunnen worden. Vervelend, maar ook een kans dacht Aendless Energy. Met zijn systeem wil het bedrijf warmte opwekken uit kunstgras sportvelden voor het duurzaam verwarmen van gebouwen, terwijl sporters op een minder warm kunstgrasveld hoeven te lopen.

“Tot eind oktober volgend jaar laten we het veld uitgebreid testen door de sporters en de Universiteit Twente stelt een rapport voor ons op”, vertelt Dennis ten Barge, bedrijfsleider van Aendless Energy. “Uit onderzoek van de Wageningen University & Research bleek dat de temperatuur aan het oppervlak van een kunstgrasveld kan oplopen tot 70 graden Celsius. Wij denken dat ons systeem daarom ook voor de sporters prettig zal zijn, maar we zijn benieuwd naar hun mening.”

In het laboratorium is het systeem al uitgebreid en succesvol getest, maar nu is het tijd om dit in de buitenlucht te doen. Ook omdat het nog onduidelijk is hoe het systeem de bespeelbaarheid van het veld beïnvloedt. Het systeem bestaat namelijk uit met water gevulde glazen buisjes (de warmtecollectoren) die onder de kunstgrasmat worden verwerkt.

De gewonnen warmte wordt opgeslagen in een WKO-systeem en vervolgens via een warmtenet over de wijk verspreid over de huizen die zich met een warmtepomp op het systeem hebben aangesloten.

“We gaan nu eerst op kleinere schaal testen en willen daarna gaan opschalen. Er is veel interesse vanuit voetbalclubs, maar ook andere sporten en bedrijven die zich bezighouden met kunstgras”, aldus Ten Barge. Ook Sportinnovator, de gemeente Zwolle en de provincie Overijssel zijn betrokken en houden het project nauwlettend in de gaten.

“Vanuit de gemeente zijn er vooral veel verwachtingen van het project”, zegt wethouder Spaans. “Het is natuurlijk nog maar een proefopstelling, maar iemand moet het durven te proberen. Nu moet duidelijk worden wat het kan opleveren, maar de manier waarop de ruimte meervoudig gebruikt wordt, dat is iets waar wij natuurlijk enthousiast van worden.”

SV Zwolle wil van het aardgas af
Het veld is een van de elf praktijktesten die in Overijssel zijn geïnitieerd om nieuwe vormen van energieopwekking te ontwikkelen. De provincie zoekt voor zijn energietransitie namelijk actief – met sportverenigingen, bewoners en bedrijven – naar mogelijkheden om energieopwekking met andere projecten te combineren, omdat de ruimte in Nederland nou eenmaal schaars is.

De gemeente deed daarom een uitvraag voor innovatieve energieopwekkingtechnieken, waarop Aendless Energy reageerde. SV Zwolle werd vervolgens benaderd omdat zij de ruimte en de afnamemogelijkheden hebben.

“Heel simpel”, zegt Harry Oosterhuis, voorzitter van SV Zwolle. “Wij kregen de vraag van de gemeente of wij plek hadden en die hadden we. Zelf hopen we dat dit ons gaat helpen om energie te besparen en om uiteindelijk van het aardgas af te komen. We hebben op advies van De Groene Club eerder al veertig zonnepanelen op het dak van de kantine gelegd, vloerisolatie aangebracht en dubbel glas laten zetten.”

Lees ook: De amateursport verduurzaamt dankzij De Groene Club

De Groene Club is een initiatief van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond, dat in samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) en de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB), en de provincies Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland amateurclubs helpen verduurzamen.

“We moeten van het aardgas af, ook omdat voor ons de energierekening oploopt, dus ik vond het een goed initiatief. Ik heb alle vertrouwen in het systeem van Aendless Energy en voorzie weinig problemen. Eerlijk gezegd hoop ik deze winter al op een nieuw hoofdveld inclusief hun systeem.”

Ervaring komt uit de asfaltthermie
De reden dat de initiatiefnemers behoorlijk wat vertrouwen hebben in het project komt omdat het hier gaat om de combinatie van twee bewezen technieken. WKO-systemen worden al tijden ingezet en het idee om warmte op deze manier af te vangen komt uit de asfaltthermie. Een techniek waarmee Aendless Energy twintig jaar ervaring mee heeft.

In de asfaltverharding brengt het bedrijf ook met water gevulde buisjes aan. Door het water in de buisjes te laten circuleren, wordt warmte aan het oppervlak van de verharding onttrokken, die vervolgens in de bodem wordt opgeslagen om op koude dagen de aangesloten woningen en gebouwen van warmte te voorzien.

Vanuit deze ervaring weet Aendless Energy dat grootschalig onderhoud aan de deklaag van het asfalt zelfs minder vaak nodig is door de stabiele constructie en verminderde temperatuurschommelingen in het asfalt. De initiatiefnemers verwachten een vergelijkbaar effect te bereiken met het kunstgras.

“We testen het veld in vier compartimenten en de eerste resultaten zijn zelfs beter dan we hadden verwacht. Zo werd vorige week 350 kilowattuur per compartiment van 75 vierkante meter opgewekt”, zegt Ten Barge.

“We gebruiken de meetgegevens om straks op te kunnen schalen, omdat je richting gemeenten en bedrijven een bepaalde bewijslast nodig hebt. Maar deze data kunnen we straks ook naar andere sporten gaan communiceren. Hoe mooi zou het zijn als onze sportvelden centrale warmtewinningspunten in de wijken worden?”