Vanaf 1 januari 2023 moeten kantoorpanden energielabel C of hoger hebben. Dat is nog niet overal het geval, naar schatting voldoet momenteel 62 procent van de kantoren aan deze eis. Maar in het Noordzeekanaalgebied heeft maar liefst 96 procent van de kantoren energielabel C of hoger, hoe is dat gelukt?

De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied beslaat het gebied tussen de Amsterdamse haven, Zaanstad en Haarlemmermeer. Een van de taken van de omgevingsdienst is om er in dit gebied op toe te zien dat bedrijven hun verplichtingen op het gebied van milieu nakomen, zoals het voldoen aan energielabel C voor kantoorpanden. 

Naar schatting van de RVO zou 29 procent van de kantoren in Nederland nog geen energielabel hebben, heeft 9 procent energielabel D of slechter en voldoet 62 procent aan de eis om te beschikken over energielabel C of hoger. In het Noordzeekanaalgebied heeft al 96 procent van de kantoren energielabel C of hoger. Volgens Co de Smalen, van team energie, milieu en duurzaamheid bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, heeft dat met twee dingen te maken.

Aan de ene kant is de omgevingsdienst op tijd begonnen met het aanschrijven van de kantoren die onder hun verantwoordelijkheid vallen, vertelt De Smalen. “We zijn in een vroeg stadium begonnen om de bedrijven alert te maken. We hebben in juni 2021 een brief gestuurd en hebben dat herhaald in 2022, met de mededeling dat de regel in 2023 ingaat en dat we dan gaan handhaven.” Op dat moment zijn veel bedrijven al een energielabel gaan aanvragen.

Veel bedrijven zijn vrijgesteld
Anderzijds is het percentage kantoorpanden met energielabel C zo hoog, omdat de omgevingsdienst veel aandacht heeft besteed aan het op orde maken van hun data. Een aanzienlijk deel van de kantoren hoeft namelijk – door verschillende uitzonderingsregels –  niet aan de verplichting voor energielabel C te voldoen. En die bedrijven hebben ze bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied eruit weten te filteren, vertelt De Smalen. “We begonnen met 8.000 kantoren, dat is een heel grof bestand dat steeds is opgeschoond. Uiteindelijk bleven daar dan maar 1.800 van over.”

Kantoren die niet hoeven te voldoen aan de verplichting voor energielabel C, zijn kantoren die kleiner zijn dan 100 vierkante meter, panden waarvan minder dan 50 procent als kantoor wordt gebruikt, kantoren die in de komende twee jaar een andere bestemming zullen krijgen, en monumentale panden.

Van de 1800 kantoorpanden in het Noordzeekanaalgebied die wel aan de regeling moeten voldoen, vallen er bijna 400 onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Amsterdam. Zo blijven er zo’n 1400 panden over die moeten voldoen aan energielabel C en onder de verantwoordelijkheid van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied vallen. Voordat de regeling in ging, had ongeveer 50 procent van de kantoorpanden energielabel C, ondertussen is dat 96 procent.

Versneld verduurzamen
Volgens Rick Gerritzen, van het team energiebesparing bij de omgevingsdienst, was het contact met de pandeigenaren overwegend positief en werkten zij graag mee aan het verbeteren van het energielabel van hun pand. “Wat je merkt is dat eigenaren sowieso al bezig waren met het nemen van verduurzamende maatregelen. Het gaf ze wel een steuntje in de rug om versneld tot dat label te komen.”

De belangrijkste maatregelen die bedrijven namen, waren het aanschaffen van zonnepanelen en het verbeteren van de isolatie van hun pand. Daarnaast namen ze ook kleinere maatregelen, zoals LED-verlichting, radiatorfolie of het beter isoleren van leidingen. Dit zijn allemaal maatregelen die in principe binnen tien jaar worden terugverdiend. Maatregelen waarvan de terugverdientijd langer is, hoeven niet te worden genomen.

Energielabel C is slechts een kleine stap
Met de huidige regels hoeft de omgevingsdienst nog geen verdere verplichtingen te stellen aan kantoorgebouwen dan het behalen van energielabel C. Voor deze regeling zijn dan ook alleen bedrijven aangeschreven die nog niet aan die eis voldeden. Bedrijven die bijvoorbeeld al label C hadden, zijn dus niet gevraagd om nog verder te verduurzamen.

Volgens het Energieakkoord streeft Nederland ernaar dat gebouwen in 2030 gemiddeld energielabel A hebben. Die verplichting geldt dan nog niet voor kantoren, maar De Smalen verwacht wel dat die strengere regels er ook voor kantoorpanden zullen komen. Dat sluit ook aan bij de ambities van de omgevingsdienst. “Ons grotere plan is natuurlijk om op de lange termijn, richting de doelstellingen van 2030 en 2050, een energieneutrale gebouwde omgeving te krijgen. Dus voor ons is label C echt een eerste, relatief kleine stap, richting verdere energieneutraliteit. En dat proberen we ook echt uit te stralen naar de bedrijven.”

Volgens De Smalen moet er nog een hoop gebeuren, want verduurzamen van energielabel C naar A is volgens hem een stuk lastiger dan verduurzamen naar label C. Om bedrijven voor te bereiden op de toekomst, en om ze meerdere grote verbouwingen in korte tijd te besparen, adviseert de omgevingsdienst bedrijven die nu bezig zijn met grotere verbouwingen, om alvast te voldoen aan de EU-doelstellingen van 2030. En nu het toezicht op de energielabels van kantoren is begonnen, is de verwachting dat ook in de rest van Nederland de percentages van kantoren met energielabel C, vergelijkbaar zullen worden met die van het Noordzeekanaalgebied.